निरागस श्रीधर

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सुपुल्लो श्रीधर मम्माचे मांडयेर बसून मळबाक पळयतालो. मदींच कितें तरी पळोवन गालांतल्या गालांत हांसतालो. आवयचे मांडयेर बसून, ताका सगळेच मेळिल्ल्यावरी दिसतालें. ताचें मुखामळ खोशयेन भरून वतालें. ताची आवय ताची अपुरबाय करतना, तो थंयच सुस्त न्हिदतालो. आवय ताका सवकासायेन धरून ल्हवूच हांतरुणार न्हिदयताली. अशे तरेन, श्रीधर ताच्या मम्माचे मायेन वाडत वतालो. ताची मम्मा, ताका बरी शिकवण दिवपाक काणयो सांगताली.
ताचो बापूय भाटकाऱ्याल्या भाटांच्या उत्पन्नाचो हिशोब सांबाळटालो. दिसभर काम करून तो आमोरेचेर घरा येतालो. रातच्या जेवणा पयलीं, थोडो वेळ तो श्रीधराक खेळयतालो. बापूय ताका, आपले फाटीर बसोवन घोडो करतालो आनी श्रीधर, त्या घोड्यार बसून वतना, किटी किटी करून व्हडल्यान हांसतालो. ताका मज्जा दिसताली. रातचो, बापूय, ताका शिवाजीच्यो गजाली सांगतालो. शिवाजी घोड्यार बसून कसो वतालो, तलवार घेवन लढाय कसो करतालो, लोकांक कसो ‘सांबाळटालो, आपलें राज्य सुंदर कसो दवरतालो, ह्यो सगळ्यो गजाली ताका आयकूंक दितालो. हें आयकून तो आपूणूय ताचे भशेन जातलो म्हूण थारायतालो. म्हणटा म्हणसर, श्रीधर व्हड जालो. शाळेंतूय वचूंक लागलो. शाळेंत ताका खूब भुरगे मेळ्ळे. मास्तर मेळ्ळो. तरेतरेचे खेळ खेळपाक तो शिकलो. शाळेंत तो सगळ्यां कडेन बरोच रमलो. मास्तर ताची अपुरबाय करूंक लागलो. हाचो ताच्या मनार बरो परिणाम जालो. ताका शाळा आवडूंक लागली. श्रीधराची घरची परिस्थिती जेमतेम आशिल्ली. जें कितें तांच्या कश्टांचें मेळटा, तांचेर ताचो बापूय आनी आवय समाधानी आशिल्ली.
एक फावट, शाळेंत श्री सत्यनारायणाची पुजा आशिल्ली. मास्तरान सगळ्या भरग्यांक कितें ना कितें, जें जमता तें, देवाक निवेद्य दाखोवपाक, हाडपाक सांगलें. सगळ्या भुरग्यांनी, फळां, फुलां, साखर गोड, फोव आनी, कितें कितें, हाडपाचें थारायलें. श्रीधर विचारान पडलो. तो कितें हाडटलो तें ताका खबर नाशिल्लें. तरीय ताणें कितें तरी हाडटलों म्हण निश्चय केलो. शाळा सुट्टकच तो घरा गेलो. ताचे मम्मान ताका न्हाणयलो. ताणें व्यवस्थीत कपडे घाले आनो तो जेवपाक पाटार बसलो. मम्मान ताका वाडलो. पूण तो ओग्गी आशिल्लो. जेवन जातकच तो कांयच उलयलो ना, म्हूण ताचे मम्मान ताका म्हऱ्यान घेतलो, ताची अपुरबाय करीत, “आज शाळेंत कितें जालें रे?” म्हूण विचारलें? तेन्ना तो मात्सो रडूंक लागलो आनी म्हणूंक लागलो, “मम्मा, फाल्यां शाळेंत पुजा आसा, देवाक निवेद्य दाखोवंक कितें तरी हाड म्हूण सांगलां. हांव कितें व्हरूं ? आमचे कडेन कितें आसा?”
श्रीधर, रडूंक पावला तें पळोवन, ताचे मम्मान ताका, अपुरबायेन म्हऱ्यांत ओडलो आनी म्हळळें, “शाण्या, तूं हुस्को करूं नाका. कितें आसा, तें तुका मेळटलेंच. चल आतां तूं थोडो वेळ हांगाच बस, आनी त्या तुज्या खेळान खेळ.
ताच्या खेळांत एक मोर पीस आशिल्लें. तें पळोवन ताका आज्जेची याद जाली. आज्जेन ताका तें मोरपीस दिल्लें आनी सांगिल्लें, की हें मोर पीस श्रीकृष्णाचें तें हातांत धरून ताका मनांतल्या मनांत उलो मारलो जाल्यार तो मागता तें दिता. ताणें वेळ करीनासतना तें मोर पीस आपल्या गणभेसाच्या बोलसांत व्हरून दवरलें. आनी ताणें मम्माक सांगलें. “मम्मा, शाळेंत वतना म्हाका एक पेलो दी. हांव श्रीकृष्णा कडेन दूद मागतां आनी तें मागीर मास्तरा कडेन दितां.”
