पॅलेस्टायन परतून पेटलें !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

इतिहास : 1922 वर्सा आदल्या ऑटोमन साम्राज्याचो भाग राश्ट्रां मदी वांटणी करपाक राश्ट्रांच्या समुहान ब्रिटनाच्या प्रशासना खाला दवरलो. पॅलेस्टायन सोडून बाकी सगळ्या राश्ट्रांची स्थापना जाली. 1917 च्या बॅलफोर जाहीरनाम्यानुसार पॅलेस्टायनी वांगडा ज्यू जनतेक थंय सामावून घेवपी ब्रिटनच्या उद्देशाक पॅलेस्टायनींचो विरोध कायम उरलो. जाग्याची वाटणी करपाक अपेशी थारिल्ल्या ब्रिटनान 1948 वर्सा हो मुद्दो संयुक्त राश्ट्रसंघा मुखार दवरून आंग काडलें. ब्रिटन कुशीक सरतांच इस्रायलान एकतर्फा ज्यू राश्ट्र स्थापन जाल्ल्याची घोशणा केली. पॅलेस्टायनी आनी ज्यूंमदीं झुज पेटलें. लाखांनी पॅलेस्टायनींक ज्यूनी थंयच्यान धांवडायले. ही घडणूक ‘अल- नाकबा’ अर्थात ‘म्हासंकट’ म्हूण नोंद जाल्या.
उपरांत 75 वर्सांच्या काळांत इस्रायल आनी अरब- पॅलेस्टायनी हांच्यात 4 मुखेल झुजां आनी 1987, 2000, 2015 वर्सा पॅलेस्टायनी उठाव- इंतिफादा- जाल्यात. इस्रायलचे स्थापने उपरांत पॅलेस्टायनींक तांचो हक्क मेळोवन दिवपा खातीर 1948 वर्सा अरब राश्ट्रांच्या एकजुटीन इस्रायलाचेर घुरी घाली तातूंत तांका इस्रायलान हारयले. 1956 वर्सा इजिप्तान सुवेझ कानलाचें एकतर्फा राश्ट्रीयिकरण जाहीर केले उपरांत इस्रायलान इजिप्ताचेर हल्लो चडयलो आनी सायनाय भागाचेर ताबो मेळयलो. 1967 वर्सा अरब राश्ट्रां इस्रालयां मदी 6 दिसांचें झूज पेटिल्ले, तातूंत हवाई दळाच्या नेटार इस्रायल परतून जैतिवंत जालें. चवथें ‘योम किप्पूर’ अथवा ‘रमदान झूज’ 1973 वर्सा ऑक्टोबरांत 21 दीस चल्लें. तातूंतय इस्रायल जैतिवंत जाल्ले. पॅलेस्टायनाचो 61 टक्के भाग इस्रायला कडेन आनी 39 टक्के- वॅस्ट बँक आनी गाझा- पॅलेस्टायनीं कडेन आसा. यासर आराफत हांचो ‘अल फताह’ मवाळ मुखेल गट सांमजस्यान तोडगो काडपाचो यत्न करतालो. 2000 वर्सा अमेरिकन राश्ट्राध्यक्ष बील क्लिंटन हाणी कँप डॅवीड हांगा अल फताह मुखेली यासर आराफत आनी इस्रायली प्रधानमंत्री यहुद बराक हांचे मदीं समझौतो करपाचो यत्न केल्लो, पूण तो यशस्वी जालो ना.
आयज इस्रायली देखरेखी खाला फताह गुट वॅस्ट बँक भागाचें प्रशासन चलयता, ज्याका अंतरराश्ट्रीय मान्यता मेळिल्ली आसा.
फकत सैनिकी झुजांच्या मार्गांतल्यान इस्रायलाक सोपोवन संपूर्ण पॅलेस्टायनाचेर कब्जो करपाच्या इराद्यान जहालमतवादी हमासची (इस्लामिक प्रतिकार चळवळ ) स्थापना 1987 वर्सा धर्मगुरू अहमद यासीन हांणी केली. हमासची लोकप्रियता वाडली आनी 2006 वर्सा गाझांत फताह पक्षाक वेंचणुकांत हारोवन आनी उपरांत 2007 वर्सा तांकां सशस्त्र यादवींत हारोवन हमास गाझाचें प्रशासन चलयत आयलां.
वर्तमान : हमासाक इराण समर्थित लेबनॉन स्थित हीजबुल्लाह शस्रास्त्रांची पुरवण करता. धा दिसां फाटी योजनाबद्ध तरेन तटबंदी भेदून हमास आतंकवादी इस्रायली वसाहतींत घुसले तेन्ना थंय तैनात इस्रायली सैनिक भयभीत आनी बॅकफूटार दिसले. एका तेंपार सद्याच्या प्रधानमंत्री बॅंजामीन नेतनयहूचो भाव योनाहन नेतनयाहूच्या मुखेलपणा खाला इस्रायली हेरगिरी संघटना मोसादाच्या कमांडोनी पॅलेस्टायनीयन चाचानी अपहरण करून युगांडाच्या एंटेबी विमानतळार पार्क केल्ले विमान प्रवाशां सयत सोडोवन हाडिल्लें. एक वराच्या कारवायेंत एँटेबी विमानतळार पार्क करून दवरिल्ली इदी अमीनाची 11 मीग विमानां फोडिल्लीं आनी ताच्या 40 सैनिकांक मारून उडयिल्ले. सबिना एअरलायनचे अपहरण केल्ल्या आतंकवाद्यांक मारून विमान सोडोवन हाडपी सशस्र दळाचो एक मोसाद एजंट आयचो प्रधानमंत्री बॅंजामीन नेतनयाहू आशिल्लो.
