भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सलाम फौजी
चंडीगढ-शिमला म्हामार्गाचेर आशिल्ल्या टिंबर ट्रेल ह्या नामनेच्या दोंगरी रिसॉर्टांत ऑक्टोबर 1992 त एक वायट दुख्खाची घडणूक घडली. हांगासरलें मुखेल आकर्शण आशिल्ले केबल कारीचें केबल सुटलें आनी ती हवेंत अर्द्या वाटेर थांबली. 1500 फूट उंचायेचेर आशिल्ल्या हे केबल कारींत आडकून उरिल्ल्या 10 पर्यटकांक टिंबर ट्रेलाचेर धाडसीपणान सोडोवप हें पॅराशूट रेजिमेंट आनी भारतीय वायुसेने खातीर आव्हानूच कशें आशिल्लें. ह्या मिशनांत ‘टिंबर ट्रेल रेस्क्यू’ चो नायक मेजर आयव्हन जोसेफ क्रास्टो (उपरांत कर्नल) हाका कीर्ती चक्राचो भोवमान मेळ्ळो.
टिव्हीचेर पळोवपाक मेळपी जिविता परस कर्नल आयव्हन क्रास्टोचें जिवीत चड अॅक्शनानी भरिल्लें आसा. तो एकलोच गोंयकार, घडये एकलोच भारतीय, जाका तीन राज्यांनी, आनी सैन्यान आदर्श धैर्याचो भोवमान दिला. तो आपल्या युनिटा वांगडा ऑपरेशन्सांत, श्रीलंकेंतल्या भारतीय शांतताय राखण दळा वांगडा (ताणें ताचो पूत फकत पांच दीस पिरायेचो आसतना थंय वचपाचो पर्याय घेतलो).
ऑक्टोबर 1992 त मेजर आय जे क्रास्टो (निवृत्त), उपरांत कर्नल, हिमाचल प्रदेशांतल्या परवानू हांगा गुंतागुंतीच्या बचाव कार्याचें फुडारपण केलें. थंय ताणें आनी ताच्या लश्करी आनी आयएएफांतल्या वांगड्यांनी टिंबर ट्रेल रिसॉर्ट केबल कारांतल्यान हवेंत आडकून उरिल्ल्या 10 पर्यटकांक सोडयले. रिसॉर्टान कसौलीच्या लश्करी ब्रिगेडा कडेन संपर्क सादलो आनी उपरांत तांणी हरियाणाच्या चंडी मंदिर हांगा अस्तंत लश्करी कमांडा कडेन संपर्क सादलो. 28 वर्सां पिरायेचो क्रास्तो आवयच्या निमाण्या संस्काराक हाजीर रावन गोंयांतल्यान तेन्नाच परत आयल्लो. ताच्या येवपान अडखळल्या लोकांक वाचोवपाची कारवाय येसस्वी जातली अशी आस्त निर्माण जाली. पूण समांतर रितीन चलपी दुसरे दोरी ट्रॅका वयल्यान हेलिकॉप्टराच्या रोटरांक धोको निर्माण जाल्ल्यान वाचवपाच्या कामाक कळाव जालो. दोरयेचो ट्रॅक सकयल देंवोवपाचीं साधनां मेळनाशिल्लीं.
कर्नल क्रास्तोचीं मुळां गोंयांतलीं, पूण ताचें भुरगेपण राजस्थानांतल्या माउंट अबूंत गेलें. ताचो बापूय, एक नेव्हल ऑफिसर ताका व्हडल्या भावाच्या फाटल्यान एनडीएंत वचपाक जबरदस्ती करूंक नाशिल्लो जाल्यार तो वकील जावपाचो. आयएमएंत पॅरा जंप केल्ल्या पयल्या चार जीसींतलो क्रास्टो हो एक आशिल्लो. ताका थेट पॅराशूट रेजिमेंटांत कमिशन मेळ्ळें.
सांजवेळा मेरेन उत्तर प्रदेशांतल्या सरसावा हांगाच्यान मि- 17 हेलिकॉप्टर युनिट, नाहानांतल्यान 1 पॅरा कमांडो आनी चंडी मंदिरांतले अभियंते एकठांय जाल्ले. मागीर सोव्हिएत युनियनांत स्कायडायव्हर म्हणून प्रशिक्षण घेतिल्ल्या मेजर क्रास्टोक केबल कारांत देंवोवन सोडवपाचो यत्न केलो, हो निर्णय ताचे कुशळटायेचेर आदारीत आशिल्लो. ताचे वांगडा कर्नल पी.सी. भारद्वाज, आनी हविलदार कृष्ण कुमार हांचो कमांडिंग ऑफिसर. ह्या कारवायेचें समन्वय गट कॅप्टन एफ. एच. मेजर हांणी केलें. तेन्नाचो फ्लाइट लेफ्टनंट परितोष उपाध्याय आनी विंग कमांडर सुभाष चंद्र हाणें पायलट म्हणून काम केलें.
