नितळसाण कामगार म्हत्वाचे

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

हात्मा गांधीजी नितळसाण ही देवाची भक्ती म्हणटाले. मनशान स्वता वांगडाच सरभोंवतणूय निवळ दवरपाक जाय अशें ते सांगताले. तांचो आदर्श मुखार दवरून दरवर्सा 2 आॅक्टोबराक तांचे जयंती दिसा देशभरांत स्वच्छ भारत मोहीम चालीक लायतात. हजारांनी कामगार देशांतलीं गटारां, संडास नितळ दवरपाचें काम करतात. मात तांकां माणुसकेची वागणूक मेळटा काय, हाचो विचार हेर लोकांनी करपाक जाय. हालींच राज्य मनीस हक्क आयोगान तिसवाडीचे बीडीओ आनी सांता क्रुझ पंचायतीच्या सचिवांक नोटीस धाडल्या. कोयर एकठांय करपी कामगार बुरश्या वातावरणांत काम करतात. ते गरजेचीं सुरक्षा साधनां वापरिनात हें नोटीस धाडपा फाटलें कारण. फुडल्या 20 जूनाक हाचेर सुनावणी जातली.
सांता क्रुझ पंचायतीच्या कोयर एकठांय करपी कामगारांक गणभेस ना, ग्लोव्ज नात, गमबूट नात. ते हातांनीच कोयर उखलतात. मास्क वापरिनात. कांय कामगार कोयर सांठोवन दवरला ते शेडी लागसारूच रावतात. थंयच रांदून जेवतात. हाचो तांचे भलायकेचेर परिणाम जातलो हें वेगळें सांगपाक नाका. थंयचे एक नागरीक इनासियो परेरा हांणी एप्रीलांत फोटवा सयत बिडीओ आनी पंचायतींत कागाळ केल्ली. पूण कोणेच ताची दखल घेवंक ना खंय. मागीर तांणी मनीस हक्क आयोगा मुखार कागाळ केली. नितळसाण कामगारां बाबतींत आमी कितले जागृत आसात, ताची ही एक देख. संवसार 21 व्या शेंकड्यांत पावनूय आमी ह्या कामगारांक मनीसपणा भायली वागणूक दितात, हें चुकीचें. आमी अहंकारी जाल्यात काय तांचे कडेन लक्ष दिवपाक आमकां वेळ मेळना?
फाटीं पणजी म्हापालिकेचे कामगार ग्लाव्ज, मास्क, बुट वापरिनात, अशी एक खबर आयिल्ली. हें सुरक्षा सामान तांकां दर स म्हयन्यांनी दितात. पूण तें वापरून काम करतना कामगारांक खंय सुरळीत काम करपाक मेळना, म्हूण ते हीं साधनां वापरिनात अशेंय कळिल्लें. आतां खरें- फट म्हापालिका आनी त्या कामगारांकूच खबर.
गोंयांत नितळसाण दवरपी कामगारांक समाजीक, अर्थीक समस्या सोंसच्यो पडटातूच, पूण सुरक्षेच्योय समस्या आसा. कांय वर्सां पयलीं संडासाची टांकी नितळ करपाक देंविल्ल्या कामगारांक घुस्मटून मरण आयिल्लें. कोयरा कडेन संपर्क येता, तांकां कातीचीं, स्वासाचीं दुयेंसां जातात. संसर्ग जाता. भलायकी विशींचे धोके तांकां सोंसचे पडपाक जायना, म्हूण आमची सरकारी यंत्रणां वा पालिका कितें उपाय घेतात? हाॅस्पिटलाचो कोयर तर भलायकेक चडूच भिरांकूळ. तो नश्ट करपाची यंत्रणा हाॅस्पिटलांनी आसता, तरीय कांय वेळार तो कोयर भायर उडयिल्लो मेळटा. व्हडल्या म्हानगरांनी गटारां नितळ करपाक कामगार भितर देंवतात. हो प्रकार तर भयानकूच. तातूंत बुडून तांकां काम करचें पडटा. मनीस चंद्रार पावलो, मंगळाचेर पावतलो, हालींच तो पृथ्वी भायर अंतराळांत पासय मारून आयलो. तंत्रज्ञान इतलें मुखार पाविल्लें आसतना कामगारांक गटारांच्या चेंबरांनी देवन काम करचें पडटा, ही दुखदिणी गजाल. फावो तीं यंत्रां, उपकरणां विकत घेवपा इतलो निधी आमच्या स्वराज संस्था, सरकारी यंत्रणां कडेन ना काय? तातूंत भर म्हूण सिवरेज वेवस्था सारकी आसतलीच, हाची खात्री दिवं नज. एप्रीलांत ताळगांवां संडासांतली घाण गटारांनी पाविल्ली. स्मार्ट सिटींतली नव्यान बांदिल्लीं सिवरेज यंत्रणा तरी सारकी आसा न्हय?
पाटल्यांनी संडास भरून तकले वयल्यान व्हरप देशांत बंद जालां अशें म्हणटात. सरकारी यंत्रणांनी हाचेर लक्ष दवरूंक जाय. हातान गटारां नितळ करपाचे प्रकार मात अजून चलतात. हे सगलें धोक्याचें आनी कामगारांचो अपमान करपा सारकें, हें आमी मतींत घेवंक जाय. चेंबरांनी, संडासाच्या टांकयांनी जायते फावटी विखारी गॅस आसता, कामगारांक मरणूय आयलां. चडशे कामगार हे अनुसुचीत जातींतले आसतात. साहजिकूच तांचेर समाजीक बहिश्कार घालपाचो प्रकार घडटा. तांच्या भुरग्यांकूय शाळांनी भेदभाव सोंसचो पडटा. कामगारांक नितळसाणेचें काम करतना फावो तीं साधनां मेळटलीं, हाचेर लक्ष दवरप कोणे? खरें म्हणल्यार यंत्रा वरवीं हें काम जावंक जाय. घडये कामगारांक रोजगार मेळचो म्हूण ते नदरेन पावलां उखलप जायना आसतलें. तशें जर आसा जाल्यार तांकां सगल्यो साधनसुविधा मेळटल्यो हाची खबरदारी घेवप कोणाची जापसालदारकी?
सांता क्रुझ पंचायती आड जागृत नागरिकान कागाळ केली. हाचो अर्थ हेर कडेन सुरक्षेचे उपाय घेवन कामां जातात, अशें कोणें समजुचें न्हय. फट दिसता जाल्यार खंयच्या कोयर साठवण प्रकल्पांत वचून पळोवचें. सरकारी यंत्रणांनी स्वराज्य संस्था कामगारांक कितें सुविधा दिता, ताचेर बारीकसाणेन नदर दवरपाक जाय. कामगार हाचे
आड आवाज काडिनात. फक्त पगारवाड जाय आसता, तेन्नाच ते संप करतात. कांय कडेन आपणाक कामाक लायिल्ल्या लोकप्रतिनिधीच्या चेपणा खाला ते आसतात. फुडाराक आपल्या भुरग्यांकूय थंयच ही वा हेर कसलीय नोकरी मेळटली, हाची आशा तांकां आसता.
नितळसाण कामगारांक सुविधा दितना, तांचें काम वाडचें ना, हेंय समाजान पळोवपाक जाय. लागणूक ती ताची.