प्रज्वलीत मन हेंच बळिश्ठ साधन

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आमी जेन्ना कसलेंय काम हातांत घेतात आनी तें पुराय करतकच ताचें जें फळ मेळटा तेन्ना जी खुशालकाय मेळटा ती सुमारा भायली आसता.

‘पिपल्स प्रेसिडेंट’ लोकांचो राष्ट्रपती म्हूण जांकां बिरूद फावो जाल्ले अशें डॉ. अब्दुल कलाम म्हणटाले; ‘तरणाट्यांचें प्रज्वलीत मन म्हणल्यार धरतरे वेलें सगल्यांत बळिश्ठ साधन.’ ताचो जितलो बरो वापर आमी करून घेतले तितलो तो समाजा खातीर आनी देशा खातीर व्हड आदार जावंक पावतलो. हांव तर म्हणन ह्या तरणाट्यांक फावो तशी माची आनी प्रशिक्षण दिवन देश हिताचो वावर करून घेत जाल्यार देश मुखार वचूंक कळाव लागचो ना. डॉ. कलाम विज्ञान मोगी आशिल्ले आनी तांकां तरणाट्यांक प्रस्न विचारपाची संवय आशिल्ली. तरणाटेय बी तांकां वेगळ्या वेगळ्या विशयाक धरून प्रस्न विचारताले. ल्हान भुरगीं जेन्ना प्रस्न विचारतात तेन्ना तांकां तांच्या प्रस्नांच्यो अचूक जापो आमी पालक ह्या नात्यान दिवंक जाय. तेचपरी आमी तांकां वेगळे वेगळे प्रस्न विचारून त्या त्या विशया विशीं तांच्या मनांत उमळशीक वाडोवंक जाय. तांकां खबर नाशिल्ल्या प्रस्नांच्यो अचूक जापोय दिवंक जाय. अशे केल्ल्यान दोन गजालींचो तांकां लाव मेळूंक शकता. पयली गजाल भुरग्यांक तांच्या प्रस्नाची जाप मेळटा आनी दुसरी गजाल आमी दिल्ले ते जापे वेल्यान तांचे तकलेंत आनीक विचार घोळपाक लागतात जाचो परिणाम म्हूण ते नवे नवे प्रस्न घेवन मुखार येतात. अशें केल्ल्यान ते आमचो इतिहास आनी सरभोंवतणचो वाठार, तंत्रज्ञान, लोकजीण, खाण जेवण आनी जिणे अणभवांतल्यान स्वताक शीस्त लावन घेवंक बरे तरेन समजूंक शकतात.
गोंयची गजाल घेतली जाल्यार आदलें गोंय कशें आशिल्लें? लोक कशे रावताले? ते कसलो काम- धंदो करताले? हांगाचें सैम कशे आशिल्लें? आपल्या वाठारा विशीं तांचे लागीं उलोवंक जाय. आदल्या गोंया विशीं आमी तांकां सांगपाक जाय. कारण आदलें गोंय आतां कोणाक पळोवंक मेळचें ना. ही वस्तूस्थिती जावन आसा. बदल हो जायच पूण तो बदल घडोवन हाडटना पर्यावरणा बराबर गोंयचें दायज आनी संस्कृतायेचेर घण घालप ना हाचें शिंतीद दवरूंक जाय. खरें म्हणशात तर उदरगत करूंक वावुरतना सैम सांबाळचे खातीर खर यत्न करूंक जाय. तशे विचार जावंक नाशिल्ल्यान गोंय बोडकें जावन पडलां. विज्ञानाचे नदरेन म्हणशात तर कितें? कसो? आनी कित्याक? ह्या मुखेल तीन प्रस्नांक धरूनच विचार करचो पडटा. गोंयचे वेगळेंपण कितें? हाचेर विचार जावंक जाय तसो विचार जायना जाल्यार, कित्याक जायना? हो प्रस्न गोंयकारांक पडूंक जाय. परकी जुलमांची खास्तीखाय नासतना गोंय मुक्त जावंक पावलें ना. आमी जरी म्हणटात हांगां सगले लोक मेकळेपणान आनी माये मोगान रावतात म्हूण. आज परिस्थिती बदलत आसा गोंयकारांक आपलो दीसपट्टो ग्रास मेळोवंक कठीण जावन बसला. आमचे पिळगेतले जायते जाण मेकळेपणान उलोवंक लागल्यात. तांच्या मतान आताचें पिळगेचें भविश्य धुसर जाल्लें आसा; आमी कशी बशी तड मारली नवी पिळगी