नातलांचें देणें -2

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

(ती सडसडीत गॅसाची चूल पेटोवन कामाक लागली.  कित्याक तर, उदार मोगाच्या आवडीक लागून जाल्ल्या ह्या बर्बादीची वेदना उणी करपाचो तिचो यत्न केलो… आतां मुखार…)

मिर्सेस सफ्रोनीन, सुमार चाळीस मिनटांनी डेलाचे तकले वयले केंस कापले. ल्हान – ल्हान, धाकटुले कुंवळे केंसांनी सोबयले. कांय खीण  डेलाक आपूण शाळेंतल्या एका चल्या भशेन दिसलें. तिणें बरोच वेळ हारशांत आपली आकृतीबंद रुप, सतर्क आनी समिक्षणात्मक नदरेन नियाळ्ळें. 

डेलान स्वता मनांत म्हणलें,-“ जिमान जर म्हाका नदरेन सारकें पळयलें ना जाल्यार म्हाका सामको खातलो, जरूर तो म्हजो खून करून म्हणटलो, हांव नक्कीच कोण तरी आयलंडाचे चल्या भशेन दिसतां. 

आरे ! .. पूण हांव आनीक कितें म्हूण करूं? एक डॉलर सत्यांयशीं सेंट घेवन हांव कितेंच करूंक पावचें ना? ”…

सात वरांचेर कॉफी तयार जाल्ली. आनी चुलीचेर आशिल्ल्या लोखण्यांत मांसाचे कुडके तळपाक गरम करूंक घाल्ले.

हरशीं जिमाक केन्नाच उशीर जायना. डेलान आपल्या हातन ते चेनीक एका मेजाचे कोनश्याक दवरून, ताचे लागीं येवन बसली. सदां घरांत येतना, जिम दरेक दिसा तसोच भितर सरतालो. तेन्नाच पयल्या माळ्यार सोंपणा वयल्यान ताचीं पावलां तिणें आयकलीं.  कांय खिणांत तिचे मुखामळ फिकट पडलें. नित्य नेमान ती साद्या गजालीं पासत देवाचे लागीं मोन्यानी प्रार्थना करताली. तिची सदचीच संवय आशिल्ली ही. “ देवा, ताका अजुनूय हांव सोबीत दिसपाची बुद्द दी.”

दार उगडलें. आनी जिमान भितर येवन दार बंद केलें.  तो दुबळो आनी गंभीर आशिल्लो. ताका बावड्याक आतांच बावीस वर्सा भरिल्लीं. आनी  घराची जापसालदारकी ताचेर आशिल्ली. ताका नवो ओव्हरकोटाची गरज आशिल्ली. ताचे लागीं हातमोजे लेगीत नाशिल्ले.

जिम दाराच्या भितर थांबलो. गिरबुजीच्या वासान कासादोर सुणो कशे तरेन लाळेंता तसो जिम जालो. सट्ट करून ताची नदर डेला कडेन गेली. ताचे ते नदरेंत अशी एक भास आशिल्ली, जी तिका वाचूंक जमली ना. हाका लागून तिका मात्शी भिरांत दिसली. ती भास रागाची नाशिल्ली, ना अजापाचीय.  नापंसतीचीय – ना भंयाची. ना तरीय तातूंत अशीय कसलीच भावना नाशिल्ली जी डेलाक भंय दिसूंक जायशी. हरशीं तशी डेलाक संवय जाल्ली. सहजतायेन डेलाचे कडेन खाशेले नदरेन घुरत तो रावलो.

डेला व्याकुळ जावन मेजा वयली उठली. आनी ताचे लागीं सरली.

दुखेस्त आवाजांत तिणें म्हणलें,- “मोगाळ जिम, म्हज्या कडेन चोर नदरेन पळोवंक नाका. म्हाका केंस कापून विकचे पडले. कारण तुका गिफ्ट दिले बगर हांव क्रिसमस मनोवंक पावचें नाशिल्लें. केंसांचें कितें?…केंस म्हणल्यार घरचें शेत. परतून ते वाडटले. तूं चिंतेस्त जावं नाका. हुस्कोय करी नाका. म्हजे केंस खूब बेगीन वाडटात. नातलांचीं परबीं, जिम. आमी प्रसन्न रावंक जाय. तुका कल्पना ना, हावें तुका कितली अभ्दुत सोबीत गिफ्ट हाडलां.”

