पक्कीं घरां उबीं जालीं

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

(ताणीं सांगलें, आनंदवनांतलें आमचें काम सोपलें तरी हांगां हांच्या खातीर आमकां कितेंतरी करचेशें दिसता. तसो येवजणेचो आराखडो करून धाडात.  उपरांत 1985 मेरेन ताणीं घरां, कोन्सुलतेर, शाळा बांदपाक खूब मदत केली….. आतां मुखार…)

प्रकल्पांत कोणूय सोयरे आयल्यात, अशी ही पयलीच घडणूक आसली. ताणीं मदत करपाचें थारायतकच आमची उमेद दुपेटीन वाडली. आमचें काम पळोवन आपखोसयेन मदत दिवंक फुडें सरपी लोकांचे अणभव आमकां उपरांतय जायतेदां आयले. लोक म्हाका बरेचदां म्हणटाले,” तुमी भायर भोंवनात, ह्या कामा विशीं सांगनात. “ पूण खरेंतर म्हाका ताची केन्ना गरजच दिसलीना. असो प्रकल्प आसा, हें खंयच्यान तरी लोकांक कळतालें आनी हांगां येतकच तांची नदरच बदलताली. हो प्रकल्प तिगपाक जाय अशें तांकां दिसतालें. ह्याच भावनेन खूब जाणांनी आमकां मदत केली. मदती खातीर आमची येवजण पेपरार कशी बरोवप हाची म्हायती म्हाका नासली आनी आजुनय ना. अशा वेळार ती येवजण आमकां जाय तशी करून घेवपी आनी ती मंजूर करपाक मदत करपी इश्ट म्हाका ह्या वाटचालेंत मेळ्ळे. आनंदवन तर सदांकाळ फाटल्यान आसलेंच आनी आजुनय आसा. म्हणूनच आमकां केन्नाय कांय कमी पडलेंना.

‘स्विस एडा’ची मदत सुरू जातकच आमचे खातीर पक्कीं घरां बांदून जालीं. हीं घरांय आमच्या कुश्ठरोगी कार्यकर्त्यांनीच उबीं केलीं. बाबांन तांकां आवडटात तसलीं कामां शिकयिल्लीं. आमकां पक्क्या घरांत बेगीन रावपाक मेळचें अशें बाबांक दिसतालें. पूण हेमलकसाक पावसांत कसलेंच काम करप शक्य नासतालें. म्हुणून मागीर ताणीं ‘ घराचो सांगाडो, दारां, जनेलां बेगीन करून घेयात ‘ अशें शिटकायलें. म्हणजे मागीर वयर पाखें घालें की जालें घर तयार! बाबांच्या इत्से प्रमाणें आमचीं घरां तयार जालीं आनी पळयतां पळयतां आमी तातूंत रावपाकय गेले. पावसाळ्यांत उपचार करपाक, पिडेस्तांक रावपाक घरय तयार जालें. पूण हांगाच्या आदिवासींक बंद कुडीनीं रावपाची चडशी संवय नाशिल्ल्यान ते भायल्या शेडींतच रावप पसंत करताले. ताका लागून तांच्या खातीर माटोव आसलो थंय पक्की शेड उबी केली. ताचें नांव दवल्लें- ‘ घोंटेर ‘.

ह्याच दिसांनी आनीक दोन म्हत्वाच्यो घडणूको घडल्यो. 1976 वर्सा विकासाचें लग्न जालें आनी फाटोफाट 77 क रेणुकाचें. विकासाचें लग्न ताई- बाबांनच थारायलें. ताची बायल भारती दोतोरच, म्हणटकच बाबांक घरचोच आनी एक दोतोर मेळ्ळो. ताणेंय आनंदवनांतलें काम बरेतरेन सांबाळलें.

रेणुकान आपलें लग्न आपणेंच थारायलें. ताका ताचो न्हवरो कसो मेळ्ळो ताची एक मजाच आसा. ताचो न्हवरो विलास मनोहर पयलीं नेव्हींत आसलो. मागीर ताणें पुण्यांत रेफ्रिजरेशनाचो वेवसाय सुरू केल्लो. ताचो भाव अशोक मनोहर आनी वयनी मुक्ता पुण्यांतल्या दाव्या चळवळीचे मुखेल कार्यकर्ते. अशोकान ताका “ एक फावट बाबां कडेन वचून यो ” अशें सांगतकच तो आनंदवनांत आयिल्लो. तेन्नाच बाबा हेमलकसाक येवपाक भायर सरिल्ले. “ येता रे?” अशें विचारतकच तो तांच्यावांगडा हांगां आयलो. दोन दीस रावलो. परत वतकच मात् तो उचांबळ जालो. दोन म्हयन्यानी तो परत आयलो तो हांगां रावपाच्याच उद्देशान. सुरवेक नर्सिग प्रशिक्षण घेवन तो कोन्सुलतेरींत काम करतालो. मागीर संस्थेच्या वेवस्थापनाचें काम करपाक लागलो. 

रेणुकाय सुरवेक सावन प्रकल्पांत आसलें. शाळा, हाॅस्टेलाचें काम तें पळयतालें. एकठांय काम करतना वळख वाडली आनी दोगांनीय लग्न करपाचो निर्णय घेतलो. ताई- बाबांन आनंदान मान्यताय दिली. दादा पांचाळ, गोपाळ फडणीस हांचीय त्याच दिसांनी लग्नां जालीं. ताका लागून आमच्या कुटुंबांत मनशां वाडलीं आनी आदाराचे हातय वाडले. ह्या मदल्या काळांत कोन्सुलतेरींत पेशंटांची गर्दीय वाडपाक लागली आनी खातरी जाली की आतां हेमलकसान आमकां स्वीकारलें.

(मुखार चलता)

प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)

देविदास गजानन नायक 

98505 35051