पयलीं स्वताक शुद्ध करात

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चिंतन – 13

तेचि करीं मात । 

जेणें होईल तुझें हित ॥

काय बडबड निमित्य । 

सुख जिव्हारीं सिणविसी ॥

जो मुळव्याधी पीडिला । 

त्यासी देखोन हांसे खरजुला ॥

आराथ करी सोसी । 

त्यासि हांसे तो आळसी ॥

क्षयरोगी म्हणे परता । 

सर रोगिया कुष्ठतां ॥

वडस दोहीं डोळां वाढले । 

आणिकां कानें कोंचें बोले ॥

तुका म्हणे लागों पायां । 

शुद्ध करा आपणियां ॥

तुकोबा कितलीं सुंदर उदाहरणां दिवन सहज सांगतात – जेणेकरून तुजें हित जातलें, असल्योच गजाली तूं उलयत राव. एखाद्या जिवाक निरर्थक बडबड करून कित्याक त्रास दिता? जाका मूळव्याध जाल्या, ताका पळोवन जाच्या आंगाक खरुज आसा तो हांसता. हावरट मनीस कश्ट करता, ताका आळशी हांसता. जाच्या आंगाक कोड आसा, ताका टिबी दुयेंती म्हणटा, ‘हे कोडफुट्या पयस राव.’ जाच्या दोळ्यांत वडस आयल्यात, तो दुसऱ्याक तिरसो म्हणटा. तुकोबा निमणे म्हणटात, ‘आरे, हांव तुज्या पांयां पडटा, दुसऱ्यांक दोश  दिवपा बदला स्वताक शुद्ध कर.’

सदचेंच पळयता मूं- दुसऱ्यांच्यो चुको दिसपाक कितलें सोंपें. कोण उसरां आयलो, जाल्यार आमी रोखडेच म्हणटात, ‘हें सदचें अशेंच.’ कोणी वजन वाडयलें जाल्यार थोंमणो मारतात, ‘डायट कर मरे.’

म्हजे वळखींतली सविता मावशी कायम नातरांचेर आड्डटाली, ‘पळयत तेन्ना मोबायलाचेरुच! केन्ना अभ्यास करतलो?’ पण ती स्वता दीसभर रिल्स पळोवपांत गुंग! हांवें म्हणले, ‘ मावशे, पयलीं तूं मोबायल दवर’ आनी ती लजून हांसली. 

रामभाऊंक मराठी भाशेचो व्हडलो अभिमान. मराठी जगपाकूच जाय म्हूण ते आंदोलनांत मुखार. तांची भुरगीं मात इंग्लीश माध्यमांत शिकतात. 

देखून महाराजांची शिकवण लक्षांत दवरूंक जाय. – पयलीं स्वताक तपासात. दुसऱ्यांक हांसचे पयलीं स्वता शुद्ध जायात. दुसऱ्यांचें वागणें पळोवन तांकां नांवां दवरचे पयलीं स्वताक विचारात, ‘हांव योग्य वागतां?’

दुसऱ्यांचो दोश दाखोवप म्हणजे स्वताच्या दोशांचेर पांगरुण घालप. तर आयज सावन यत्न करुंया- दुसऱ्यांक उणाक लेखचे बदला स्वताच्यो चुको वळखूंया, स्वताक सुदरावया. स्वता सुदारले, तर संवसार सुदारलो अशेंच दिसतले!

स्वताक पयलीं शुद्ध करुंया, बदलूंया. मागीरुच जगाक बदलपाक मेळटलें. 

– हभप देवदत्त परुळेकर