पयलें रीण

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भावंडांनो,
मनशाक आपली जीण जियेतना खूब अणभव येतात. त्या अणभवांच्या आदाराचेर ताका खरी शिकवण मेळटा. नवें गिन्यान मेळटा. चार चौगांत मानाची सुवात मेळटा. लोकांच्या काळजांत सुवात मेळटा. एके नदरेन तांचो देव थारता. देखूनच जावंये भावंडांनो, आमचीं जाणेटलीं आमच्या भितर ती शिकवण रुजोवंक नेमान मर्यादेंत रावून आमचेर संस्कार घालतात. भावंडांनो, आयज हांव तुमकां बिपीन नांवाच्या भुरग्याची काणी सांगतां. आयकतात न्हय? आयकात…
बिपीन भुरगेपणांत खूब हुशार भुरगो आशिल्लो. आवय-बापायचे अपुरबायेचो. तशी तांची परिस्थिती मध्यम आशिल्ली पुणून बापायक सोऱ्याचं वेसन लागलें आनी.. घरची परिस्थिती दुबळी जायती गेली. तातुंतच एके रातीं बिपिनाचो बापूय सोरो पिवन घरा येतना वाटेर खळयेंत पडलो आनी जाल्ले दुखापतींन ताका मरण आयलें. कुटुंबाचो भार सांबाळपाक बिपिनाचे आवयक लोकांच्या घरानीं वावर करचो पडलो. कोणाच्या घरांत कपडे धुवप, कोणागेर रांदप- आयदनां घांसप जाल्यार, कोणागेर दिसवड्यार वावराक वचप. तातुंतल्यान ती आपलें आनी बिपिनाचें पोट भरताली.
बिपिनाच्या वांट्याक गरिबी आयली खरी पुणून आवयच्या कश्टांनी ताका ती बादली ना. आवयन केन्नाच पुताक दुबळेकायेचो धग लागूंक दिलो ना. आपले येणावळीन आनी गांवच्या लोकां कडेन आशिल्ल्या बरेपणान तिणे बिपिनाच्यो दरेक आवडी, इत्सा पुराय केल्यो. ते परिस्थितींत सोयरे-धायरे लेगीत पयस जाल्ले. बापूय जरी नासलो तरी ताचे आवयन ताका केन्ना विरूस करूंक ना वा दुखोवंक ना.
बिपीन शाळेंत, स्कुलांत मन लावन शिकतालो. अभ्यासांत सातत्य दवरिल्ल्यान दर यत्तेंत तो पयलो येतालो. शाळेंतले शिकोवपी वा हेर कर्मचारी ताची तुस्त तोखणाय करताले. गरजे वेळार ताका मजत करताले. जण एकलो ताची हुशारकाय तोखेतालो. बिपीन फुडारांत बरो कोण तरी जातलो अशेंच सगळ्यानीं येवजिल्लें. दीस वताले तशें.. बिपीन धावेच्या वर्गांत पावलो. हेच पिरायेचेर काळाची नदर बिपिनाचे आवयचेर पडली.
खंयच्यान आनी कशें संकश्ट आयलें ते कोणाकच कळ्ळें ना. बिपिनाची आवय दुयेंत पडली. हळू हळू कांक्रा सारकिल्लें भिरांकूळ दुयेंस तिच्या कुडींत बळावलें. कितलेशेच उपाय केले पुणून दुयेंस आळाबंदाक आयलें ना. निरुपायान बिपिनाचे आवयचे घरचीं तिका हेवटेन तेवटेन घेवन धांवलीं. बऱ्या बऱ्या दोतोरा कडसून वखद विर्सद केलें. पुणून तिचे भलायकेंत सुदारणा जावंक पावली ना. मात, तिच्या दुयेंसाचो परिणाम बिपिनाच्या अभ्यासाचेर जावंक पावलो ना. आवय अदीं मदीं ताका सांगताली,
“बाबा, हांव केन्ना ना केन्ना ह्या दुयेंसांतल्यान बरी जातलीच. तूं म्हजे विशीं चिंतू नाका. बरो अभ्यास कर आनी फुडें शीक. तूं अशे बरप शीक जाचो लोकांक उपेग जांव दी. म्हजो आशिर्वाद तुका सदांच आसतलो. खूब व्हड जा.”