देवाचेर ताचो विस्वास आसा, तें पळोवन ताचे मम्माक खूब बेरें दिसलें. निरागस भुरगो, देवाकूच ताची काळजी आसना. श्रीधराचीं उतरां आयकून, तिकाय तशेंच दिसलें आनी तिणें दिसऱ्या दिसा शाळेंत वतना, ताच्या हातांत ल्हानसो पेलो दिलो. पेलो घेवन श्रीधर शाळेंत गेलो. एका कोनश्याक तो दोन मिणटां दोळे धांपून बसलो, आनी ताणें पेलो मुखार दवरलो आनी बोलसांतले मोर पीस हातांत धरलें, तशेंच हात जोडले आनी मनांतल्यान म्हळ्ळें “श्रीकृष्ण देवा, म्हाका निवेद्याक दिवंक एकूच थेंबो दुदाचो दी. तुजें नांव हांव सदांच घेत रावतलों.” इतलें म्हणून ताणें दोन मिणटांनी ल्हव हव दोळे उगडले, हळूच पेल्यांत पळयलें, पळयत जाल्यार ताका अर्दो पेलो दूद दिसलें, तो खोशी
जालो. ताणें तकली बागोवन श्रीकृष्णाक परत नमस्कार केलो. आनी थंयच्यान तो पेलो घेवन मास्तरा कडेन गेलो. ताणें तो पेलो मास्तरा कडेन दिलो, बाकीच्या भुरग्यांनी सफरचंद, आंबो, मोसंबी अशीं फळां हाडिल्लीं. श्रीधरान इल्लेशें दूद हाडलें, ते पळोवन सगळीं हांसूंक लागलीं. पूण श्रीधर खूब खोशी आशिल्लो. मास्तरान म्हळ्ळें, “श्रीधरान तिर्थाक दूद हाडलें तें देवाक खूब आवडटा, अशें म्हणून मास्तरान श्रीधराची तोखणाय केली.
सगळी तयारी जाली. भटान पुजेक सुरवात केली. पुराण वाचलें, निवेद्य दाखयलो आनी आरतीय केली. भटान गाराणें घालें, आनी मागीर भुरगीं रांकेंत रावलीं, एक एकटीं फुडें वचून निवेद्य आनी तिर्थ घेवंक लागली. पन्नास, साठ भुरग्यांनी तिर्थ घेतलें पूण पेल्यांतलें दुदाचें तिर्थ कशेंच कमी जावंक नाशिल्लें. एकल्यान म्हळ्ळें श्रीधरान हाडिल्ल्या दुदाचें तिर्थ, खुबूच बरें लागता. तेन्ना मास्तराच्या लक्षांत आयलें, आनी ताका अजापूच दिसलें.
इतल्यान श्रीधराची मम्मा आनी बाबा आयलो- तांणी देवाक नमस्कार केलो आनी निवेद्य तिर्थ घेतलें. श्रीधर तांचे-बरोबर येवन बसलो. इतल्यान मास्तरूय तांच्या म्हऱ्यांत आयलो. ताणें श्रीधराची तोखणाय केली, आनी म्हळ्ळें, “श्रीधरान हाडिल्ल्या दुदाचें, तिर्थ सगळ्यांक मेळ्ळें आनी तें ‘अजूनूय सोंपूंक ना. 70-80 लोकांनी घेतलें तरीय पेल्यांत दुदाचे तिर्थ आशिल्लें दिसता. हें कसलें अजाप ? हें आयकून श्रीधराच्या पालकांक अजापूच दिसलें, मम्मीन ताका विचारलें, “बाळा तुवें दूद खंयच्यान हाडलें?” तेन्ना श्रीधरान सगळ्यांक मोरपीस दाखयलें आनी श्रीकृष्णाक उलो मारून ताचे
कडल्यान दूद कशें मागलें ते सांगलें. आनी एका थेंब्याच्या जाग्यार अर्दो पेलो ताका दुद देवान दिले आनी म्हणुनूच तें सगळ्यांक पावलें, हांचीय सगळ्यांक जाणवीक जाली.
सगळे अजाप जाले. आनी
निरागस श्रीधराचे मागणें श्रीकृष्णान पुराय केलें म्हूण सगळ्यांनी सत्य‌नारायणाच्या रुपान आयिल्ल्या श्रीकृष्णाक साश्टांग नमस्कार घालो. हाचे वयल्यान कळटा की, भूरग्यांचे मन धुल्ल्या तांदळा भशेन
पवित्र, निवळ आनी निरागस आसता आनी हांगां श्रीकृष्ण देवान श्रीधराचे मन सारकें पारखिल्यान ताणें ताका संतुश्ट करपाक, पुजेक आयिल्ल्या
देवान लोकांक, दुदाचो तिर्थ प्रसाद, कसोच कमी पडूंक दिलो ना. देवान
अशें तरेन श्रीधराचें मन श्रीकृष्ण
देवान राखलें. निरागस श्रीधर संतुश्ट जालो.

सौ. रेखा रामनाथ नायक