नामस्मरण म्हणल्यार……

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चिंतन – 57

गति ते चि मुखीं नामाचें स्मरण। 

अधोगति जाण विन्मुखता॥

ज्या मनशाच्या ओंठार नांव आसता ताका खरी दिका मेळटा आनी जो नांवा कडेन फाट करता, ताची अधोगती थारिल्ली आसा, अशें तुकोबा म्हणटात. पूण हांगा “नांव” म्हणल्यार फकत देवाचें नांव न्हय. नांव म्हणल्यार आमचो आदर्श, आमचो देव, आमचो विस्वास, आमची जिणेची दिका.

एका गांवांतलो एक शिक्षक, दर दिसा शाळेंत भुरग्यांक शिकयतना, तांकां सगळो वेळ एक गजाल सांगतालो — “प्रामाणीकपण केन्नाच सोडचें न्हय.” उपरांत ताचो एक शिश्य उंचेल्या पदाचेर पावलो. ताचे मुखार व्हडलो भ्रश्टाचार आयलो, पूण ताणें खरपणान न्हयकार दिलो. किद्याक? कारण गुरूचें नांव — प्रामाणीकपण — ताच्या मनांत सदांच जिवें आशिल्लें. हें प्रामाणीकपणूच ताचें नामस्मरण आशिल्लें.

खेळगड्याक जायते फावट हार पचोवची पडटाली. लोक हांसले, इश्ट सोडून गेले. पूण ताणें आपलो आदर्श सचिन तेंडुलकार आपल्या काळजांत जिवो दवरलो. “कश्ट, धीर आनी विस्वास” — हेंच ताचें नामस्मरण आशिल्लें. निमाणें राज्य पांवड्यार ताणें भांगरा पदक मेळयलें. देवाचें नासलें तरी ताणें आदर्शाचें नांव जिवें दवरलें, आनी ताका खरी गती मेळ्ळी.

कोविडाच्या काळांत एक नर्स दीस- रात दुयेंतींची सेवा करताली. ताण, थाकाय सगळें आशिल्लें, पूण तिच्या मनांत एकूच स्मरण आशिल्लें — “म्हजो आदर्श म्हणल्यार फ्लॉरेन्स नाईटिंगेल.” फकत त्या नांवान तिका बळगें दिलें. हें खरें नामस्मरण — देवाक विसरनासतना आमच्या काळजांतलो सर्वोच्च विस्वासाक जिवो दवरप.

आयज सोशल मिडियाच्या गोंदळांत आनी जायरातींच्या लोभांत मनीस सहजपणान वाट चुकता. पूण जर एक नांव — “करुणा”, “सत्य” वा “सेवा” सारकें — आमच्या मनांत सतत जिवें आसता जाल्यार आमी चुकीच्या मार्गाचेर वचनात. आमी धरून दवरतात तेंच नांव आमचो खरो देव थारता.

तुकोबा आमकां याद करून दितात — नामस्मरण फकत जप न्हय; तो आमचो आदर्श, आमचो विस्वास आमच्या मनांत जिवो दवरप. त्या आदर्शाक आमकां दिका मेळटा, आमचें जिवीत सोबीत जाता.देखून सद्दां दोन मिनटां थांबून स्वताक विचारात — “म्हजें नामस्मरण कितें?” देवाचें नांव आसूं वा आदर्शाचें, तें तुमचें जिवीत उजळावपी थारतलें.

– ह भ प देवदत्त दिगंबर परुळेकर