भांगरभूंय | प्रतिनिधी
इतिहास काळांतल्यान कुटुंबां बीं घसघशीत भरून आसतालीं आनी तातूंत कांय दुबावूच ना. संयुक्त कुटुंबां आशिल्ल्यान
घरां मनशांनी आनी नात्यांनी भरिल्लीं आसतालीं. कांय कुटुंबांनी तर कसल्याय सण, समारंभाक वा घरगुती कार्यावळीक लोकांक आपोवणे दिवपाची गरजूच पडनासली. मागीर गांवचे लोकूच म्हणटाले तांकां भायल्या लोकांची कसली गरज, तांच्या घरांतच लोक आसा तो पुरो. तशें पळोवपाक गेल्यार हेर लोकांचींय घरां तशींच गजबजून आसतालीं. एक घर सोडलें जाल्यार दुसऱ्या घरांत घसघशीत लोक आसताले. हळू हळू सगळी परिस्थिती बदलली. संयुक्त कुटुंबां ना जायत गेलीं.
व्हडल्या कुटुंबांनी मनशांच न्हय तर मनशां वांगडा नांतींय रावतालीं. मोग मोयपासान व्हड उर्बेन आनी मानान जगतालीं. शाळेंत भुरग्यांक नातीं शिकोवपाची गरजूच पडनासली. घरांतूच भुरगीं आई बाबा वांगडा काका काकी, आजीआजो, तातो, नाना, दादा व्हनी, चुलतो, चुलती, बापोलयो, तिपोलयो, पणजो, पणजी ह्या सारकिलीं कितलिंशींच उतरां शिकतालीं. मामागेर गेल्या उपरांत मामा मामी, मामाई, मावशी, मावसो, मावस भयण मावस भाव भावज आनी भावजय हीं नातीं आपसूक उमजतालीं. आतें आपल्या भुरग्यांक घेवन घरा आयल्यार आते भाव, आते भयण, मामे भाव,आत्या पाय, आकय हीं नांती समजतालीं आनी नात्यांच्या नांवां वरवीं गिन्यानान भर पडटाली. भुरग्यांची पयली शाळा घर आनी पयली गुरू आवय. आवयूच ह्या सगळ्या नात्यांच्या नांवांची शिकवण भुरग्याक दिताली. नात्यांचीं नांवां शिकता शिकता आपसुक शब्दावळ वाडत वताली. आनी खरें म्हणल्यार आमच्या भारतीय भासांची हीच तर खरी गिरेस्तकाय आनी कोंकणी भाशेंत ही गिरेस्तकाय भरभरून आसा. दर एका नात्याक कोंकणींत उतर आसा.
विज्ञानाच्या मळार , शिक्षणाच्या मळार जायते बदल जायत गेले ह्या सगळ्या बदलांचो प्रभाव कमी वा चड प्रमाणांत समाजाचेर जालो. अर्थीक परिस्थितीचोय जायतो प्रभाव जालो. व्हडलीं कुटुंबां ल्हान जायत गेलीं. आवय बापूय, आजो आजी आनी दोगां भुरगीं. दोगां भुरग्यांक लागून दिदी, ताई, दादा, भाई, बाय असलीं कांय उतरां गळून गेलीं आनी वांगडा नांतींय बी. कुटुंबाच्या ल्हान आंवाठा खातीर जरी हीं उतरां गळून गेल्यांत तरी ह्या उतरांचो वापर वेगळ्या वेगळ्या वेळार जाग्यार वेगवेगळ्या संदर्भांत जाता. बाजारांत गेल्ले कडेन, बसीन प्रवास करताना, व्हडल्या व्हडल्या शाळांनी आदार दिवपी दादलो वा बायल दिदी, ताई, दादा जाल्यांत. भुरग्यांक हे शब्द येतात पूण तांचो अर्थ समजपाक भुरगीं घडये घुस्पता आसत.
