‘पोंजी स्कीम’: सादूर रावात

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पोंजी स्किमींक लागून तोपी पडूंक जायना जाल्यार लोकांनी चड पयशे मेळटा म्हूण धांवप ना. राष्ट्रीय बँकांचे स्टँडर्ड निर्देश कितें म्हणटात तें पळोवपाक जाय. कोणूय 2 टक्के चड दिता म्हणल्यार लेगीत दुबाव येवपाक जाय.

खंयचेय येवजणेंत पयशांची गुंतवणूक करतना धा फावटी तरी विचार करपाक जाय. मात, मनशाक पयशांची इतली भूक आसता की तो चड पयशे मेळटले म्हूण तकली कुशीक दवरून निर्णय घेता आनी निमाणें हातांत कांयच ना.
आयज मेरेन देशांत, तशेंच गोंयांत कितल्याशाच बँकांनी, तशेंच सांखळी पद्दतीच्या येवजण्यांनी लोकांक तोपी पडल्या. लोकांक तोपी घालपाक सोंपो मार्ग म्हणल्यार तांचें पयशे वेवस्थीत हातांत आसा असो आभास निर्माण करप, तांचो विस्वास जिखप, बरी आस्वासनां दिवप, चड टक्के परतावो दिवप, थोड्या पयशांची गुंतवणूक केले उपरांत नेमान तांकां ताचे वयलो ज्युर दिवप म्हणल्यार पयशे दिवप, उपरांत सांखळी पद्दतीन मनीस जोडीत रावल्यार ताचेरूय कमिशन दिवप. हातांत पयशे घोळपाक लागल्यार पयशांची गुंतवणूक करपी त्याे-त्याे एजन्सी, पतसंस्था वा प्रॉडक्ट लाँचरां खातीर एजन्ट कशे काम करपाक लागतात. पयलीं घरच्यांक, उपरांत सोयऱ्या – धोयऱ्यांक, ते जाले उपरांत वांगडच्यांक, शेजाऱ्यांक, इश्टांक, तांच्या सोयऱ्या – धोयऱ्यांक हे येवजणेंत हाडपाच्या कामाक लागतात. सांखळेंतल्या वयल्या लोकांक पयशे मेळपाक लागतात, सकयल्यांच्याय पदरांत थोडे-थोडे पडपाक लागतात. वर्स – दोन वर्स वेवस्थीत चलता आनी अचकीत सगल्यांक तोपी घालून ती-ती संस्था गायब जाता, असो इतिहास आसा. इतिहासांतल्यान शिकपाक जाय अशें म्हणटात, मात लोक इतिहासांतल्यान कांयच देख घेनात, कित्याक तर पयशांक लागून बुद्धीच चलना. फक्त पयशे दिसता.
हें हांगां सांगपाची गरज म्हणल्यार मुंबयंत टोरेस ज्वॅलरीन कितल्याशाच लोकांक तोपी घाल्या. ही तोपी कितले हजार कोटी आसा, ताचो सध्या तरी अदमास करप कठीण. मात, आतां मेरेन आपल्याक तोपी पडल्या म्हूण आयिल्ल्या लोकांचो आंकडो पळयलो जाल्यार ही तोपी सध्या तरी 3 हजार कोटीं वयर गेल्या. आंकडो आनिकूय बरोच वाडपाक शकता.
अशा तोपी घालपी स्किमींक पोंजी स्कीम म्हूण एक बरें नांव आसा. अदींमदीं कोण ना कोण तरी असल्यो येवजण्यो हाडटा, लोकांक सपनां दाखयता आनी एक दीस तांकां फोंडांत घालून गायब जाता. मुंबयंत अशेंच जालें. पोरूं फेब्रुवारींत मुंबयंत टोरेस ज्वॅलरी शॉप सुरू जालें. सुरवातेक तांणी लोकांक भांगरांचे गुंतवणुकीचेर सप्तकाक 3-4 टक्के परतावो दिवपाचें आस्वासन दिवन ते पद्दतीन दिवपाकूय सुरवात केली. तांकां आनीक दोगांक हाडल्यार तांच्या पयशा वयले 20 टक्के कमिशन मेळटलें अशें हांयस दाखयलें. तांणी पयशांच्या हांयसान एक – एक मनीस हे येवजणेंत जोडपाक सुरवात केली. 3-4 टक्क्यां वयल्यान अर्द टक्के अशें अदींमदीं वाडयत ते सप्तकाक 8 टक्क्यां मेरेन पावलें, तशेंच 6 लाखां परस चड गुंतवणूक केल्यार सप्तकाक 11 टक्के ज्यूर मेळटलो, म्हणल्यारूच म्हयन्याक 44 टक्के ज्यूर. ते भायर प्रत्येक गुंतवणुकीचेर त्या – त्या गुंतवणूक रकमेचो हिरो दिताले, म्हणल्यार जेन्ना तुमकां गुंतवणूक विथड्रॉ करपाची आसता तेन्ना तो हिरो दिवप, पुराय रक्कम परत घेवप, अशेंय सांगलें. पयशे भरले उपरांत हिरो मेळटा आनी सप्तकाक ज्यूर मेळटा, हें पळोवन टोरेस ज्वॅलरी कडेन दे मायज गर्दी जावपाक लागली.
