नेगल बापूय जालो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सगळ्या वखदांक फ्रिजाची गरज  आसना, पूण जांकां आशिल्ली तीं वखदां आनी धंय- दूद हें सकल्ल्या भागांत आनी मटण  वयर, अशी वेवस्था करून आमी हो फ्रिज वापल्लो….. आतां मुखार 

मंदान  प्राण्यांक पोसपाक मुखार सरून मजत  केली ना, पूण केन्ना नाकाय म्हणलें  ना. ताणेंय आयुश्यांत  केन्ना मास, प्राण्यांचे रगत पळोवंक नासलें. खावपाचो तर प्रस्नच नासलो. पूण प्रकल्पांतल्या प्राण्यांची गरज वळखून एकाच  फ्रिजांत दुद-धंय, वखदां आनी मटण दवरप ताणें मानून घेतलें. ह्या फ्रिजांतल्या फ्रिजरांत प्राण्यांचें मास खचाखच भरिल्लें आसतालें.  हेर कितेंय काडपाक फ्रिज उगडलो की मासाचो वास येतालोच. केन्ना कॅरोसीन काबार जावन दिवो पालवलो  की ‘कुलिंग’ (थंड  जावप) बंद जातालें. रातचें अशें जालें तर लक्षांत येनासलें. मागीर  फ्रिजांतल्या झेलाचें उदक जावन तें मासाच्या रगतान भरून सकल गळटालें आनी घरांत व्हांवपाक  लागतालें. पूण मंदान तेंय  सोंसून घेतलें. उपरांत हेमलकसाक लायट  येतकच आमचे कडेनय  आर्विल्ले फ्रिज आयले, पूण पॅत्रोलाचेर चलपी हो ‘अल्लादिन ’ आमी आजुनय प्रकल्पांत सांबाळून दवरला.

हेमलकसाच्या प्रकल्पांत आमी भलायकी, शिक्षण,  शेतकाम अशा विंगड  विंगड विशयांत खूब प्रयोग केले. सगळे कडेन तांची तोखणाय जाली, पूण ‘हिस्र’ समजल्ल्या जनावरां वांगडा आमी जे सांगातान रावपाचे प्रयोग केले ते म्हाका खास म्हत्वाचे दिसतात.  प्रकल्पांत आमच्या वांगडा रावपी सगळेच  प्राणी आमच्या कुटुंबांतलेच वांगडी जाल्ले. खरें म्हणल्यार प्रकल्पांतले सगळेच प्राण्यांच्या चड लागीं वचनासले, पूण तांच्या खातीर आपल्या वतीन कितें ना कितें करताले. नेगल हो आमचो खास इश्ट. ताच्या खातीर कितेंय  करपाक आमी तयार आसताले. हांव  आनी विलास  फांतोडेर 4 वरांचेर उठून नेगलाक भरयताले– सामके ल्हान  भुरग्या भशेन.  दादा पांचाळ, मनोहर  येम्पलवारय येताले. ताणें बरे तरेन खालें की आमी खोशी जाताले. ताका कितेंय  जाल्यार आमकां खावपा- पिवपाक लक्ष लागनाशिल्लें. ही माया आपसूक अशी मनांतल्यान आयिल्ली. 

