भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भारताचे आदले राष्ट्रपती डाॅ. अब्दुल कलाम हांणी म्हणलां, एक बरें पुस्तक हें शंबर बऱ्या इश्टां समान आसा, पूण एक बरो इश्ट हो ग्रंथालया समान आसा. आमच्या जिवितांत इश्टा इतलींच पुस्तकां आनी ग्रंथांलयां खूब म्हत्वाचीं.
12 आॅगस्ट हो दीस आमी राष्ट्रीय ग्रंथपाल दीस म्हूण मनयतात. डाॅ. एस आर रंगनाथन, जाणें ग्रंथपालाचो विकास भारतभर केलो आनी वाचन संस्कृती वाडीक लायली, ताच्या नांवान आमी राष्ट्रीय ग्रंथपाल दीस मनयतात.
मनशाक ल्हानपणा सावन खेळपाक आनी पु्स्तकां वाचपाक खूब आवडटा. आमच्या भुरगेपणांत आमचे शिक्षक आनी घरचीं पुस्तकां वाचून खूब काणयो सांगतालीं. चंपक, चांदोबा ह्या सारके अंक आमी प्राथमीक शाळेंत आसतना वाचल्यात, पुस्तकांतल्यो प्राणी कथा, चातुर्य कथा, इसापनीती, बिरबलाच्यो काणयो आमकां खूब भावताल्यो. फुडें व्हड जाता तशे शाळेंतल्या वाचनालयांतल्यान पुस्तकां हाडून वाचपाचें आमकां पिशेंच लागिल्लें. कादंबरी, निबंध, आत्मकथा, नाटक, चरित्र आनी लघुकथा अशे वेगवेगळे प्रकार आमी वाचून काडिल्ले. शारांत आशिल्ल्या ग्रंथालयाचो आमी वापर करतालीं. म्हापश्या सिको लायब्ररी आनी शबिराची लायब्ररी खूब फामाद आशिल्ली. फुडें काॅलेजींत वाचन पूण खबरां पत्रांचें आयलें. मागीर नोकरी, हळुहळु पुस्तकां वाचप कमी जालें. लग्न, भुरगीं हातूंत चड वेळ मेळनासलो. वाचाल तर वाचाल ही म्हण आमकां बेसबरी कळिल्ली.
वाचन म्हणल्यार लिखीत उतराच्या माध्यमांतल्यान विचार करप. वाचनाचे खूब फायदे आसात. वाचन केल्यार आमचेर नकळत बरे संस्कार जातात. किते बरें, किते वायट, चार चवगांत कशें वावरप हें कळटा. वाचन केल्यार गिन्यान वाडटा. वेगवेगळे विशय बरे समजतात. प्रत्येक विशयाचे खोलायेन ज्ञान मेळटा. ते ते भाशेचेर आमी प्रभुत्व जोडटां. ती भाशा आमी सोंप्या आनी सहज उतरांनी मांडूं शकतात. वाचनाक लागून भाशा गिरेस्त जाता. भाशीक व्याकरणाचे नेमूय समजतात. म्हणी, वाक्प्रचार, भाशीक अलंकाराची जाणीव जाता. वाचनांतल्यान आमचें मनोरंजन जाता. घर बसल्या पुराय संवसाराची खबर कळटा.
वाचन हें व्यक्तीमत्व घडोवपाचें साधन. वाचन केल्या उपरांत मनशाक आपणे समाजांत कशें वावरप, उलोवप तें कळटा. वाचनान आमचे कल्पना शक्तीचो विकास जाता. तकलेंत विचारचक्र चालू उरता. नवीं उतरां वाचनांत येतकच शब्द संपत्ती वाडटा. वेगवेगळीं उतरां, भाशा समजतात. वाचन केल्यार आमची एकाग्रताय वाडटा.
वाचनाचे खूब प्रकार. सुक्ष्म वाचन, स्थूल वाचन, जलद वाचन, विस्तृत वाचन, सखोल वाचन, समांतर वाचन, प्रकट वाचन आनी मौन वाचन. विद्यार्थ्यां वांगडा शिक्षकांकूय वाचन करप खूब गरजेचें. रवाचन हो शिक्षक पेशाचो कणो. वाचन केल्यार शिक्षक काळावांगडा चलपाक शकता. आपलो विशय बरे तरेन शिकोवपाक जी म्हायती जाय पडटा ती तो वाचनांतल्यान एकठांय करुं शकता. भुरग्याक एखादो विशय स्पश्ट करपाक वाचनान आयिल्ले म्हायतीच्या आदारान तो विशय बरो शिकोवंक जाता. देखी दिवंक खूब सोंपें जाता. आयज काल विद्यार्थ्यांक बऱ्योच गजाली चड खबर आशिल्ल्यान शिक्षकांकूय जागृत रावचें पडटा. जितलें वाचन चड तितलो विशय सोंपो जाता.
