भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंय आनी गोंयचो पदेर आनी त्या पदेराले पाव. पदेर म्हणल्यार पावकार. पावकाराले पाव नासतना गोंयकारांच्या पोटांत उंडी देंवना. पाव नासतना गोंयकारांक कशेंच जायना. सकाळ फुडें नाश्ट्या वेळार च्यांत बुडोवन तरी पाव जाय आसता. कोंकणींत एक म्हण आसा ‘ते पदेरूय गेले आनी ते उंडेय गेले’ जसो जसो वेळ पासार जायत गेलो तसो उंड्याचो, पावाचो demand उणो जायत गेलो. पूण उंड्याचो दर मात वाडत गेलो, तसो पाव बारीक जायत गेलो. वेळा बरोबर पदेराची संवय लेगीत बदलत गेली.
आदल्या तेंपार खंय पदेर माथ्यार पाटलो घेवन आनी हातांत दांडो घेवन येताले. त्या दांड्याक घुंगरू बांदताले आनी पदेर दांडो नेटान जमनीक आपट्टालो ते बरोबर दांड्याक बांदिल्ल्या घुंगराचो आवाज येतालो. तो आवाज आयकूंक आयलो की भुरगीं धांवत येतालीं, आनी पदेरा सरभोंवतणी गर्दी करतालीं. उपरांत जशे दीस पासार जायत गेले तसो काळ लेगीत बदल्लो आनी पदरे चलत माथ्यार पाटलो घेवन येतालो तोच पदेर सकयलीन येवपाक लागलो. उपरांत तोच पदेर मोटारसायकलीन येवपाक लागलो आनी आतां तो मोटार घेवन येता.
वेळा बरोबर पदेराले नांवा बदल्ले. पदेर आतां पावकार जालो. पदेराक लोक आतां इंग्लिशींत bread wala म्हणपाक लागले. पदेरा कडेन आमकां पाव, उंडे , कात्रें पाव, कांकणा आनी आतां पेटीस आनी खेर मेळटा. आतां भट्टे वयले आनी पदेराले पाव सोडून बाजारांत ready made bread येवपाक लागले. पावाचो इल्लो इल्लो demand उणो जायत गेलाे. खूबश्यो पावाच्यो भट्ट्यो बंद जायत गेल्याे. लोकांकूय आतांचे पाव आवडूंक लागल्यात.
पदेर, पदेराले पाव, पदेराच्या पावा फाटल्यान आशिल्ले ताचे कश्ट आनी ताची निती, निश्ठा आनी आपले पाव गिरायकांक आवडटले ह्या हेतान तो जीव ओतून, घाम गळोवन, रातपाळी मारून वेगळ्यावेगळ्या आकाराचे उंडे, पाव तयार करता. पाव मैद्याच्या पिठा पसून करतात.
तो मैदो आनी पीठ मिस्तून ते सांच्यांत घालून बरो आकार दिता आनी मागीर ते पाव तो भट्टेंत भाजून घेता. पदेराची factory आसता ताका कोंकणींत भट्टी (खोर्न) अशेंय म्हणटात ते भट्टेंत पाव, उंडे भाजून घेतात. इतल्या कश्टान आनी निश्ठेन पदेर पाव तयार करतात. पदेराले पाव उंडे पळाेवन तर मन तृप्त जाता. पाव तयार जाले म्हणल्यार पदेराले काम सोंपना, वा पदेर सुटना. तर पदेर सकाळीं फांतोडेर दीस जावचें पयलींच पाव, उंडे पाटल्यांत भरून वाड्यावाड्यार एक घर चुकयनासतना आपल्या उंड्याचो, पावाचो पाटलो घेवन भोंवता. फांतोडेर आनी सांजवेळार अशे दोन फावटी तो ‘पोक, पोक’ आवाज करीत एका गांवांतल्यान दुसऱ्या गांवांत वता. पदेराचो ‘पोक पोक’ आवाज आयलो की लोक म्हणटात ‘आयलो पदेर वा पावकार’ असो आवाज घरा कणकणीं येता. सांज, सकाळ घरांतलीं बायलां, भुरगीं पदेराचो आवाज येतकूच धांवून पाव, उंडे घेतात.
पूण आतांची भुरगीं पाव नाका म्हणटात. तांकां ते पाव नाका जाल्यात. तांकां आवय-बापूय सकाळ फुडें दुकानांतले बिस्किटीचे पुडे दिवपाक लागल्यात, आनी खंय तरी पावाची संवय मोडत चलिल्ली दिसून येता. आतां पावाची सुवात बाजारांतल्या ready made bread न घेतल्या. आतां वचथ थंय वाडदीस आसूं वा लग्न. पावाचे सुवातेर ब्रेड दिसूंक लागल्यात. पावाचे दिसप इल्लें इल्लें उणें जायत चल्लां. ते पाक्ले गेले, पूण ते आपले बरोबर पाव उंडे घेवन गेले नात. पयलीं भशेन पाव उणें आतां दिसनात. पयलीं भशेन पाव, उंड्याची संवय उरली ना. आनी पावाचें दरूय पयलीं भशेन उरले नात. पयलीं भशेन ते पदेरूय उरले नात. पावाचो आनी उंड्याचो demand पयलीं भशेन आतां उरलों ना. अशें जायत जाल्यार फुडाराक पदेर हो आमकां दिसचोच ना. गोंयचो पदेर आनी पाव, उंडे आमी वाटावया. गोंय आनी गोंयचें दायज, अस्मिताय आमी राखुया. गोंयचो पदेर (पावकार) आनी पाव, उंडे आमी सांबाळून दवरुया. ‘गोंयचो पदेर’.
नेहाल प्रियोळकार
8806074094
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
