प्रवेश न्हयकारलो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

बारा जाणांक प्रवेश मेळपाचो आसलो आनी म्हजो नंबर पांचवो आसलो. तरीय ताणीं आपलो अधिकार वापरून म्हाका प्रवेश दिलोना. हो सरळसरळ म्हजेर अन्याय आशिल्लो.

(ताका लागून शासनान आपल्या सदांच्या पद्धतीन कामाक कळाव केलो, देखूनच हांव मंदाक मेळ्ळों आनी आमचें लग्न जालें…. आतां मुखार…)

लग्न जातकच दुसऱ्याच दिसा आमी ताडोबाक गेलीं. उपरांत थंयच्यान आलापल्ली– भामरागडाक. थंयच एक रात मुक्काम केलो. थंयच्या रान अधिकाऱ्याक आमी लग्न जावन दुसऱ्याच दिसा रानांत आयल्यांत आनी हांगाच रावन काम करतलीं म्हुणून खूब कवतुक दिसलें. लग्ना पयलीं मंदान ही सुवात पळोवंक नासली. हांवें कल्पना दिल्ली; पूण प्रत्यक्षांत काम कसले परिस्थितींत करपाक पडटलें हाचो अदमास ताका लग्ना उपरांतच आयलो. मंदान आनंदवन, सोमनाथ प्रकल्प पळयिल्ले. थंय तेन्ना जायत्यो सुदारणो जाल्ल्यो. हे प्रकल्प शाराच्या लागीं आशिल्ले. हेमलकसाकय अशेंच कितेंतरी आसतलें, अशें ताका दिसलें आसतलें. पूण तशें कांयच नाशिल्लें, तरीय तें ओग्गी  रावलें.

लग्न जातकच ताडोबा – भामरागडाक भोंवुन येतकच आमी दोगांय नागपूराक परत आयलीं. नागपूरा लागींच ‘अशोकवन’ नांवाचो आनीक एक कुश्ठरोगी पुनर्वसणूक प्रकल्प आसलो. आमी थंय रावलीं. थंयच्यानच नागपूराक यो-वच करपाक लागलीं.

जायत्या जाणांक न्हयकार दिवन मंदान म्हजे कडेन लग्न केलें, ताचो परिणाम मात् फुडें म्हाका भोगचो पडलो. जालें अशें, की मंदान लग्ना पयलीं पयलो हाव्ज जॉब, मेडिकलाक सर्जरेंत केल्लो. थंयच्या सर्जनाची इत्सा आशिल्ली की तिणें आपल्या एका विद्यार्थ्या कडेन लग्न करचें. तीं दोगांय तेन्ना एकाच वॉर्डांत काम करतालीं. मंदान ताका न्हयकार दिलो. ते सर्जन ताका फोर्स  करूंक शकलेनात, पूण तो राग ताणीं म्हजेर काडलो. म्हजो हाव्ज जॉब सोंपतकच हांव जेन्ना नागपूर मेडिकल कॉलेजींत रजिस्ट्रेशना खातीर गेलों तेन्ना ते थंय आसले. ताणीं सरळ म्हाका प्रवेश न्हयकारलो. नाकारपाक कारण कांयच नासलें. बारा जाणांक प्रवेश मेळपाचो आसलो आनी म्हजो नंबर पांचवो आसलो. तरीय ताणीं आपलो अधिकार वापरून म्हाका प्रवेश दिलोना. हो सरळसरळ म्हजेर अन्याय आशिल्लो. त्या वेळार जायत्या जाणांनी कोर्टांत वचपाचो सल्लो दिलो, पूण हांवें तशें केलेंना. कोर्टाचो निर्णय म्हजे वटेन जातलो हाची खात्री आसुनूय. एक तर म्हाका असो प्रवेश मेळिल्लो जाल्यार तांच्याच हाता सकल काम करपाचें आशिल्ल्यान ते म्हाका सतायतले आसले. दुसरें म्हत्वाचें कारण म्हळ्यार हांव पोस्ट ग्रॅज्युएशन करतालों तेन्ना हेमलकसाची सुवात अजुन म्हाका मेळूंक नासली आनी फुडें कितें करपाचें तें हांवें थारायिल्लें. देखून कोर्टात वेळ वगडायनास्तना ह्या गजालीचेर आडनदर करपच हांवें पसंत केलें.

