भांगरभूंय | प्रतिनिधी
देशाची राजधानी दिल्ली ही आतां प्रदुशणाचीय राजधानी जाल्या. दिल्लींत प्रदुशणान धोक्याची पातळी हुपल्या. फाटल्या आयतारा हवेचो दर्जो निर्देशांक (एक्यूआय) 400 वयर नोंद जाल्ल्यान दिल्ली संवसारांतलें सगळ्यांत चड प्रदुशीत शार थारलां. अर्थांत हातूंत अजाप दिसपा सारकें कांय ना, उरफाटी हाका लागून देशाक पुराय संवसारांत लज जाल्या. दिल्लींतल्या प्रदुशणाचेर नियंत्रण दवरपा खातीर ठोस उपाय करचे, अशी सुचोवणी, शिटकावणी जायत्या समाजीक आनी धर्मार्थ संस्थांनी सरकाराक दिल्ली. एकदां न्हय, तर कितलेशेच फावटीं. मात, राज्य आनी केंद्र सरकारांनी ताचे कडेन आडनदर केली. फकत दिल्ली न्हय, दिल्ली सयत देशांतल्या इकरा शारांनी एक्यूआर म्हणल्यार हवेचो दर्जो 300 वयर नोंद जाला. मुंबय शारांतले हवेचो दर्जोय इबाडिल्ल्यान मुंबयचेर धुंवट्याची चादर पातळ्ळ्या. आग्रा शारांतलो ताजमहालूय प्रदुशणाक लागून संकश्टांत सांपडला. तो आमकां पर्यटनाच्या मळाचेर सगल्यांत चड येणावळ दिता, हें कोणे विसरचें न्हय.
फाटल्या वर्सा स्वित्झर्लंडांतल्या आयक्यूएआर हे संस्थेन संवसारीक प्रदुशणा विशीं अहवाल जाहीर केल्लो. तो भारता खातीर धक्को दिवपी आशिल्लो. कारण तातूंत भारत हो संवसारांतलो आठवो प्रदुशीत देश आनी दिल्ली संवसारांतलें चवथें प्रदुशीत शार असो उल्लेख केल्लो….. आनी ह्याच अहवालांत चड प्रदुशीत शारांचे वळेरेंत चवथ्या क्रमांकाचेर आशिल्ली दिल्ली बेगीनच पयले सुवातेर पावतली, अशीय शिटकावणी दिल्ली. फकत एका वर्सात तांची शिटकावणी खरी थारली. हे संघटनेन हो अहवाल तयार करपा खातीर वातावरणांतलें प्रदुशण म्हणून वळखतात त्या पीएम- 2.5 कणांचें प्रमाण बारीकसाणेन तपाशिल्लें. संवसारांतल्या 131 देशांनी स्थापन केल्ल्या 30 हजार ग्राउंड मॉनिटरच्या माध्यमांतल्यान 7300 शारांची म्हायती एकठांय केल्ली. ह्या अहवालाचे निरिक्षण पळयले उपरांत भारतांत प्रदुशणाची समस्या कितली गंभीर आसा हें तुमकां कळटलें. दर वर्सा पर्यावरण दीस, नितळसाण दीस पाळून कांय साध्य जावचें ना. सरकारान प्रदुशण करपी मनशांक, संस्थांक, कारखान्यांक दंड घालपाक जाय. तेन्नाच आमी सुदारतले.
मजेची गजाल म्हणल्यार संवसारांतल्या चड प्रदुशीत शारांचें वळेरेंत भारतांतल्या दिल्ली, मुंबय, कोलकाता, हैदराबाद, चेन्नय ह्या व्हड आनी म्हत्वाच्या शारांचो आस्पाव जाता. हेर शारांय म्हूण कितें फाटीं नात. दोंगराळ वाठारांतलीं शारां सोडल्यार हेर सगले कडेन प्रदुशण पळोवंक मेळटा. दिल्ली शारांत वातावरण प्रदुशक म्हणून वळखतात त्या पीएम- 2.5 कणांचें प्रमाण 53.3 मायक्रोग्राम घनमीटर मेरेन पावलां, जें भलायकी संघटनेन थारायिल्ल्या सुरक्षेच्या पातळे परस धा पटींनी चड आसा.
आयज देशांतलीं सगळीं म्हत्वाचीं शारां प्रदुशणाक लागून घुस्मटल्यांत. त्या शारांत रावपी नागरिकांचे जिणेक प्रदुशणाक लागून धोको आसा. एके वटेन एकुणिसाव्या शेंकड्यांतले सुखी जिणेचें सोबीत, पूण लोकांची दिशाभूल करपी चित्र उबें करपाचें काम कांय जाण करपाक लागल्यात. तातूंत ते यशस्वीय जाल्यात. स्मार्ट सिटीचें सपन दाखोवपाक सुरवात जाल्या, तर दुसरे वटेन ह्या शारांची फुफ्फुसां प्रदुशणाक लागून इबाडपाक लागल्यांत. प्रदुशणाक लागून ह्या शारांतले लोक त्रासांत पडल्यात. हवेच्या प्रदुशणाक लागून ह्या शाराचे नागरिक व्हड प्रमाणांत फुफ्फुस, काळीज आनी रगताच्या दुयेंसांनी पिडेस्त आसात. न्युमोनिया, स्ट्रोक, काळजाचो रोग, फुफ्फुसांचो कॅन्सर सारकिल्ले रोग प्रदुशीत हवेक लागून जातात.