टोरेसान मुंबयंतूच 7 फांटे उक्ते केले. एकार – एक फांटो उक्तो जाता. लोक गुंतवणूक करपाक गर्दी करतात हें पळोवन ना थंयच्यान लोक थंय पावपाक लागले, गुंतवणूक करपाक लागले. टोरेसान आतां रोख रक्कमूच गुंतवणुकीक घेता अशें सांगून लोकां कडेन रोख वेव्हार सुरू केलो. साक भरून-भरून पयशे व्हरपाक लागले.
डिसेंबर 2024 मेरेन सगले सारखे चलतालें. नव्या वर्सा टोरेसान आपलो खरो रंग दाखयलो, सगले पयशे घेवन गायब. लोकां मदीं बोवाळ पडलो. प्रशासनान ताकतिकेन पावलां उखल्लीं आनी कांय जाणांक अटक केली. मात, मेळ्ळे ते ल्हान प्यादे, कामाक आशिल्ले. खरे चोर फुज्ज्यो. युक्रेन-रशियांतल्यान ही पोंझी स्कीम चलताली. चवकशे उपरांत कळ्ळे की 2018-19त युक्रेन-रशियांतूय तांणी तशेंच केल्लें.
लोकांनी टोरेसांतल्यान खूब पयशे मेळटले म्हूण जमनी विकल्यो, रीण काडलें, दुकानांचेरूय रीण काडलें, आशिल्ली – नाशिल्ली सेव्हींग लायली. सगलो लोक आतां काबार. पुलिसेन-सीबीआयन टोरेसाची बँक खातीं गोठयलीं, कांय कोटी हाताक लागले. मात, चडसो वेव्हार रोख जाल्ल्यान जे हाताक सांपडलां, ते सामकें उणेंच आसा, अशें म्हणचें पडटलें. तशेंच फाल्यां जर आरोपी मेळ्ळे जाल्यारूय तांकां कांयच करपाक शकचेना, अशी परिस्थिती आसा. लोक दाखयतात तीं कागदपत्रां पळयल्यार टोरेसवाल्यांचें कांयच वांकडे जावचें ना म्हूण स्पश्ट आसा. तांणी डायमंड विकला ती रसीट आसा. आनी आमी सगल्यो अटी मान्य करून सय मारता असो शेरो आसा. म्हणल्यार तांणी वस्तू विकल्या, लोकांनी घेतल्या, इतलेंच तातूंत बरयलां. येवजणेंतल्यान दर सप्तकाक अमूक टक्के पयशे मेळटले, तुमी केल्या ती गुंतवणूक अशें खंयच कांयच बरयिल्लें ना.
आतां अशा पोंजी स्किमींक लागून तोपी पडूंक जायना जाल्यार लोकांनी चड पयशे मेळटा म्हूण धांवप ना. राष्ट्रीय बँकांचे स्टँडर्ड निर्देश कितें म्हणटात तें पळोवपाक जाय. कोणूय 2 टक्के चड दिता म्हणल्यार लेगीत दुबाव येवपाक जाय. राष्ट्रीय बँके परस कांय सोसायटींनी अर्द – एक टक्को मायज ज्यूर मेळटा तितले मेरेन बरें आसा. पूण, कोणूय हिसपा भायर पयशे दिता म्हूण सांगल्यार ते वाटेक वचपाचेच ना म्हूण थारयल्यार तोपी पडची ना. गोंयांत हाचे आदीं असल्या येवजण्यांनी लोक फटावल्यात. चडशे असले प्रकार दक्षीण गोंयांत घडल्यात.
मुंबयच्या टोरेस प्रकरणान लोकांनी आतां तरी सादूर जावन, जे जोडटा तातूंत समाधान मानून ते योग्य मार्गान कशें वाडोवं येता ताचो विचार करपाक जाय. जिवीतभर जोडपाचें आनी निमाणें पोंझी येवजण्यांनी व्हगडावप, आनी मागीर सरकार कितें तरी करतलें म्हूण वाट पळोवप, हाचे परस पयलेच सुवातेर दुबाव घेवप केन्नाय बरें.

अमर पाटील
7507495151