नागपूराकच ‘ इंदिरा गांधी मेडिकल ‘ कॉलेज आसलें. मेडिकल फॅकल्टीचे डीन डॉक्टर दशपुत्रे हांकां मेळुन हांवें तांकां म्हजी अडचण सांगली. ते म्हाका प्रवेश दिवंक राजी जाले. पूण थंय रजिस्टर जावपाचो जागो फकत थळाव्यां खातीर आसलो. ताका लागून म्हाका प्रवेश मेळ्ळो तरी प्रत्यक्ष काम करपाक मेळचें नासलें. फकत वचप, स्वता कांय करप ना आनी हेर विद्यार्थी ऑपरेशन कशे करतात तें पयसुल्ल्यान पळोवप. म्हाका हें पसंत नासलें…… पूण म्हाका पर्याय तरी कितें आसलो ?

त्या मदीं, मंदान आपलें शिक्षण सोपतकच ‘सरकारी आयुर्वेदिक कॉलेजींत ‘ नोकरी धरली. ताका तेन्ना 850 रुपये पगार मेळतालो. आमचो दोगांचोय खर्च तातूंत सहज भागतालो. मना सारखें काम करपाक मेळना म्हण म्हजी अस्वस्थताय मात् वाडत वताली. हेमलकसाच्या जाग्या खातीर अर्ज दिवन तीन वर्सां जायत आयिल्लीं. आनी तेन्नाच म्हज्या बऱ्या नशीबान हेमलकसा आनी नागेपल्ली ह्या दोनुय जाग्यांचे अर्ज मंजूर जाले म्हूण सरकारी पत्र मेळ्ळें. म्हजो मार्ग उकतो जालो.

आनंदवनांतल्यान हेमलकसा आशिल्लें अडेचशें किलोमीटरांचेर. रस्तेय सामकेच इबाडिल्ले. कांय कडेन तर रस्तेच नासले. देखून थंय पावपाक आख्खो एक दीस लागतालो. वाटेर न्हंय आनी व्हाळय आसताले. पावसांत ते भरून व्हांवताले. अशा वेळार आडकून बसचें पडटलें देखून वाटेर मदीं रावपाक एक जागो आसचो म्हुणून आमी ‘नागेपल्ली’ चो जागोय मागिल्लो.

जागो मंजूर जालो म्हण प्रशासना कडल्यान पत्र मेळना फुडें बाबा आपल्या कांय कार्यकर्त्यां वांगडा हेमलकसाक वचून तयारेक लागले.  24 डिसेंबर 1973, ह्या दिसा ताणीं थंय राबितो सुरू केलो. ह्याच दिसा ‘लोकबिरादरी प्रकल्पा’ च्या कामाचो खऱ्या अर्थान आरंब जालो. खरें म्हळ्यार हांव चार- पांच म्हयन्यांनी वतलोंच आशिल्लों. पूण बाबा कोणा खातीर रावून वाट पळोवपी नासले. “ तूं तुज्या येवपा वेळार यो, हांव कामाक सुरवात करतां, “ अशें सांगून ते थंय पावले. पूण बाबांली इत्सा, काम उबारपाची उर्बा, हाचे कडेन सरकारी कारभाराचो मेळ कसो बसतलो? ताका लागून हो प्रकल्प उबो करपाच्या कामांत सुरवेकच विघ्न निर्माण जालें. 

(मुखार चलता)

प्रकाशवाटा (मूळ लेखक  : डॉ. प्रकाश  आमटे)

देविदास गजानन नायक 

98505 35051