भांगरभूंय | प्रतिनिधी
कुडका – भाटीच्या परंपरीक आगरकरांची व्यथा
भांगरभूंय । समीप नार्वेंकार
पणजी : गोंयचें घोस्ताचें नुस्त्याच्या जेवणाची कल्पना गावठी मिठा बगर जावपाकीच शकना. पूण हें मीठ काडून आमच्या जेवणाक रूच हाडपी आगरकारांचेर सध्या उपासमारीचो वेळ आयला. मदीं-मदीं पडपी पावस आनी भायल्या राज्यांतल्या मानायांचे मनमानीक लागून गोंयच्या आगराकारांक गावठी मीठ काडप कुस्तार जालां. खर्च चड पूण फायदो उणो अशी स्थिती ह्या परंपारीक आगरकारांची जाल्या.
हुमणांतलें आनी तळिल्लें नुस्तें, खारें नुस्तें, खळांतलीं तोरां, लोणचें, सोलां, उकड्या तांदळाची पेज हांची कल्पना आगरांतल्यान तयार जावपी गावठी मिठा बगर जावपाकूच शकना. बाजारांत मेळपी प्रोसेस्ड मिठा परस गावठी मीठ आमचें खाण चड सुवादीक करता. प्रोसेस्ड मिठा सारकें आयोडीन गावठी मिठांत ना, पूण ह्या मिठांत खरी रूच आसा. पूण तिसवाडीच्या कुडका-भाटी वाठारांतले आगरकाराची जीण अळणी जाल्या.
हे विशीं ‘भांगरभूंय’ कडेन उलयतना आगरकार मारिया डिसोझा हिणें सांगलें, पावस पडिल्ल्यान कांय दीस मीठ मेळूंक ना. मीठ काडपाचें काम सध्या सावकासायेन चल्लां. पावस पडल्या उपरांत दोन दीस मीठ काडपाक मेळना, हे खातीर मीठ काडपाचे दीस फुडें धुकल्ल्यात. फुडें आनीक पावस पडल्यार मीठ काडपाक त्रास जातले. पावस पडल्यार सगळ्या आगरांत उदक भरता आनी मीठ काडपाक मेळना. वत पडल्यारूच मीठ काडप मेळटा. जर नेटाचो पावस पडलो जाल्यार मीठ काडप बंद जातलें, अशें डिसोजा हांणी सांगलें.
जाल्यार कुडकाचे आगरकार जॅमितो वालेस हांणी सांगलें, हालींच पडिल्ल्या पावसाक लागून मीठ काडपाचें काम मात्शे बंद उरलां.
पावस पडिल्ल्यान दोन दीस मीठ काडपाक मेळूंक ना. ताका लागून अंदूं परिस्थिती तितली बरी ना आनी मीठ खूब उणें पडलां. पयले दोन म्हयने आमकां फावो तितलें मीठ पडूंक ना. तशेंच हें मीठ काडटले जाल्यार गरजे इतलें वत लेगीत पडूंक ना. मे म्हयन्याच्या पयले पंद्रशेंत मीठ काडपाचो मोसम काबार जावचे पयलीं मीठ बरें येतलें अशी आस्त आसा, अशें वालेस हांणी सांगलें.
ह्या वेवसायांत लुकसाण आशिल्ल्यान आमकां व्हडलो फायदो जायना. फाटले फावट पावस पडून आगर भरिल्लो. पावसाचें उदक रस्त्यार पाविल्लें, ते खातीर आमकां लुकसाण जालें. ह्या वेवसायांत चड फायदो जायना. जे उत्पन्न ह्या वेवसायांतल्यान येता तें पावस सोंपचे आदींच सोंपता. ते खातीर फक्त मिठाचेर निंबून रावनासतना आमी आगरांत नुस्तें मारतात आनी पावसांत शेतां कसतात, अशी म्हायती वालेस हांणी दिली.
कर्नाटकाच्या मानायांनी घेतली गोंयकारांची सुवात
आगरांत काम करपा खातीर गोंयकार आतां मेळनात, हे खातीर आमी गोकर्ण, कर्नाटका सावन मानाय हाडटात. ह्या मानायांची आतां सिडिंकेट तयार जाल्या आनी ते आपल्याक जाय तशीं मनमानी करून आमका पिडटात, अशी कागाळ मारिया डिसोझा हांणी केली.
एका आगरा फाटल्यान मानायां खातीर आमकां 1 लाख मेरेन खर्च येता. तांकां पयलीं 50 ते 60 हजार मेरेन अॅडव्हान्स दिवचो पडटा. उपरांत मदीं-मदीं हेर गजालींचो खर्च सांगून ते आमचे कडल्यान 10 ते 15 हजार घेतात. जर पावस पडून काम बंद उरलें जाल्यार 4-5 दीस ते आगरांत देंवनात, अशें डिसोझा हिणें सांगलें. ट्रक भरपा खातीर मानाय 500 रुपया घेतात. दर ट्रका फाटल्यान जी येणावळ येता तातूंतली अर्दी मानायांक दिवची पडटा. ते भायर आगराचो धनी आसा त्या भाटकारांक आमका पयशा सयत मीठ फारीक करचें पडटा. सगळो खर्च मानयां फाटल्यान गेल्ल्यान आमकां कांयच फायदो सुटना. गोंयकार आतां आगरान देंवनात आनी भायल्या मानायांच्या मनमानींक लागून खूबशे आगर बंद पडल्यात, अशी खंत डिसोझा हिणें उक्तायली.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
