पावस मनांतलो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

म्हसकाच्या निमतान पानेलीक उदक तशी शी गत मनशाची जाल्या. आमचें आनीक पावसाचें नातें सासणाकाळ तिगून दवरतले जाल्यार आमकां सैम राखणे जावचे पडटले.

मनशाचें मन जशें अथांग दर्या. दर्यांत जशीं चकचकीत मोतयां बराबर हेर खजानो सुगूर करून दवरिल्लो आसता तेच प्रमाणे मनशाच्या मनांत लेगीत नाना तरेच्यो गजाली एकवटायिल्ल्यो आसतात. दुसऱ्या कोणाक ताची सुलूस जरी लागली ना तरी स्वता भितर आशिल्ल्या गूण अवगुणांचो अंदाज केन्ना ना केन्ना आयले बगर रावना इतलें मात सामकें खरें. पावसाचे बाबतींत सांगचें जाल्यार ताणें दरेकल्याचे मना कुडींत एक खेरीत सुवात मेळयिल्ली आसा. बर्या वायट घडणुकांची, मनांक खोशी दितल्या प्रसंगाचीं आनी खाशेल्या खिणांचीं, पूण आपूण जावन त्यो यादी कोण सांगूक पळयनात. तरी पूण त्या खिणांच्यो याद जातकच मन मुमुरखें हांसता आनी ही गजाल कोण न्हयकारूंक शकनात. पावसा थेंबें आंगार पडटकच कांय खिणा भितर अशा मनशांच्या मना वेलो ताबो सुट्टा आनी नकळटां ते उमाळे पावसा उदकांत व्हांवूंक लागतात. कागदां व्हडीं दारा मुखा वेल्यान व्हांवत्या फुलां ल्हारार सोडिल्ले वरी.
दुसरे वटेन पावसाच्यो पावळ्यो गळटना पळयतकच लागोळें मन सान जावन पावळे पोंदा हात धरून थंड शितळ थेंबे जोखून घेत मौज लुटपाचो यत्न करता. दुसरे वटेन चातकावरी आशेल्ले मन पावसा शिंवर आंगार घेवंक भायर धांव मारता. पावसाची मजा लुटपाचो हो मोह ल्हान जावं व्हड कोणूच टाळूंक शकनात. हाचें कारणय बी मनशाचें ‘मन’ च मूं. गोंयच्या मनशाचें मन आनी काळीज ह्या पावसांत केन्ना भिजनासतना उरलां व्हय ? पावसान मनीसजातीक भुरळ तर घाल्याच तेच प्रमाणे धरतरेर जियेतल्या दरेक घटकाक आपले वेंगेत घेवन पोशायला, आलाशिरो दिला, दरेकल्याचेर मोग आनी माया केल्या. केन्ना केन्नाय मस्तेपणान चिमटे आनीक धुमकेय घाल्यात.
आनीक एक गजाल मात तितलीच खरी ती म्हणल्यार सैमांतल्या रसीक मनांचेर ताणें बरे पैकीं ताबो मेळयिल्लो दिसता. मनीस संगिताचो आस्वाद घेता आसतना मधूर म्होंवाळ सुरनाद कानार पडटकच धोलूंक लागतात काय ना ते प्रमाण पावस जेन्ना आपलें नृत्य सुरू करता तेन्ना ल्हान व्हड रुखां खांदयो, पानां फुलां एका तालार धोलपाक लागतात जीव आशिल्ल्या मनशां वरीच. त्या वेळार सैमांतल्या दरेक घटकाचेर तिकतिकसाण आयिल्ली पळोवंक मेळटा. हाचोच अर्थ पावस तांचेर भुरळ घालता तांचे भितर नवी उर्जा आनीक नवे चैतन्य निर्माण करून सैमांत सुंदरताय पातळायता. सगले कशें थारिल्ल्या प्रमाण जावचे म्हूण पावस धरतरेक न्हाण घालूंक हाजेरी लायता. धरतरीय बी ताचे वाटेर दोळे लावन बशिल्ली आसता कारण तो जर वेळार आयलो ना तर सृश्टिचो नाश थारिल्लो आसा. ताचे बगर निसर्ग निर्मिती जावंक पावना ताचो धर्मच तो सृश्टीत भर घालचो देखून पावसाक आमी सैम निर्मणेंतलो एक मुखेल घटक हेच नदरेन पळयतात. हाकाच लागून घडये आमचे पुर्वज पावसाक देव मानून सैमाची जतनाय घेवंक ताची पुजा करताले. सैम राखणे जावन जियेताले. पर्यावरणांक दुखयत जाल्यार आपले पोले फोडटाले, चूक मागताले मीर्ग वेळार सुरू जावचो म्हूण देवाक आळयताले.