13 ऑक्टोबराच्या सांजवेळार रेकी जाली आनी दुसऱ्या दिसा सकाळीं हें मिशन सुरू जालें. जायते यत्न केल्या उपरांत निमाणे मेजर क्रास्टोक सांजवेळा 5:25 वरांचेर केबल काराचेर सकयल देंवयलो, हेलिकॉप्टरांतल्यान लंगडी केबल-काराचेर, थंय ताका व्हडल्या ग्रीस ट्रे सारकिल्ल्या प्लॅटफॉर्माचेर समतोल दवरचो पडलो, ताका सकयल पडचें न्हय म्हणून उक्त्या हातांनी कांठां धरचीं पडलीं. वयर उडपी हेलिकॉप्टरान खर हवेचो प्रवाह निर्माण केलो आनी केबल पेंडुलमा भशेन झुलताली. हिमालयाच्या ऑक्टोबराच्या तीक्ष्ण, थंड वारें ताच्या बोटांनी चाबतालें. एक एक करून पर्यटकांक केबल कारांतल्यान वयर उडपी विमानांत वयर काडले. दर खेपे धातूच्या केबलाक हात लायतना ताका खर शाॅक लागतालो आनी ताचे खातीर ताका स्वताक तयार करचें पडटालें. रात जातकच उरिल्ल्या पर्यटकांची सोडवणूक कार्यावळ दुसऱ्या दिसा सकाळीं मेरेन फुडें दवरची पडली.
आडखून पडल्ल्या पर्यटकांचें मनोबल वाडोवपा खातीर ताणें केबल गाडयेंत रात सारपाचो निर्णय घेतलो. पर्यटकांक शांत दवरपा खातीर तांच्या वांगडा मजेशीर खबरी करुन तांची मनरीजवण करुन तांचो भंय काडपाचें काम मेजर क्रास्टोन केलें. ताणें हें काम स्वेच्छेनूच केलें.
रातभर केबल गाडयेंत रावून मेजर क्रास्टोन पर्यटकांक शांत करुंक गितां गायलीं, “म्हाका घरांत दोन भुरगीं आसात, आनी हांव हांगा रावत जाल्यार कांयच काळजी ना” अशें लेगीत ताणें तांकां सांगलें. फांतोडेर परतून कारवाय सुरू जाली आनी उरिल्ल्या पर्यटकांक एक एक करून सुरक्षीत सुवातेर व्हेले. सगळे सुरक्षीत आसात हाची खात्री केल्या उपरांतच मेजर क्रास्टो केबल गाडयेंतल्यान निमाणो आपूण भायर सरलो.
ह्या वीर कृतीक लागून ताका कीर्ती चक्र मेळ्ळें, जाल्यार गट कॅप्टन मेजराक शौर्य चक्र मेळ्ळें आनी फ्लाइट लेफ्टनंट उपाध्याय हाका सह-पायलट म्हणून वायुसेना पदक मेळ्ळें. कर्नल क्रास्टो हाणें आपली विशिश्ट कारकीर्द चालू दवरली, निमाणें 21 पॅरा (एसएफ) ची कमान सांबाळ्ळी. लश्करी कारवाय संचालनालयांत काम केलें. लश्कर मुखेली जनरल सुंदरजी हांचो एडीसी आनी उपरांत 21 एसएफचो दुसरो कमांडिंग ऑफिसर जालो.
दोन दशकां वयर देशाची सेवा केल्या उपरांत आयव्हन लश्करांतल्यान निवृत्त जालो आनी आपली तांक आनी प्रतिभा सिव्हील जीणेत वापरपाक लावपाचें थारायलें. सुरवेक तो गोंयांत गेलो, थंय ताचीं मुळां आशिल्लीं आनी थंय ताका आपलीं भुरगीं व्हड जावचीं अशें दिसतालें. ते उपरांत तो ऑस्ट्रेलियांतल्या सिडनी शारांत गेलो आनी वेस्टर्न सिडनी हायस्कुलांत गणित शिकयतालो.
शिस्त आनी घटमूट तत्वांचेर बांदिल्ली बरी बुन्याद, खंयच्याय सुवातेर आनी खंयच्याय कामांत सक्षम करता अशें आयवन मानता. दरेका भुरग्याक साहसी खेळ आनी चरित्र निर्मितीचें सारकें माप मेळपाक जाय अशें ताचें खर मत, कारण फकत पाठ्यपुस्तकां न्हय तर हींच जिणेचीं सपनां पुराय करपाक आदार करतात.
जॉन आगियार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
