प्रशासनातलीं अचूक उणेपणां सोदचीं

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

ते गोंयां भायले आसल्यार तांकां राजभास कोंकणीतल्यान उलोवपाक येवपाक जाय. ते खातीर प्रशिक्षणय फकत शिकिल्ल्याच न्हय जाणकार, अणभवी मनशां कडल्यान मेळळ्यार प्रशासन धांवतले.

केंद्रीय खात्याच्या नियाळांतल्यान गोंय अजूनय सरकारी येवजणींचो लाव घेवकं शकता हें स्पश्ट जाता. केंद्राच्यो येवजणी समजून घेवपाक, निधी हाडपाक गोंयचे सचिव, खात्यांचे मुखेली उणे पडटात? तांचें उणेंपण सरकाराचे नदरेक आयलां? अदमासपत्रका खातीर जावपी बसकांनी खात्यांचो नियाळ मेळटकीच ताचो बारीकसाणेन अभ्यास करुन उणेंपणा पयसांवपाक सरकारान निश्चेव करचो. तशें केल्यार एकादरे अचूक जापो मेळटल्यो आनी सुदारपाची वाट दिसतली. चार- पांच वर्सां पडून उरिल्लीं कामां मार्गाक लागल्यांत, नवे प्रकल्प, रस्ते आनी हेर भौशीक सुविधाय तयार जाल्यात. तांची बांदावळ करतना जाल्लें लुकसाण समेस्तांक दिसता, सुविधा नदरेआड जातात.
स्मार्ट सिटी पणजेंत बरोच तेंप खणून दवरलां, तें दुख्ख आसाच, पूण ताचे परस नव्या वर्साच्या आरंभाक एका तरणाट्याक स्मार्ट सिटींतल्या वावराखातीर खणिल्ल्या फोंडकुलांत पडून आयिल्लें मरण चड दुखदिणे. चवकशी जातली, पूण गेल्लो मनीस मेळटलो? कित्याक जालीं हीं घाळपणा? स्मार्ट सिटीचे मुखेल कार्यकारी अधिकारी संजीत राॅड्रिग्ज हांणी कांय चुको मान्य करतना आनीकय कारणां आसूंये अशें सांगलां. संजीत हे जापसालदार अधिकारी, आयएएस मेरेन पाविल्ले. फाटल्या दोन दसकांनी राज्यांत जी उदरगत जाल्या तातूंत तांचोय वांटो आसा. संजित हाणीं दाखय लिपय करीनासतना स्मार्ट सिटींतले घाळपणच न्हय जाल्यार इमेजिन पणजी कंपनीतली उणेपणां आनी समाजिक बदलांचेर उलोवचें. पणजेंतल्या कोयर वेवस्थापना खातीर सुरवेक ताणीं जी जागृताय केली ती स्मार्ट सिटीतल्या वावरा वेळार कित्याक ना? महापालिकेतलें अधिकारी सुसेगाद जाल्यात? स्मार्ट सिटीचो वावर ‘इमेजिन पणजी’ कंत्राटदारांक दिता आसली तरी शाराची जापसालदारकी कंपनी वांगडा, वेंचून आयिल्ल्या आमदार, नगरसेवक, महापौरांचीय आसता हें विसरुंक जायना.
संजीत हांणी इमेजिन पणजी कंपनी कडेन स्मार्ट सिटीच्या कामांचेर देखरेख दवरपाक यंत्रणा आसा काय ना हें सांगपाची गरज आसा. स्मार्ट सिटीच्या वावराचो नियाळ करतना आराखड्या प्रमाण तीं कामां जातात? आराखडे बदलल्यात? तेंय सोदपाक जाय. पणजेंतल्या, आशीकुशीच्या गांवांतल्या वातावरणात जावपी बदलांचो अभ्यास इमेजिन पणजी कंपनीन करचो. फुडारांत स्मार्ट सिटींत जावपी महोत्सवांची दिसपटी (टायम टेबल) ते प्रमाण जावची.
ल्हान राज्यांनी गोंयच्या साधनसुविधांची तोखणाय जाता, पूण व्हड राज्यां त्या सुविधांतल्यान फायदे मेळोवपाक लागल्यात हें प्रशासनाक कळपाक जाय. सचिवालय, खात्यांच्या कचेरेंतल्यान अधिकारी भायर सरुन भौशीक सुवातीनीं भोंवतले, चुको करतल्यांक ख्यास्त दितले तेन्ना येणावळ वाडटली. अतिक्रमणां करतले सादूर जातले, पूण परतून चूक करचे नात, अशें न्हय. मुखेल करुन जिल्लो, जिल्लोधिकारी, पंचायत, नगरपालिका पावंड्यावेलें प्रशासन बळिश्ट करपाक जाय. आमदार प्रशासनाक जागे करतात तें लोकांनी कागाळ करतकीच, कित्याक घडचें तशें? जिल्लो पावंड्यार मनीसबळ ना? आशिल्ले कर्मचारी प्रशिक्षीत ना? राजधानी पणजेतले मुखेल जिल्लो कचेरी आशिल्ले दायज बिल्डिंगेत बसून काम करपाक भिरांत दिसता? पोरण्या सचिवालयांतले इमेजिन पणजी कंपनीचेंय तशेंच.