आमच्या भुरगेपणांत पडटालो तो पावस आनी हालिंसाराक पडटा तो पावस हातूंत बरोच बदल जाल्लो पळोवंक मेळटा. म्हजी आवय म्हणटाली पावस सारको पडना हाका आमी मनीसच जापसालदार आसात म्हण. आमचीं पातकां हिसपा भायर वाडिल्ल्यान मळबाक घाय जाल्यात खंय, ताचे दुखणें वाडलां. तो आपली सुद्द बुद्द विसरता म्हूण कशा कसोय धरतरेर घालून घेता. म्हजी आवय जें म्हणटाली तें फट न्हय अशें पयल्याच नक्षत्रांतलो पावस पळोवन म्हणचें पडटा. आतां तो सुरवातीकच फाटलो फुडलो विचार करिनासतना गडगड मारीत लखलखीत विजे हांशे घेवन येता. ताका सांगात दिवपी, काना पड्डे फोडपी गडगड आनी तें भिरांकूळ विजे रूप पळोवन काळीज खप्प जाले बगर रावचेले ना.
खरें म्हणश्यांत तर हो सुरवातीचो पावस तापिल्ले धरतरेक आनीक तिचेर वसणूक करून आशिल्ले जीव जिवावळीक थंडसाण दिवन तिची पोसवणींत भर घालपी असो. शेतकामत्यां कश्टाक फळ दिवपी असो हो पावस हालिंसाराक आपलीच मनमानी करतना दिसूंक लागला. खंय हुंवार जाल्यार खंय सावांर हाडटा सगल्यांची जीण विस्कळीत करून सोडटा. जांकां गरज आसा तांच्या म्हऱ्यांत वच्चो ना, पूण हेर कडेन सुमरा भायर पडटलो सगले कडेन खांतोड करून सोडटलो. मनशां वरीच पावसाचोय सभाव चंचळ जाला. तो केन्ना कोणाले भितोडे सावन घरांत भितर सरत हाचोय नेम ना. ताका सैमाचो सांगात जाय त्या निमतान तो धरतरेर येता पूण आमी मनशांनी ताची वाट आडायल्या. ताचे बगर मनीस ही धरतरी आनीक हें सैम कशें आसतलें हाचो विचार लेगीत करूंक शकनात. खरें म्हणश्यांत तर सैम ताका आपोवणें धाडटा म्हूण ताच्या उतराक मान दिवन तो धरतरेर येता. आमी कितल्योय आंगवण्यो केल्यो तरी तो आतां मनशांक भीख घाली ना. सैमाच्या मोगानच तो येता.
म्हसकाच्या निमतान पानेलीक उदक तशी शी गत मनशाची जाल्या. आमचें आनीक पावसाचें नातें सासणाकाळ तिगून दवरतले जाल्यार आमकां सैम राखणे जावचे पडटले. सैमाचो इबाड करून जी उदरगत आमी करतात ती थांबोवची पडटली. खंय व्हरूंक जाय असली उदरगत जाका लागून जीव सृश्ट करपून वता, दोंगर दोंगुल्ल्यो रानां-वनां नश्ट जावन सुकून वतात, झरी न्हंयो आटून वतात.
पावसान सृश्टीच्या शिरंतरांनी रगत जावन व्हांवचें आसता. ताचे आनीक सैमाचें नातें वेगळेंच पीक पाखांटे लावन उडपी सवणें जशें. कितलेय वयर उडत रावलें तरीय धरतरेच्या गोपांत येवन विसव घेवंक बसचें अशें. पडट्या पावसाक पळयतकच मन चिप्प भिजून वता. अचकीत ओंठार उतरां घोळूंक लागतात, तुजें आनी म्हजें नातें जशें सुर्याचें किरणा कडेन,न्हंयेचें उदका कडेन, मळबाचें धर्तरे कडेन, तुजें आनी म्हजें नातें जशें चंद्राचें नखेत्रां कडेन, पुनवेचें चान्न्या कडेन, रातीचें काळखा कडेन. पावस मनांतलो हो असो सांगात दिवपी चल, जिये रे बिन्दास्त, म्हणपी.

एच. मनोज
9822441417