म्हजो चलो अनिकेत आनी विलासाचें चली मोक्षदा तर नेगला बरोबर सोंपेपणान खेळतालें.  म्हजें चली आरती तर ताच्या फाटीर  बसून ‘घोडो, घोडो’ करतालें. पूण नेगल इतलो मोगाळ आसलो, की ताणें ताका केन्नाच कांयच केलेंना. प्राण्यांक सांखळेन बांदपाक म्हजो विस्वास ना, आनी नेगल तर भुरग्या सारको  घरांत व्हड  जाल्लो. ताका लागून तो आमच्या घरांत मेकळोच भोंवतालो. पूण एकदां शाळेंतल्या एका ल्हान चलयेच्या तो फाटीक लागलो. ताका खरें तर ताच्या वांगडा खेळपाचें आसलें, पूण तें बाय भिलें आनी धांवलें. हो लेगीत ताच्या फाटल्यान धांवतकच  तें भिवून सकल  पडलें. ताणें ताच्या फाटीर  दावखूल दवल्लें, पूण ताका कांयच  केलें ना. तें चली आसलें 15 किलांचे आनी नेगल 40 किलांचो. ताका लागून  पळयतल्यांक दिसलें की हो आतां घात करतलो. म्हाका मात तशें अजिबात  दिसलेंना. तरी  ह्या घडणूकेची बातमी जाता हें लक्षांत आयलें. पूण म्हाका  तशें जांवक दिवपाचें नासलें. म्हुणून आमी ताका पांजऱ्यांत बंद केलो.  हो पांजरोय खास आसलो.  जिपीची ट्राॅली बंद करून ताचो पांजरो केल्लो. तातूंत  नेगल  आनी नेगलीक बसोवन हांव  आनी विलास  न्हंयचेर न्हावपाक व्हरताले. हाका लागून  नेगल  आनी नेगली सगळ्यांच्या चर्चेचो आनी अजापाचो विशय आसलीं.

नेगलाची सांगातीण नेगली खूब  मोगाळ आसली. तिची पयली ‘ डेलिवरी ’ जाली तेन्ना आमकां ते विशीं चड कांयच  म्हायती नासली. फकत तांचो ‘ मेटिंग ’ दीस आमी बरोवन दवरिल्लो.  प्रसूत जावपाक 90 दीस  लागतात, अशें पुस्तकांत बरयिल्लें. त्या प्रमाणे तिचेर नदर दवरिल्ली. जसजशे दीस सरताले तसतशी ती मोटी, जड जायत गेली. चडशें खायना- पिना जाली. तिच्या पांजऱ्याच्याच फाटल्यान  एक होंवरी केल्ली. थंय  ती एक दीस भितर गेली. त्याच रातीं तिणें पिलाक जल्म दिलो. फांतोडेर  पांच वरांचेर म्हाका पिलाचो आवाज आयकूंक आयलो. विलासाक आनी बाकीच्यांक उठोवन हांव  रोखडोच थंय गेलों. बॅटरी दिव्याच्या उजवाडांत कुकुलें पिल  दिसलें. म्हाका पळोवन  नेगली गुरगुरली. पूण  तो रागाचो आवाज नासलो हें लक्षांत आयलें. 

मागीर सकाळीं परत गेलों. तिका आमची संवय आसली. हांव कांय करचो ना, हें तिका खबर आसलें. तिणें पेट्याक दातांत धरून सगळ्यांक दाखोवपाक भायर हाडलो. नेगलाक आमी पेट्या लागीं वचपाक दिना आसले. तो मोटो आसलो आनी पेटो फकत  450 ग्राम. ताचोच पेटो तरी ताची प्रतिक्रिया कितें आसत ती खात्री नासली, म्हुणून  पेट्या खातीर वेगळो जागो केल्लो. पूण  नेगलाक दिसतालें,  आपलें पिल आनी आपल्याकच पळोवपाक  दिनात म्हणल्यार  कितें ? तो रागार जाल्लो. एक फावट  हें पिल  चुकून नेगलाच्या पांजऱ्यांत  गेलें. कितलो खुशाल जालो नेगल! ताणें पिलाक चाटलें, हुंगलें….कितें कितें केलें! आमकांय बरें दिसलें. सगळें कुटुंब त्या उपरांत एकठांय रावपाक लागलें. ह्या पेट्याचें नांव आमी दवरलें ‘ हेमल ’.  प्रकल्पांत जल्मल्लो वागाचो हो पयलो पेटो. 

(मुखार चलता)

प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)

देविदास गजानन नायक 

98505 35051