शिकून सावरून बेकार हाका कोण जापसालदार? आपल्या भुरग्यांच्या फुडारा विशीं चिंतून ते खंती जातात. कांय जाण गोंयच्या बदलत्या पर्यावरणाक लागून खंती जातात तशेच गोंयांत भायल्यांचो शिरकाव वाडत आशिल्ल्यान आमची आवयभास कोंकणी नानपयत जावची भिरांत नीज गोंयकार उलोवन दाखोवंक लागल्यात. तोंडान उलोवन कांयच साद्य जावचे ना. रस्त्यार येवन कृती करची पडटली. गोंय मुक्तीचे सामान्य मनशांक हेच लाव मेळपाचे आशिल्ले काय कितें? होवूय प्रस्न तरेकवार माध्यमां वरवीं विचारिल्लो पळोवंक मेळटा. ह्या प्रस्नाची जाप कोणा कडेन आसत अशें दिसना.
नवी पिळगी खूब हुशार हातूंत दूबाव ना. पूण तांची बुद्द तशेंच तांचे बळगें राज्य आनी देश हिता खातीर उपेगी येवंक जाय ह्या मताचो हांव. ज्यो गजाली कानार पडटात ताचे वेल्यान अंदाज लावं येता तो म्हणल्यार ही पिळगी आपली वाट चुकत वता. तांकां सरळ मार्ग दाखोवची गरज आसा. गोंया विशीं जें चित्र दोळ्यां मुखार उबें केल्लें आसा तें पयस करतले जाल्यार ह्या तरणाट्यांचो आदार जाय पडटलो. हांव म्हणना आपलें हीत सोडून कोणें वावुरचें म्हूण. तशें करपाची गरजूय ना. स्वताची उदरगत जावची म्हूण तर आमी जिवाचें रान करतात. आनीक एक काम जरूर करूं येता तातूंत थोडो सत्याचो, एकामेकाचेर आशिल्ल्या विस्वासाचो, समाज आनी देश हिताचेर भर घालचो यत्न केलो जाल्यार सगल्यांक लाबाचें थारतलें. कितलोय कठीण मार्ग आसूं धीर धरून चलत रावत तर जैत जोडपाक शक्य जाता हें कोणें विसरचें न्हय. आमी जेन्ना कसलेंय काम हातांत घेतात आनी तें पुराय करतकच ताचें जें फळ मेळटा तेन्ना जी खुशालकाय मेळटा ती सुमारा भायली आसता काय ना.
‘विंग्स ऑफ फायर’ उज्या वरी पाखां ह्या पुस्तकांत डॉ. कलाम हांणी एका मुलाखतीचो उल्लेख केला. तांकां भारतीय वायुसेनेंत भरती जावपाची इत्सा आशिल्ली. पूण तांची निवड जावंक पावली ना म्हूण दुख्खी मनान ते ऋषीकेशाक गेले. थंय ते स्वामी शिवानंदाक मेळ्ळे. तांचे वर्णन करतना डॉ. कलाम म्हणटात; ‘धवें फुल्ल धोतर न्हेशिल्लो, पांयांत पादुका बुद्धाचें रुप घेवन मुखार उबो आशिल्ले वरी तो म्हाका दिशिल्लो.’ हांवें म्हजें नांव सांगलें म्हजो धर्म तांकां कळटकूच लेगीत तांचे हाव भाव मात लेगीत बदल्ले ना. तांणी म्हजो चेरो पळोवनूच म्हाका तूं इतलो दुख्खी कित्याक काय म्हूण प्रस्न केलो. हांवें म्हजें काळीज तांचे मुखार उक्ते केलें. त्या बराबर स्वामीन म्हणलें ‘तुज्या नशिबांत वायुसेनेचो पायलट न्हय तर आनीक दुसरे व्हड कार्य जावचें आसा. हें अपेस विसर तुजें नशीब तुका दुसऱ्या मार्गार घेवन वतलें त्या परमेश्वराचेर विस्वास दवर आनी तुजो मार्ग सोद. जैत हें तुजेंच आसतलें.’ मुखार ते बरयतात ‘स्वामीची आज्ञा मान्य करून हांव दिल्ली परतलों. थंय आदी दिल्ल्या मुलाखतीची वासपूस करूंक गेल्ले कडेन म्हज्या हातांत नेमणूक पत्र पडलें.’ ताच्या उपरांतचो तांचो प्रवास जग जाहीर जाल्लो आसा. देखून म्हणचें पडटा तरणाट्यांनी प्रज्वलीत मन जागृत दवरूनूच वावराक लागचें.

एच. मनोज
9822441417