प्रदुशणाक लागून दिल्ली सारकिल्ल्या राश्ट्रीय राजधानीची स्थिती कितली वायट जाल्या तें आमी पळयतात. फाटल्या वर्सा प्रदुशणाक लागून प्रशासनान दिल्लींतली शाळा, म्हाविद्यालयां बंद करपाचो वेळ आयिल्लो. चार वर्सां आदीं दिल्लींत इंग्लंड आनी भारत हांचे मदीं जाल्ले टेस्ट मॅचींत खेळगडे मास्क घालून मैदानांत भितर सरिल्ले. उपरांत प्रदुशणाक लागून ही मॅचय रद्द करची पडिल्ली. ताका लागून भारताक संवसारांत लज जाल्ली. दिल्लींत जें आसा तेंच मुंबय आसा. देशाची अर्थीक राजधानी मुंबय प्रदुशणाचे नदरेन राश्ट्रीय राजधानी दिल्ली कडेन नेटान सर्त करपाक लागल्या. मुंबयचें प्रदुशणूय बरेंच वयल्या पांवड्यार पावलां.
प्रदुशणाक लागून लोकांक निवळ हवा मेळप कठीण जालां. लोक निवळ हवे खातीर पयशे दिवपाक लागल्यात. मुंबय-दिल्ली सारक्या व्हड लोकसंख्या आशिल्ल्या शारांनी ऑक्सिजन बार सुरू जाल्यात. वराक 200 ते 500 रुपया दिवन नागरिक ऑक्सिजन घेतात. तरी लेगीत आमी तातूंतल्यान शिकनात. ह्या व्हड शारांत वाहनांचो आंकडो प्रचंड प्रमाणांत वाडत आसा. मुंबय, पुणे, नागपूर ह्या व्हड शारांनी लोकसंख्ये परस वाहनांचो आंकडो चड आसा. गाडयांचो आंकडो वाडिल्ल्यान प्रदुशण वाडत आसा. गोंयांतूय अशें वातावरण तयार जावपाक शकता. कारण गोंयांतूय लोकसंख्ये इतल्योच गाडयो आसात. गाडयेंतल्यान भायर सरपी धुंवरांत प्रदुशणाचें प्रमाण खूब चड आसता. धुल्ल, कारखान्यांतल्यान येवपी धुंवर, बांदकामांतल्यान हवेंत पातळिल्ले माती, शिमीट, धुल्लाचे कण, झाडां कापप, धर्तरेचें तापमान वाडप, प्लास्टीक लासप अशा जायत्या कारणांक लागून प्रदुशण वाडत आसा.
स्वित्झर्लंडाचे संघटनेन जाहीर केल्लो अहवाल म्हणल्यार धोक्याची घांट हें आमी घट मतींत दवरपाक जाय. वाडत आशिल्लें प्रदुशण उणें करपा खातीर वेळार ठोस उपाय करपाक जाय. कारखान्यांतल्यान भायर सरपी धुंवरांतल्यान प्रदुशण करपी घटक उणे करपा खातीर प्रगत तंत्रगिन्यानाचो उपेग करचो. गाडयांचो आंकडो उणो करपाक जाय. दिल्लींत गाडयांचेर नियंत्रण दवरपाक सम- विशम नंबराच्या गाडयो एकेक दीस सोडपा सारके कठीण निर्णय घेवचे पडटले. विरोधक टिका करतात म्हूण ती येवजण बंद केल्ली. युरोपीय देशांनी प्रदुशण उणें करपा खातीर खंयचे उपाय करतात हाचो आमी अभ्यास करचो. नागरिकांनी भौशीक येरादारी वेवस्थेचो चड वापर करचो. हाचे भायर कोयराचे योग्य वर्गीकरण आनी विलो लावप, सौर उर्जेचो वापर हाचेर भर दिवपाक जाय. झाडां लावन तीं जिवीं दवरपाक जाय. गरज आसा जाल्यारुच गाडी भायर काडपाक जाय. सरकार, प्रशासन आनी नागरिकांच्या मेळून केल्ल्या यत्नांक लागूनच प्रदुशणाचो हो भस्मासूर आडावपाक मेळटलो. नाजाल्यार आमचें कांय खरें ना.
श्याम ठाणेदार
9922546295
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
