नितळसाण आनी विचारसरणी

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

नितळसाण कोणाक आवडना? नितळसाण आवडुंकूच जाय. सगलें निवळ दिसलें की मन प्रसन्न जाता. नितळसाणीचो परमळ जिवाक नितळ स्वास घेतिल्ल्याची एक खोशी मेळटा. दोन ऑक्टोबर, भारत देशाचे राष्ट्रपिता महात्मा गांधीजीची जयंती निमतान स्वच्छता अभियान आनी वृक्ष रोपण जाग्याजाग्यांनी व्हडा नेटान जाता. हातांत सान्न घेवन कोयर काडलो आनी कोयर एकठांय केल्ल्या पोतयांचे फोटे समाजीक माध्यम जावं दिसाळ्यांनी सर्रास पळोवंक मेळटात. बेस्ट अशेंच म्हणचें. तो दीस गेलो.
सकाळीं उठून कामाक वचपी आवय घरांतलें तिच्यान जमता तितलें करता आनी भायर सरता. तिची ती गडबड आसता. ती कामार गेली की आपल्या कामा वयली निटनेटसाण करता. ती सांजे वेळार घरा पावतली आनी मागीर परतून घरांतलें सावरूंक लागतली. हें चडश्या घरांतलें वातावरण आसता. घरांतले नितळसाणीक जेन्ना भुरगीं जावं घोव जावं घरांत आशिल्लीं आनीक कोणूय हांचो हात लागता तेन्ना तिच्या जिवाक सूऽ जाता. सांजवेळार ती थकून घरा पावता तेन्ना ती नितळसाण इतली खुशी दिता की जावं म्हजे नशीब आयज फुल्लें अशें ती म्हणटा. खरेंच तिचो जीव खुलता.
आतां गांधी जयंती निमतान सगल्यांनी नितळसाण केली. ही एकाच दिसा पुरती काय? अशेंय कांय जाण प्रस्न मनांत हाडटात. एके वाटेन पळयल्यार तो प्रस्न खरो आसता. आमी आपल्या घरांतल्यानूच नितळसाण करपाची तयारी दवरीत जाल्यार आमकां नितळसाणीची संवय जाता. आयज निवळ केलें आनी कांय दिसांनी नितळसाणीचो पत्तोच ना अशा विचारांक अर्थ आसना. सत्य अशें की जांकां घरांत नितळसाण खरेंच मना पसून जाय आसता ते वाटेर पडिल्लें दिसलें जाल्यार म्हऱ्यांतूच आशिल्ल्या कोयरा पेटयेंत उडयता. ताका पळयल्यारूच कळटा हो घर कितें, गांव कितें, देश कितें….??? खंय वता थंय नितळूच रावतलो. ताका पळोवन जो कोणी तसोच वागत जाल्यार आमीच नकळटां सगलें कितें नितळूच पळयतले हातूंत दुबाव ना. कशें दिसलें? खरें न्हय?
आमचे गांधीजी, महात्मा मोहनदास करमचंद गांधी अशेच बसून तर महात्मा जावंक ना आसतलें हें सगल्यांक खबर आसा. आमच्या देशाचे महान सुपूत, सत्यवादी विचारांचे आशिल्ले हें आमी जाणा आनी खबर नासतूय जाल्यार वाचन करपाचे विचार मनांत दवरचे पडटले. वाचीत वतलो तितलो बरे बरे विचार मनांत घेतलो. फक्त वाचता तें बरें आसा तेंच मनार घेवपाची जिद्द ही जायूच.
गांधीजी आमचे बापूजी हांची विचारसरणी ही सत्य अहिंसावादी आशिल्ली. बापूजी विचारांचे विचार करपी वैचारीक अशा बुद्धीचे आशिल्ले. ल्हान आसतनाच तांचेर तशे संस्कार जाले. आमी घडयाळीची काणी शाळेंतल्यानूच आयकून जाणांत. जशे संस्कार आपल्या मनार कोरलें वतात तशेंच आपले मन धांवता.
म्हऱ्यांत कितेंय वायट जाता आसले की ताचेर बरें कितेंय जावचें अशेंच आपल्या मनांतले विचार आसूंक जाय. गांधीजींचे विचार सत्य, अहिंसा, एकवटपणा अशे आशिल्ले. आतां अशे विचार करपाक आपल्या आंगाक तशीच शक्ती जाय. तशे विचार करपी जल्मूंक जाय आनी जल्मल्ल्यांनीय तशे बरे विचार मनांत हाडूंक जाय. आनी ते चार जाणांक पटोवन दिवंक जाय. आमी हें सगलें उलयलें आनी एकूच दिसा पाळ्ळे म्हणून जायना.
आपले विचार नितळ जाल्यारूच आमकां आपलें घरूच न्हय तर लागसारचो वाठार लेगीत नितळ रावचो ही शास्वती रावतली. सैमाचें चित्र घाण करून बदलूंक जायना तर तें जाता तितलें नितळ उरचें असोच हेतू आसूंक जाय. सैमाची प्रत्येक चित्रां नितळ रेखाटलीं जाल्यार त्या त्या जाग्यार नितळसाण ही जायच. जमीन नितळ जाल्यार वायूमंडळ बी नितळ आसतलें. आमच्या नाका तोंडांत जी धुल्ल वता ती कमीच आसतली. आतांचे परिस्थितींतल्यान पळयत जाल्यार सगले कडेन प्रदुशण चड जाता. तें प्रदुशण उणें करपाचो यत्न आमचो आसूंक जाय. घर घर करून, गांव गांव करून, राज्यां अशेच तरेन संपूर्ण देश नितळ उरतलो. जीं दुयेंसां अचकीत निर्मीत जातात तीं घडये उणीं जातलीं. सांगपाचें म्हळ्यार आतांच पळयात जोर, थंडी, खोंकली लेगीत महाभयंकर रूप घेतना दिसता. पयलीं प्रदुशण कमी आशिल्लें. झाडांय नेटान उबीं आशिल्लीं. आतां हेंच तर कमी जालां आनी बुरशेंपणा खुबूच वाडल्यांत. नितळसाण ही सदांच करून पळयात. सदांच करपाची मनार घेयात. शुद्ध विचारांची पोटलीच सगलें शुद्ध करूंक शकता. आपलेंच बरें जातलें, हें सत्य.

सोनाली सु. पेडणेंकार
9923046779