बदलत्या परिस्थितीक लागून जिणेशैलीचेर पडिल्लो प्रभाव खुबशे बदल घडयता आनी घडयत रावतलो. हाचोच प्रभाव आतां कुटुंबाचेर पडला. आमी दोगांय आनी आमचीं दोगां हीय संकल्पना आतां फांटी पडल्या आमी दोगांय आनी आमचो वा आमचें एक ही संकल्पना सुरू जावनय खुबशीं वर्सां जाल्यांत. हाका लागून सद्याक दिदि, दादा, भाई हीं नातीं ना जाल्यांत हाचो प्रभाव कांय वर्सांनी आतें, मामा, काका, काकी, मावसो, मावशी ह्या नात्यांचेर पडून हींय नांती ना जावपाचे वाटेर वचून रावल्यांत. ही खरीच चिंतेची गजाल.
प्रत्येक नात्याक नांव आसप म्हणल्यार ही भास कितली गिरेस्त आसूं येता हाचो अदमास लांव येता. पूण उतरांचो वापर जायना जाल्यार तीं इतिहास जमा वा शब्दकोशाच्या बंद पानांनी धांपून उरतात. सोद वावरांत संदर्भाक लागून शब्दकोश उगडप जाता. देखीक आत्याक बापायच्या भयणीक मावळण म्हणटालीं. उलो मारपाक आतें ह्या उतराचो वापर जातालो. मावळण उतरूच आतां कोण वापरिना आनी आयच्या पिळगेक विचारीत जाल्यार खबरूय आसची ना. आत्याक आकय हेंय उतर वापरतालीं.
आई बाबा ह्या उतरांची जागा आतां मम्मी पप्पा वा डेडीन घेतल्यांत. पाश्चात्या संस्कृतीच्या प्रभावाक लागून पवित्र अशीं माय भाशेंतलीं सात्वीक आई बाबा, दाय भाऊ नाच जाल्यांत. पूण अशीं कांय कुटूंबांयआसात, जीं हीं सात्वीक उतरां वापरतात. ह्या कुटुंबाची खऱ्यानीच तुस्त करपाक जाय.
कुटुंब आनी संयुक्त घरांतल्या नात्यां सयत वाड्या वयलीं भावबंदांची नातीं लेगीत अदृश्य जाल्यांत. देखीक दर एका वाड्यार एक घर सोडून बाईबाय वा ताईबाय, व्हनीबाय आसताली. तातो, व्हडली आई ,अण्णा, आपा हीं नातीं आदरान आनी मोगान आपसूक तयार जातालीं. हीं सगळीं भावबंदांची नांती आनी तांच्या नांवांच्यो पदव्यो आतां अंकल आनी आंटी ह्या पाश्चात्य उतरांनी घेतल्या. आपल्या सांस्कृतीक नात्यांचे गोडसाणीक पश्चिमी आलायत्या गोडसाणीचें रुपडें चडलां. तें काडून उडोवपाची शक्ती आमचे आयचे पिळगेक आसत व्हय ?
कामा निमतान पयस रावप, कामचो वेळ, रावपाची वेवस्था आनी तातूंत भुरगीं आसत जाल्यार तांकां पळेवपाचो मोठो प्रस्न आसता. एक खात्रेचो मनीस भुरग्यांची कुयदाद घेवपाक जाय पडटा. परक्या गांवांत जांव परक्या देसांत सोंपेपणान तें शक्य जायना. केन्ना केन्ना कामाचो वेळ थारायल्लो आसना आनी ह्याच कारणाक लागून एकूच भुरगें वा भुरगेंच नाका हो पर्याय कांय जोडपीं आपणायतात. पयशांची गरज, चड पयशे मेळोवपाच्या हावेसान जगांत नांव जोडपाच्या हेतान फुडल्या दिसांनी कितें जांव येता, ताचो विचार पसून करूंक जायना.
प्रिता परब
9921382375
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.