भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दर एका खिणाक बदलपी तंत्रज्ञान मनशाचे जिणेचेर खिणा खिणाक खूब व्हड प्रभाव घालता. मनीस ह्या नव्या नव्या बदलांक भुलता आनी सोंपेपणान आपणावन घेता. कांय बदल आपणावपा खेरीज कांय पर्याय आमचे कडेन आसनात, आनी आमकां ते आपणावचे पडटात. पूण कितले मेरेन ते आपणावप हाची शीम घालपूय आमच्याच हातांत आसता. आदीं लोक सैमाच्या सांगातान आपलें जिवीत सारताले. दर दिसा लागपी गजाली चड करून सैमांत सोंपेंपणान मेळपी जावं सैमा कडच्यान घेवन आमकां जाय तसो बदल करून वापरांत हाडप जातालें. तातूंतलीच एक गजाल म्हळ्यार पत्रावळ. घरांत कसलीय सण- परब आसतकूच देवाक पान दाखोवप जातालें. देवाक पान दाखोवप वा नैवेद्य दाखोवप आदल्या काळार पत्रावळीर वा केळीच्या पानार जातालें. सगल्यांगेरूच केळमे आसतालेंच अशें ना. पूण घरांत आसपी अणभवी जाण्टे लोक जावं ती बायल वा दादलो हो प्रस्न आपल्या कलाकुसरीन पत्रावळ करून सोडयताले. ह्याच पत्रावळींचेर देवाक मागीर नैवेद्य दाखयताले.
पत्रावळ विणप म्हळ्यार एक कलाच. पणसाचे खोले एकठांय करून हाडचे पडटाले. खोले हाडले म्हणटकच ते धुले उपरांत मात्शे फुगत घालून पातळावन सुकत घालचे पडटाले. पयलींच सुकयल्यार चड कुरकुरीत जावन ताचो चुरो जावं येतालो. आरतून परतून सुकले म्हणटकच एकार एक खोलो दाळून बरें करून तांकां दांत्या पोंदा जाता तितले पानांचे गठ्ठे करून एकदोन दीस तशेच दवरताले. नाजाल्यार पाटा पोंदा दवरून ताचेर कसलीय जड वस्तू दवरताले. चेंपणेचे काडले उपरांत पणसाचीं पानां बरीं नीट जातालीं. पानांचो वावर जातना दुसरे वटेन पणासाचीं पानां एकामेकाचेर लावन विणपाक शिगरांची गरज आसताली, आनी हीं शिगरांय करपाक परत आमचे अणभवी जाण्टे आपली कुशळटाय वापरताले. माड पाडले उपरांत पाचवी जून चुडटां पाडेली कातरून उडयताले. हो पाचवो पिराडो उबो चिरून पिराड्याच्यो पातळ शिरो कशो कापून घेवच्यो पडटाल्यो आनी बारीक चुडटांच्या व्हिरान बारीक अश्यो लांब बडयो काडच्यो पडटाल्यो आनी ह्याच बडयांक कोंकणींत शिगरां म्हणटालीं.
हीं शिगरां काडटना खूब सवकासायेन आनी जतनायेन काडचीं पडटालीं. शिगरां जित्या पिराड्याचींच काडचीं पडटालीं आनी काडले उपरांत जतनायेन बांदून सुकत दवरचीं पडटालीं. सुकत चड करून घराच्या नळ्यांचेर दवरचीं पडटालीं. बरीं सुकतच तीं बरी घट जातालीं आनी सुकिल्ल्या पानांक तोंपले उपरांत सोंपेंपणी मोडूं येतालीं. पयलीं दोन एकाच आकाराचीं पानां उबीं धरून एकार एक पानांचो भाग येता थंय शिगरान तोंपून पानांक घट करचें पडटालें. पानांक तोंपतना खूब कुशळटायेन तोंपचे पडटाले. तोंपतना शिगराचीं दोनूय मोडिल्ली पोंता पोंदच्यान घेवचीं पडटलीं. केन्ना केन्ना पोंतां वयरूय उरतालीं पूण मोडिल्लीं पोंतां पोंदच्यान उरपाची जतनाय घेवची पडटाली. पंगतींत पानां वाडलीं म्हणटकच जेवतना शिगर बोटांक तोंपपाक नाका म्हूण ही जतनाय घेवची पडटाली. मदीं उबे दोन खोले उब्या दोन खोल्यां मदीं उरिल्ल्या भागांत दोन आडवे खोले धरून चार खोले एकठांय जाले उपरांत वांटकुळ्यांनी खोले धरून सूय आनी सूत घेवन शिंविल्ले परी शिगर घेवन खोले धरून पत्रावळी तोंपच्यो पडटाल्यो. खोले लायतना बारीक लेगीत फट उरपाक जायनासली. जेवण वाडटना जेवणांतले पातळ पदार्थ फटिंतल्यान झिरपुचे न्हय म्हूण ही जतनाय घेवची पडटाली. दोन फावटी वांटकुळ्यांनी खोले लायले उपरांत पत्रावळ तयार जाताली. अशो जायत्यो पत्रावळी तयार जाले उपरांत त्यो परतून चेंपणाक दवरच्यो पडटाल्यो. ह्या चेंपणाक लागून पत्रावळी बऱ्यो नीट उरताल्यो. गांवगिऱ्या वठारांनी घरांतलीं कामां जाले उपरांत बायलां सांजेर बसून हो पत्रावळी तोंपपाचें काम करतालीं.
सण परबे दिसा पत्रावळ धुवन पुसून पंगतींत मांडपाक दवरतात. पंगत सोंपले उपरांत सगल्यो पत्रावळी काडून ताचे वयलें सांडिल्लें जेवण एकठांय करून कावळ्यांक कुत्र्यांक वा कुकडांक घालताले. वापरिल्ल्या पत्रावळींची रास करून सुकले उपरांत उजो घालून लासून उडयताले. सैमांतल्यान घेतिल्ली वस्तू गोबोर जावन मातयेंत भरसाताली. कांय वाठारांनी चानाड्ड्या रुखांचीं पानां सोंपेपणी मेळटालीं. त्या पानांच्यो पत्रावळी लोक करताले. पत्रावळी फक्त जेवपाक न्हय तर लग्न, हळद, मुंज आनी हेर कार्यावळीं वेळार देवकार्याचें सामान काडून दवरपाक पत्रावळी इतली अनवाळी वस्त नासली.
हालींच्या दिसांनी सगले सण सुवाळे करपाची सगलीच तरा बदलून गेल्या. आतां लोकांनी सैमीक वस्तू सोडून दिल्यात आनी बनावटी कृत्रीम वस्तू लोक आपणावंक लागल्यात. रुप्याच्या रंगाचो कागद मारून रसायनीक गमाचो उग्र वास येवपी, कालेतीक माल पडूं येता तसल्यो पत्रावळी घेवपाक लोक फाटलो फुडलो विचार करिनात.
प्रिता परब
9921382375
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
