पॅलेस्टायन – इस्रायल संघर्श मनीसजातीक घातक

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

हाचे आड अरबांनी 1936 ते 39 मेरेन बंड पसून केल्लें. मागीर 1947 त ब्रिटीश सरकारान हे भुंयेचें विभाजन केलें. मूळ रहिवाशी अरबांक 45 टक्के तर प्रवासी ज्यूंक 55 टक्के भूंय दिली.

पॅलेस्टायन आनी इस्रायलाचो संघर्श, हो संवसारांतलो अघोशीत असो संघर्श मानतात. काल 29 वेर ‘पॅलेस्टिनी लोकां वांगडा
एकचार’हो आंतरराष्ट्रीय दीस मनयलो. ह्यो दोनूय देशांतलो हो संघर्श 1948 सावन चलता, अशें इस्रायल आनी तांची समर्थक मिडिया म्हणटा. मात तो 1880 सावन चालू आसा. तेन्ना थिएडोर हर्टझेल ह्या ज्यून झिओनिस्ट चळवळ सुरू केल्ली. ताका पॅलेस्टायन काबीज करून थंय सोलोमन देवूळ बांदपाचें आशिल्लें. हेर लोकांचीय तशी इत्सा आशिल्ली. हें सपन साकार करपाक डाॅ. व्हायसमन हांणी पयलें संवसारीक झूज सोंपतकच ब्रिटीश सरकारा कडल्यान बाल्फोर डिक्लरेशन हो दस्तावेज मेळयलो. तातूंत पॅलेस्टायनाची भूंय ज्यू लोकांक जर्मनी आड इंग्लंड आनी फ्रान्साची साथ दिवपा खातीर भेट दिल्ली.
21 सप्टेंबर 1922 दिसा अमेरिकेनूय ‘लोज फिश थाराव’ संमत करून हे घोशणाक मान्यताय दिल्ली. तेच दिसा लीग आॅफ नॅशनान पॅलेस्टिनी भूंयेक मान्यताय दिल्ली. तेन्ना सावन हांगा ज्यूंची वसणूक आसा. ती पसून 2000 वर्सां थंय रावपी अरबांचो छळ आनी शोशण करून. हाचे आड अरबांनी 1936 ते 39 मेरेन बंड पसून केल्लें. मागीर 1947 त ब्रिटीश सरकारान हे भुंयेचें विभाजन केलें. मूळ रहिवाशी अरबांक 45 टक्के तर प्रवासी ज्यूंक 55 टक्के भूंय दिली. हाचे वयल्यान वाचकांनी कितें तें समजुचें.
युनोंत पॅलेस्टायन विशयाचेर चर्चा चालू आसतनाच ज्युईश एजन्सीन 14 मे 1948 दिसा औपचारीकपणान इस्रायल देशाची स्थापन केली. अमेरिका आनी रशियेन तांकां मान्यताय दिली. नोव्हेंबर 1948 त 77 टक्के पॅलेस्टायन ज्यूंच्या ताब्यांत गेलें. भांडवलवादी आनी साम्यवादी वेवस्थांचें बळगें घेवन इस्रायल इतलें बळिश्ट जालें की शेजारी अरब देशांची मजतूय पॅलेस्टायनाक 1948 च्या झुजांत कमी पडली.
1969 च्या यादवींत ज्युंनी पॅलेस्टायन, जेरुसलेम (बैतूल मागदीस), सिनाय पेनिन्सुला आनी गोलन हायट्स वाठारांचेर कब्जो केलो आनी थंय फक्त ज्यू लोकांची वस्ती निर्माण जाली. ह्या सगल्या बेकायदेशीर वस्तींची युनोन निंदा केली. ती बेकायदेशीर आसा, अशेंय जाहीर केलें. पूण, इस्रायलान कोणाचेंच आयकूंक ना. अजून ते अतिक्रमण करीत आसात. जमीन बळकायत आसात. पूर्व जेरुसलेम आनी वेस्ट बँक वाठारांत इस्रायली लोकसंख्या 6 लाखां मेरेन वाडल्या.
