पिळगी

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

अश्या वेळार ताका आपले बायलेची याद जाली. आज नमु आशिल्लें जाल्यार भुरग्या कडल्यान खरें तें वदोवन घेतलेंच आशिल्लें. तीय म्हूण कळाशी… सगळ्यांक जमचें ना तें….

सुनील मम्माच्या पर्शीक घट्ट धरून भोंवतालो. मम्मा बगर ताका दुसरें कांय दिसनाशिल्लें. 

‘मम्मा एके मम्मा करीत बस रे लोल्या?’

‘आगो ताका लोल्या, लोल्या कित्याक करता?’

‘नंदा तुवें ताका खरें तसोच केला.’

‘पुरो तुमची बडबड.’ 

‘घरांत सनदय आसा. ताकाय मात्शें दोळे उकते करून केन्ना पळयला तुवें? फकत आपल्याच चल्याच्यो थुळना.’

तिग जाण भाव एकाच घरांत रावताले. जशी- जशी नोकरी मेळ्ळी. इल्ले- इल्ले करून आवय- बापायचे कुशींतले पयस जायत गेले. आवयन पिलांक सोडलीं नात. पिलांकूच आवय बापाय पसून वेगळें रावचें दिसलें.

म्हजो चलो हुशार काय तुजो? घरांतल्या घरांतूच वांटे घालपाक सुरू जालें. तातूंत राजकारणाचीय ‘झळ’ बसलीच. पक्ष राजकरण घरा परस वेगळें. कोणें कोणाक समजावचें? एकच दीस न्हय वर्सांची वर्सां माती काडून मीन व्हरचें तशें आवय- बापायची पर्वा करीनासतना. भाव भावाच्या खणींनी माती उस्तून चिरें काडपाची सपनां पळोवंक लागले. सायल मदेर, खण मीन हाचे वेल्यान घरांतूच खडाजंगी जावंक लागली. सुकीं पानां, ओलीं पानां, सुके रूख, मोडिल्ले रूख, जाण्टे रूख एकाच बरोबर पेट घेतलो…. दोन दिसां आदीं घरच्या जाणटेल्यान सगल्यांक आपल्याक दोन उतरां सांगूक जाय म्हूण म्हऱ्यात आपले कुडींत आफयले.

“हाजे आनी अकस्मात कितें जाला?”

“कितें सांगता खंय?” 

“हो वयर वचपाक पावलो तरी शापोदां वचनात”

“आसुं रे आयकून घेवया. पळोवया कितें म्हणटा तो” न्हीद काडून दादा वोल्तेरांत बशिल्लो

“तुमकां घर- दार, भाटां विकून पयशे जाय? कितें करूंया ?….. आसुं तशींच ?”

“एक दोन दीस विचार करपाक दिता?

“फुडें कितें तें तुमीच थारावपाचें.”

जाणटेल्याच्या नांवार सगळें आसा. सगळेच बुचकळ्यांत पडले. आपआपल्या कुडींनी वचून दर एकट्यांन बायले कडेन भासाभास केली. भावां- भावांनी एक जावन चर्चा केली ना. 

‘आमकां पयशेच बरे. कोण घेवन बसतलो तीं भाटांची कोतां शिमो ?’

“पूण आमची भुरगीं आसात न्हय?”

“फुडले फुडें. सद्याक पयसो हांतांत मेळटा तो सोडल्यार कितें जायत सांगूक येना.”

घोवाच्या उलोवपांतल्यान ‘सूर’ वेगळोच येवंक लागलो. सगल्याक एकठ्यांय येवन चर्चा करपाची गरज दिसली ना. विशय काडल्यार तर दर एकटो टाळाटाळ करपाक लागलो.

“आमी आमच्या वाट्यांचे पयशे मागुया.” दोन दीस भावांनी एकामेकांक तोंड दाखयलें ना. कितें जालां हांचे? दादा येवजीतालो. 