आयजकाल वेगवेगळ्या. सामजमाध्यमां खातीर वाचन कमी जालां. आयज सगल्यांच्याच हातांत मोबायल घोळटा. पळयत तेन्ना सगलीं मोबायलाचेर दिश्टी पडटात. तशेंच टीव्ही आनी वेगवेगळ्या चॅनलांचेर येवपी कार्यावळींनी आयची तरणी पिळगी आपलो खूब वेळ वगडायता. आयज सकाळीं उठून खबरां पत्रां वाचपी लोक खूब उणें जाल्यात. आयज विद्यार्थी फक्त इंटरनेटाचो वापर करून आपलें स्वाध्याय वा उपक्रम पुराय करतात. तांचो पुस्तकां कडलो संबंद तुटला. घरांत आशिल्लीं पुस्तकां आल्मारींनी घुल्ल खातात. पयलीं खंयचीय म्हायती आमी पुस्तकां वाचून पु्ंजायताले. पूण आयची पिळगी ती म्हायती संगणाचेर वा लॅपटाॅपाचेर इंटरनेट उक्तें करून सोदतात आनी मागीर तीं पानां छापून आपलें काम सादयतात. आयचे भाशेंत ताका ई- बूक, किंडल अशीं नांवां आसात.
खबरांपत्रां हीं जिविताचो आरसो. समाजाची विविध रुपां तातूंत दिश्टी पडटात. पुस्तकां परस खबरांपत्रां सवाय आसतात. तांचो वापर आमकां शिक्षणांत करूं येता.
आमच्या भुरग्यांक आमी वाचनाची गोडी ल्हानपणा सावन लावंक जाय. वेगवेगळ्या कार्यावळींच्या आयोजकांनी तांकां इनामां वा भेट म्हूण पुस्तकां दिवचीं. केन्नाय व्हडल्या वाचनालयाक भेट दिवंक भुरग्यांक वांगडा व्हरचें. जर शारांत वा लागीं पुस्तक प्रदर्शन भरलां जाल्यार भुरग्यां वांगडा थंय वच्चें. पुस्तकां चाळचीं, विकत घेवचीं. एकाद्या वाचनालयाचो वांगडी जावचो. जेणेकरुन गरज पडटा तेन्ना पुस्तकां हाडूंक वाचूंक मेळटलीं. घरांत जाण्ट्यांनी खबरांपत्रां वाच्चीं. तें पळोवन घरांतलीं नेण्टीं तीं वाचतलीं. आवय बापूय पुस्तकां वाचता जाल्यार भुरगींय पुस्तकां वाचतलीं. सामकींच ल्हान आसतात तेन्ना भुरग्यांक रंगीत चित्रां आशिल्लीं पुस्तकां हाताळपाक दिवचीं. मोठी अक्षरां आशिल्लीं हाताळटकूच भुरग्यांक वाचनाची ओड लागता. काणयांचीं पुस्तकां दिवचीं. आपल्या मायभाशेंतलीं पुस्तकां भुरग्यांक चड मानवतात. कसल्योय सर्ती वा जल्मदीस आसल्यार इनाम वा भेट म्हूण पुस्तकां दिवचीं. शाळेंत एखादें पुस्तक प्रदर्शन आयोजीत करचें. भुरग्यांनी पुस्तक वाचतकच तातूंतलो सार आपल्या उतरांनी बरोवपाक सांगचो. आपणें कितलीं पुस्तकां वाचलीं ताची नोंदूय भुरग्यांनी करची. शाळेच्या अभ्यासक्रमांत वाचनाचो तास (पिरेड) आसता तेन्ना ग्रंथपालान तांकां नव्या पुस्तकाची वा मासिकाची म्हायती दिवची. अशें केल्यार ल्हानपणार भुरग्यांक वाचनाची गोडी लॉगतली आनी वाचन संस्कृती जिती उरतली.
फामाद कवी पाब्लो नेरुदा म्हणटात-
तुमी ल्हव ल्हव मरुंक लागतात
जेन्ना तुमी प्रवास करीनात
जेन्ना तुमी वाचीनात
जेन्ना तुमी जिविताचे आवाज आयकनात
जेन्ना तुमी स्वताक तोखेच नात.
अरुणा पाटणेंकार
दिवचल
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
