नौदलाचें शिलाय केल्लें व्हडें डिसेंबर 2025 वर्सा पयली भोंवडी करतलें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पणजी ः नौदलाचें शिलाय केल्लें व्हडें डिसेंबर 2025 वर्सा गुजरातांतल्या मांडवी सावन ओमानांतल्या मस्कत मेरेन पयली भोंवडी सुरू करतलें. प्रधानमंत्री अर्थीक सल्लागार समितीचे वांगडी संजीव संन्याल हांणी मंगळारा इंटरनॅशनल सेंटर गोंय (आयसीजी) आयोजीत केल्ल्या कार्यावळींत ही म्हायती दिली.
महाराष्ट्रांतल्या अजिंठा लेणींत दाखयल्ल्या पांचव्या शेंकड्यांतल्या शिलाय व्हड्याचे कलाकृतीचेर आदारून गोंयच्या दिवाड जुंव्याचेर आशिल्ल्या होडी इनोव्हेशन्स शिपयार्डांत नवें शिलाय व्हडें तयार करपाचे काम सुरू आसा.
नव्या शिलाय व्हडें प्रकल्पाची संकल्पना संन्याल हांची आसा. मार्च 2025 मेरेन हें व्हडें तयार जातलें अशें तांणी सांगलें. सप्टेंबर 2023 वर्सा सुरू जाल्ल्या ह्या व्हड्याचे काम केरळचे मास्टर व्हडें चालक बाबू शंकरन आनी तांचो पंगड करता. हातूंत पुर्विल्ली पद्दत वापरतात. तातूंत काथ्याचो दोर, नुस्त्याचें तेल, नाल्लाचे तंतू आनी तांबड्या रंगद्रव्यांचो उपेग करून व्हडें शिंवतात.
भारताच्या 5 हजार वर्सां पोरन्या दर्यावेल्या इतिहासाचेर सविस्तर सादरीकरण करपी संन्याल हांणी मार्को पोलोचो उल्लेख केलो. त्या इटालियन खलाश्यान चवदाव्या शेंकड्यांत १३० मनशांचो पंगड घेवन वचपी भारतीय व्हडें पळयल्ल्याचो उल्लेख केला. संन्याल हांच्या मतान आधुनिक काळांत व्हड्यांचे शिंवप फकत कर्नाटकांत वापरिल्ल्या ल्हान नुस्तेंमारी कॅनो आनी केरळांतल्या रेसिंग बोटीं मेरेन मर्यादीत आशिल्लें. प्राचीन परंपरा जिवी दवरप आनी भारताच्या दर्यावेल्या इतिहासांतले दीस परतून जिवे करप हो भारतीय नौदल प्रकल्पाचो हेत आसा.
ओमानाच्या रॉयल नेव्हीचे निवृत्त कॅप्टन सालेह हांणी “ज्वेल ऑफ मस्कट” ह्या शिलाय व्हड्याचे कमांडिंग केल्लें. १९९८ वर्सा इंडोनेशियांत दर्यादेगेर पोरन्या ओमानी वेपारी व्हड्याचे अवशेश मेळिल्ले. हाचे वयल्यान “ज्वेल ऑफ मस्कट” हें व्हडें तयार केल्लें. कॅप्टन सालेह १५ जाणांच्या बहुराष्ट्रीय खलाशी सयत २०१० त “ज्वेल ऑफ मस्कट” ह्या व्हड्याचेर पांच म्हयन्या खातीर सिंगापूराक गेलो. कॅप्टन सालेह हांणी म्हणलें, भारत हो प्रकल्प सुरू करता म्हूण म्हाका खोस जाता. फुडाराचे पिळगेंतल्या भारतीय खलाशांक तातूंतल्यान प्रेरणा मेळटली.