उंचेल्या, गट, तालुको, जिल्लो पावंड्यावेलें अधिकारी वेंचणुकांच्या वावरांत फाटले तीन- चार म्हयने घुस्पल्यात मागीर तांचो सदचो वावर कोण करतलो? राज्य, केंद्र सरकारान वेंचणुके खातीर स्वतंत्र मनीसबळ तयार करपाक जाय. जिल्लो, शिक्षण पावंड्यार निवृत्ती व्हडा प्रमाणात केन्ना, कशी जातली हाची जाणवीकाय सरकाराक वर्सा आदीं जाल्यार पर्याय सोदपाक येतात. निमाणे कडेन तें कळ्ळ्यार आशिल्ल्यांक स- आठ म्हयने कामार दवरचेंच पडटा. निवृत्तीचे वाटेर आशिल्ले खात्याचे मुखेली आशिल्ल्या नेमावळीतल्यान फायदो घेतात, पूण तांच्या वावराची मोलावणी जाता ?
प्रशासनातल्या तरनाट्यांक मेकळेपण मेळ्ळ्यार, तांकां सरकारी नेमावळ, कायद्यांची वळख आसल्यार बदल घडोवंक कळाव लागचोना. सरकारी खात्यांनी प्रशिक्षणार्थींची नेमणूक जाल्ली ते कितें करतात? फकत कचेरेनीं बसून आसात? कितें शिकल्यात? तांकां कोणे शिकयलें? ह्या प्रश्नाच्यो जापो शिंयाळ्या विधानसभा अधिवेशना वेळार मेळटल्यो अशी आस्त बाळगूया. प्रशासनाचेरच न्हय जाल्यार महापालिकेच्या वावराचेर, चलतल्या, भोंवतल्यांचेर देखरेख दवरपाक सी सी टी व्ही चो तिसरो दोळो आसा. तिसऱ्या दोळ्यांत जें एकठांय जाता तें पळोवपाक, ताची विस्कावणी करपाक ज्ञानी आसतलेच. विस्कावणीय मोडून उडोवपी, रातयां न्हय खिणांत बदलपी अधिकारी नासतले? ते गोंयां भायले आसल्यार तांकां राजभास कोंकणीतल्यान उलोवपाक येवपाक जाय. ते खातीर प्रशिक्षणय फकत शिकिल्ल्याच न्हय जाणकार, अणभवी मनशां कडल्यान मेळळ्यार प्रशासन धांवतले.
संजित पिकनीकर, आय ए एस, अनवळखी सचिव न्ही. हेर खातीं सांबाळटना स्मार्ट सिटीचेर तांचें लक्ष आसा. स्मार्ट सिटींतल्या कोनशा कोनशाची, नगरसेवक, महापौर, आमदार, मंत्र्यांची तांकां बेस बरी वळख आसा. प्रशासनातलें उणेपण सोदपा खातीर सरकारांतल्या पयलींच्या, आतांच्या गोंयकार आय ए एस, आय पी एस अधिकाऱ्यांची मजत सरकारान घेवची.
तंत्रज्ञान प्रशासनात आयलां, प्रशासन हाताच्या बोटार पावलां पूण तरी तें धांवना हाचीं कारणांय तिसरो दोळो आसूंये. तिसऱ्या दोळ्याक भिवपी अधिकारी, तरणाटे आसतलेच, निवृत्तीचे वाटेवेल्यान वतनाय उमेदीन वावुरपी आसात. आपले उमेदीक शीम घालून आपल्या अणभवांतल्यान प्रशासनातली फुडली पिळगी घडयल्यार फुडार नितळ जातलो. कालचे पिळगे परस प्रशासनांतली आतांची, फाल्यांची पिळगी तंत्रज्ञानान व्हड जातली, मात अणभवाची जोड नासल्यार प्रशासन आडमेळ्यांनी घुस्पतलें. न्यायालयाच्या चपक्यांत राज्य, केंद्र सरकाराचें प्रशासन घुस्पतना, प्रशासनाक उजू मार्गार हाडपा पासत न्यायालयाचे सांगणेन फुडें गेल्यार लुकसाणय कमी जातलें.
केंद्र सरकाराचें प्रशासन सुदारपाक, बदलाचें वारें हाडपाक देसाचे सरन्यायाधिश वावुरतात. केंद्रीय कायदे ते खातीर बदलप शक्य जालां, स्मार्ट सिटी खातीर शिस्त हाडपा पासतच न्हय जाल्यार राजकारण नितळ करपाक त्या कायद्यांचो उपेग जावचो. उदरगती कडेन वतना कितेंय मोडटकीच, सोंपतकीच प्रशासनान धांवचे परस सादूर रावल्यारय, कायदे मोडटल्यांचेर वेळार बडी माल्ल्यार तरणाटेय वाटावतले. देखीक, फाटलीं कांय वर्सां गोंयांत जावपी सनबर्न हो इलेक्ट्राॅनिक नाच, संगिताचो उत्सव. त्या उत्सवाच्या नांवार गिरेस्त जावपी गोंयकार आसात. सरकाराची मान्यताय घेनासतना सनबर्न कशीं धुमशेणां घालता तें पुराय उगतें जातकीच खर कारवाय जाली. हालींच सनबर्नाची बिटकी कवळपाची घोशणा जाल्या. गोंयच्या पर्यटनाची कूस थंयच बदलतली.

सुहासिनी प्रभुगांवकार
9881099260