“म्हाका दिसतालें तें खरेंच तर. हांचेच मदीं सामंजस्य मातुय दिसना. हांकां शिकप दिलें. संस्कार दिले… तरी गाडी रूळार पडिल्ली दिसना. मागीर फुडली पिळगी जाय तशी वागली तर तातूंत वायट कित्याक धरचें? आपले बायलेन आजी म्हूण कितले सांबाळ्ळे. पुतांक कांय कमी पडुंक दिलें ना. तरी हे अशें !” इतले मजगतीं दोन दीस केन्ना जाले कळ्ळें ना. दर एकट्यान प्रस्नाची जाप सोदून दवरिल्ली. दोनुय दीस फ्लॅटार साकून घरा येताले, पूण पयशांच्या हिशेबा बगर दुसरें कसलेंच सपन दोळ्यां मुखार नाचतना कोणाकूच दिसलें ना. फुडलो विचार कोणच करीना. जाणटेलो सामकोच बेजार जालो. 

“ही पिळगी अशी कशी जाली? पयशाची भूक हांकां इतली कित्याक लागची? जोडटात लाखांनी, मोडटात लाखांनी. तरी पूण कोट्यधीशाची सपनां आनी वजन दाखोवंक खात्यार पयसो जाय काय?” सहजच असो प्रस्न जाणटेल्याच्या मनांत येवन गेलो. अश्या वेळार ताका आपले बायलेची याद जाली. आज नमु आशिल्लें जाल्यार भुरग्या कडल्यान खरें तें वदोवन घेतलेंच आशिल्लें. तीय म्हूण कळाशी… सगळ्यांक जमचें ना तें…. अशें मनांतल्या मनांत म्हणत तो हांसलो.

इतल्यांत सगळ्यांत ल्हान ‘सनद’ धांवत आज्या म्हऱ्यात पावलो. सांजवेळची च्या पिवपाचे तयारेंतच सगळीं बशिल्लीं. 

“आज्यो आज कितें आसा? आमकां च्या पिवपाक आफयल्या?”  

“हय, पिवया च्या. खबरी करूंया. खेळुया.”

दोग नाती आनी दुसरो नातुय आज्याच्या म्हऱ्यात येवन बसले. ल्हवू ल्हवू सुनो, पूतय बापायले कुडीत येवन बसले. च्याय पिवन सोंपता म्हणटासर जाणटेल्यान मुद्याचें उलोवप सुरू केलें.

“तुमची जाप जाय म्हाका. घर…. फुडली तयारी कितें तुमची?”

सगल्याक धाकलो स्वप्नील मात ओगी बशिल्लो. व्हडलो, ताचे फाटलो झाडां कापिल्ले वरी उतरांय कापतालो. उलोवपांत ना सुवाद ना अर्थ.

“तुमकां दोगांकुय कॅश जाय.. भाटा, घराचो कसलो माया मोग ना तर !” 

“आसा. पूण आज वेवहार म्हत्वाचो.” भासाभास जाली. दर एकट्यान आपापलें मत मांडलें. आनी निमणें नातीं आनी नातवांनी आकांत केलो.

“दादा आमकां जाय ह्यो कुडी.”

“तुमी रावतात न्हय… तुमी खंय रावतले?”

अचकीत निशीतान विचारिल्या प्रस्नाक कोणा कडेन जाप नाशिल्ली. धाकटो भाव, भावज आनी घरांतलो आजो जाणटेलो घर राखून आशिल्ली.

“पप्पा आमकां ह्या सगळ्या कुडींनी रावपाक जाय. आमकां तुमचे बरोबर… ह्या घरांत रावपांक खोस जाता.”

भावजांनी तर एक उतर काडलें ना. खरें म्हळ्यार तांणी आपापल्या घोवाक समजायिल्लें, पूण कोणाकच आयकुपाचें नाशिल्लें. निमणें नातरांनी आज्याच्या उतरांक आनी ताठ मानेक घट रावपाक उतरांचे आनी हावेसाचे पाठबळ दिलें.

एकटो वीस तर दुसरें सोळा वर्साचें, तिसरें चोवीस. वेगवेगळे आपल्या मळांनी शिकपूय करूंक फुडले वेगवेगळ्या विभागांनी नांव मेळोवपाचे यत्न करतालीं. पूण शिकप घेता आसतनाय महेंद्र, तनिशा आनी हेरांकूय आपल्या जाणट्या आज्याच्या घराची ओड आनी स्वाभिमान आशिल्लो दिसलो.

जाणटो आजो खोशयेन जगलो…. 

विजया शेळडेकार