ही जमीन मुक्त करपाक अहमद अल शुगेरी हांणी 1964 त पॅलेस्टायन लिबरेशन आॅर्गनायझेशन (पीएलओ) स्थापन केल्ली. भारतान ताका सगल्यांत पयलीं मान्यताय दिल्ली. मागीर फतेह चळवळ सुरू केली. पूण, सगळे शांती प्रयास इस्रायलान विफल केले. जून 1982 त इस्रायलान पीएलओ नश्ट करपाक लेबनाॅनचेर चढाय केली. ताका लागून सब्रा, शरिला शिबिरांत लोक मेले. 1988 त अलजिअर्स हांगा पॅलेस्टीन राष्ट्रीय मंडळाचे बसकेंत पॅलेस्टायनची स्थापना जाली. 1993 त यास्सर अराफत हांणी ओस्लो कबलात पत्राचेर सय करून उरिल्ली 22 टक्के जमीन तरी पॅलेस्टायन मेळची म्हूण यत्न केले. पूण 2000 त ही कबलात रद्द जाली आनी पॅलेस्टायनाच्या हाताक कांय मेळ्ळें ना.
जून 2002 त इस्रायलान सुरक्षेच्या नांवा खाला वेस्ट बँकांत व्हडली वणत बांदली. ताका लागून पॅलेस्टिनी लोकांक शाळा, शेती, सुविधा मेळयतना त्रास जाता. त्यो मेळनात. 9 जुलय 2004 आंतरराष्ट्रीय न्यायालयान ही वणत काडपाचो आदेश दिलो. पूण इस्रायलान तो कोयराचे पेटयेंत उडयलो. 2003 त अमेरिका, युरोप, रशिया, युनोचे चवकटेंत मिडल इश्ट पीस रोड मॅप केलो. तातूंत इस्रायल आनी पॅलेस्टायन अशे दोन देश करपाचें थारलें. पूण पॅलेस्टायनाची शीम आनी जेरुसलेमची स्थिती हाचेर निकाल लागूंक ना. 2007 त अनापोलीस परिशद जाली पूण प्रस्न सुटलो ना. जानेवारी 2006 त हमासान पॅलेस्टायन वेंचणुको जिखल्यो, तेन्ना सावन इस्रायल आनीक कठोर जाला.
जून 2008 त इस्रायल आनी हमासा मदीं झूजबंदी जाल्ली, पूण इस्रायलान नोव्हेंबर 2008 त हवाई आनी जमनी वयल्यान हल्लो करून ही झूजबंदी सोंपयली. हमासान परतो हल्लो केल्लो तेन्ना आमी आकांतवादाचे बळी थारल्यात अशें इस्रायलान जाहीर केलें.
2000 सावन इस्रायलान गाझाचेर 21 हल्ले केले. पूर्व जेरुसलेम आनी वेस्ट बँक हांगा रावपी पॅलेस्टिनींनी घरांचीं कागदां दाखोवनूय इस्रायलान 381 घरां, मालमत्ता मोडून उडयल्यांत. 588 लोकांक बेघर केल्यात आनी आपल्या वसती घरांनी दवरल्यात. आतां परत हमास आनी इस्रायला मदीं फाटले कांय म्हयने झूज चालू आसा. तातूंत हजारांनी लोक मेल्यात. जखमी जाल्यात. साधनसुविधा नश्ट जाल्यात. कोट्यांनी डाॅलरांची मालमत्ता नश्ट जाल्या.
दोनूय देशांचे हे दीर्घ काळाचे समस्येचें निवारण करपाक संवसारांतल्या सगल्या सुसंस्कृत लोकांनी यत्न करपाक जाय आनी मानवी मुल्यांची राखण करपाक जाय.

नझराना दरवेश
8975074456