वाऱ्यान पानां हुबचीं तशे दीस गेले. बिपीन बारावेचे यत्तेंत आसतना एक दीस ताची आवय ताका सोडून देवा घरा गेली. पुणून वाड्या वयल्या लोकांनी तशेंच घरच्यांनी बिपिनाक हुंबत उडयलो ना. ताका परको केलो ना. बिपिनान फुडले शिक्षणा खातीर वैजकी मळार पावल दवरलें. कोणे तरी ताका सल्लो दिलो, “ज्या दुयेंसान तुजी आवय गेल्या त्या दुयेंसाचो दोतोर जा आनी लोकांची सेवा कर. म्हणटकच तुजे आवयच्या आत्म्याक शांती मेळटली. “
बिपीन दोतोर जालो. ताचो अभ्यास, दुयेंसाची पारखणी, हातगूण इतलो बरो आशिल्लो की ताच्या कडल्या उपचारा खातीर हॉस्पिटलांनी मागणी वाडूंक लागली. नकळटां, व्हडल्यो व्हडल्यो शस्त्रक्रिया तो हाताळूंक लागलो. लोकांक गूण पडूंक लागलो. येणावळ जायत रावली. तीय सुर्वेक सावनच व्हड प्रमाणांत जायत रावली. बारीक दुयेंती कडेन ताचें लक्ष वचना जालें. बिपिनान परिस्थितीचो लाव घेयत, येणावळीचो विचार करीत उपचार दितना गाडी, बंगलो घेतलो. वाडट्या मागणीचेर तो हळू हळू गांवांसावन, गांवकाऱ्यांसावन पयस पयस जायत रावलो. गांवकाऱ्यांक, लागिच्या मनशांक ताचे उपचार, मार्गदर्शन मेळना जालें. जे लोक ताची तोंड भरून तोखणाय करी, तांचे जिबेर बिपिना विशीं उतरां येवंक लागलीं.
आनी एका दिसा विपरीत घडलें..
बिपिनाक सपन पडलें सपनांत आवय आयली. तिणें म्हळें,”बाबा तूं खूब व्हड जाला. इतलो व्हड जाला की फाटल्यांक सगल्याक तूं विसरला. ज्या समाजान तुका घडयलो, राखलो तांचो तूं रिणकारी आसा. तांचें रीण तुका फारीक करपाचें आसा बाबा. पूण तूं तांकां फाट करून मुखार वचत आसा. हें समा न्हय. तूं तुजी लागणूक विसरलो. बाबा, आजुनय वेळ वचूंक ना. बाबा, तुज्या गांवच्या मनशांची सेवा कर. तो तुजो पयलो धर्म आसा. विसरूं नाका, जांणी तुका घडयलो, तांकां तुजी सेवा मेळना जाल्यार तुजे जिणेक अर्थ ना रे बाबा. तांचें रीण तुवें फारीक केले बगर तुजे आवयच्या आत्म्याक शांती मेळची ना..”
त्या सपनाचो, सपनांतल्या आवयच्या उतरांचो परिणाम बिपिनाचेर जालो. ताणें वेळ वगडाय नासतना गांवांत येवन आपल्या मनशां कडेन ते संबंदी भासाभास केली आनी गांवांत गांवकारांचे सेवे खातीर दवाखानो उकतो करपाचो विचार परगटायलो. सगळ्यानीं खोस परगटायली आनी..
एका दिसा ताणे गांवांत चोवीस वरां सेवा दिवपाच्या संकल्पान दवाखानो उबारलो. दवाखान्याच्या उक्तावणाच्या सुवाळ्यांत ताणें मुजरत ताका पडिल्ल्या सपनाचो उल्लेख करून आपल्या हातान घडिल्ले चुकी खातीर गांवकारांची चूक मागली. आनी उपरांत तो लोकांचे सेवेंत पुराय भरसून गेलो.
गांवचे लोक सगळे विसरून पयलीं भशेन इश्टागतीन ताचे कडेन माये मोगान वागत रावले, आदाराचो आलिशिरो मानून..
उल्हासभाई