हमासान आठ दिसां पयलीं घुरी घाली तेन्ना इस्रायली सरकार, सेना, मोसाद न्हिदिल्ले दिसले. हल्ल्या उपरांतूय तयारी नाशिल्यान गोंदळिल्ले दिसले. इतिहासांत आतंकवादी हल्ल्याचे प्रसंग हाताळपाक एका परस चड योजना आनी डावपेंच तयार दवरपी, जगाक हेरगिरीचीं उपकरणां, विमानांची पुरवण करपी इस्रायल आनी अग्रणी हेरगिरी संघटना मोसादच्या इतिहासांतलें हें लजेक घालपी अपेस थारता. हमासचो हल्लो हो इस्रायलाचो 9- 11 म्हणू येता.
उच्च श्रेणी तंत्रज्ञानान सज्ज उपग्रहां वरवीं जगांतल्या ल्हान- ल्हान घडामोडींचेर नदर दवरपी अमेरिकेच्या सी.आय.एच्या नदरेंतल्यान हमासच्यो हालचाली कश्यो सुटल्यो हें आनीक एक अप्रूप म्हणपाचें. अमेरिकेच्या 9-11 हल्ल्या उपरांत हें अमेरिकन गुप्तहेर संघटनेचें दुसरें अपेस.
1948 ते 1973 काळांतल्या झुजांत कमांडर, रक्षा मंत्री भूमिकेंत भाग घेतिल्ले मोशे दयान आनी झुजांत रणनिती थारावपी फील्ड कमांडर आरीयल शॅरोनच्या तोडीचे झुजारू इस्रायलांत उरले नात. भ्रश्टाचाराचे आरोप लागिल्लो जाण्टेलो बँजामीन न्यायाधीशांचे स्वायत्त अधिकार उणें करून तांची निवड सरकारी यंत्रणे खाला हाडपा खातीर कायदे संमत करून घेवपाच्या कामांत व्यस्त दिसलो. इतिहासांतलो मोसाद कमांडो बँजामिन नेतनयाहू आयज स्वताक वाचोवपा खातीर कशे भशेन युती घडोवन सत्तेंत रावपी सडकछाप राजकारणी अवतारांत दिसता. सरकारच्या ‘त्या’ कायद्याच्या विरोधांत हजारांनी नागरिक आंदोलना करत रस्त्यार दिसताले तांतूत आपली सेनादलांतली कामां सोडून सैनिकूय सामिल जाताले. देश सुरक्षिततेच्या बाबतीत सरकार, सेना गाफील जाली हाचे परिणाम इस्रायलींक भोगचे पडले. हमासाक सोंपोवपाची तांक आसतना इस्रायलान दुर्लक्ष केलें. फताह गुटाक शह दिवपा खातीर नेतनयाहून हमासाक लागीं धरून सवलती दितालो हिवूय मुत्सद्देगिरींतली व्हडली चूक म्हणुयेता.
आतंकवादी हमासान 1300 इस्रायलींक मारले तर इस्रायली बाँब हल्ल्यांत 1900 गाझावासी सोपले म्हणटात खरे, पूण जमिनदोस्त इमारतीं खाला कितलीं मडीं चिड्डल्लीं आसात ताचें कोंत- हिशेब ना. हमासान 150 जाणांक बंधक केल्यात तर 365 चौरस किमी गाझांत वीज, इंधन, अन्न, वखदांच्या पुरवणीचे मार्ग इस्रायलान बंद करून थंयच्या 23 लाख जनतेक बंधक केल्यात. मोदी हांचो इश्ट नेतनयाहूचें इस्रायल राश्ट्रूच आतां आतंकवादी जावन गाझांत निश्पाप नागरिकांचो बळी घेता. गाझावासियांक पळपाक इजिप्त हो एकच शेजारी देश आसा, पूण तांणीय आपली शीम बंद केल्या. बेघर जाल्ल्यांक बहुसंख्यांक आसरो, तेको दिवप संयुक्त राश्ट्र संघ शिबीराक अशक्य जाल्ल्यान लाखांनी गाझावासी तान, भूक, वखदां विना व्याकुळ जावन रस्त्यार दिसतात. इराण, हिजबुल्लाह हांच्या फुसलावणेन हमासान आवेशांत येवन पायार कुराड न्हय तर कुराडीचेर पाय व्हरून मारला. हमासान हल्ल्यांत युरोपियनांक मारून उडयिल्यान युरोपीयन देश वखदां, शिक्षणा खातीर दिवपी आर्थिक मजत बंद करतले. इस्रायलान 300 तोफो, 600 लढावू विमानां, 2 लाख सैनिक, 3.50 लाख राखीव सैनिकबळ घेवन न भूतो न भविश्यती झुजाची घोशणा केल्या. नेतनयाहू हवाईहल्ल्यांत गाजाची पुरती मसंड केले उपरांत थळसेना घुसोवन हमासाक नेस्तनाबूद करपाचो यत्न करतलो. अमेरिकेत ज्यू लॉबी सामर्थ्यशाली आशिल्ल्यान इस्रायलाक आर्थिक, शस्त्र मजत मेळत रावतली. इराण, इजिप्त, सौदी देशां कडल्यान हमासाक छुपी सहानुभूती मेळत, आर्थिक, शस्त्र मजत मेळपाची शक्यताय उणी. 1948 अल- नाकबा अर्थात म्हासंकटा तुळेन कितलेशेंच व्हड म्हासंकट गाझावासीं मुखार उबे दिसता. फुडारांत गाझाचे भूगोलिक आनी राजकी स्वरूप निश्चित मुळा सावन बदलतलें.

दीपक लाड
पर्वरी