 “कितें? तुवें केंस, स्वताचे केंस कापले?’  जिमान व्हड यत्नांनी विचारलें, खर मानसीक श्रम केल्या उपरांत लेगीत स्पश्ट सत्या मेरेन पावंक नाशिल्लें.

“हय, केंस कापले आनी विकलेय बी” डेलान म्हणलें, 

“ तूं म्हजो पयलीं भशेन मोग करीना? केंस नासतना लेगीत हांव आदले भशेनूच सोबीत दिसता. आनी आसां तशेंच सुंदर आसां, कितें?” 

जिमान प्रस्नार्थी नदरेन कुडींतल्या कारुय दिकांनी पळयलें. मुर्खा भशेन ताणें म्हणलें, “तूं म्हणटां, तुजें केंस  गेले.”

डेलान म्हणलें, “तुका सोदपाची गरज ना. हांवें विकले.  हांव म्हणटां, हांवें म्हजें केंस विकले आनी ते गेले.  नातलांची सांज जाल्या, प्रिय. भोगसणी दी म्हाका. कारण हें सगलें तुजे खातीरूच तर केलां. ” 

अचकीत तिच्या गंभीर आवाजांतल्यान एक मोव आवाज आयलो. तिणें म्हणलें, “ म्हज्या तकलेर फकत थोडे केंस आसुंये, पूण तुजेर आशिल्ल्या म्हज्या मोगाचो कोणूच अदमास काडूंक शकना. कितें हांवें भजीं तळपाची,  जिम?…

जिम, आपल्या घुंवळेंतल्यान जागो जाला अशें दिसलें. ताणें डेलाक घट्ट वेंग मारली. आतां कांय वेळ आमी  दुसरे दिकेन कांय आतर्कीक प्रस्नार बारीकसाणेन पडताळ करूंया. सप्तकांत आठ डॉलर जावं, वा वर्साक धा लाख डॉलर, हातूंत परक कितें? खंयच्याय गणीत तज्ञाक वा बुदवंतांक विचारात आनी ते तुमकां चुकीची जाप दितले. मैगीचे मदीं लोकांक मोलादीक भेटवस्तू दिवपाची रीत आशिल्ली पूण हें गिफ्ट तातूंतलें न्हय. हे कठीण विचाराचेर मागीर खोलायेन उजवाड घालतले.

आपल्या ओव्हर कोटांतच्या खिशांतल्यान जिमान एक पाकिट काडून मेजाचेर उडयलें.

तो उलयलो, “ म्हजो गैर समज करुन घेवं नाका डेला. म्हजे विचारांनी ह्या संवसारांतली खंयचीय वस्तूं, जावं ते केंस कापप वा हेर कितेंय आसूं, म्हज्या प्रेयसीचेर आशिल्लो मोग उणो करपाक शकना अशें म्हाका दिसना. पूण जर, तुवें हें पाकीट उगडलें जाल्यार तुका कळटलें, तुवें म्हाका कित्याक? – आनी निस्तब्ध केलो. ”

धव्या बोटांनी बेगीनूय कागद आनी दोरी सोडयली. तेन्नाच एक खोशयेची उल्लासान भरिल्ली किंळाच! आनी मागीर, हें घे. अचकींत  सगलींच अस्तुरेचीं दुकां आनीक हुंकारांनी बदल्लीं.  जें घरकान्नीक आपली सगळीं युक्ती वापरून आळाबंदा हाडचें पडलें. 

सगल्याक सुवातेर फणयो शिंपडिल्ल्यो. कपाळ श्रृंगारूंक आनी केंस विंचूंन फाटल्यान लावंक आशिल्लीं, त्यो वस्तूंक बाजारांतल्या, व्हडल्या दुकानांच्या जनेलांतल्यान पळोवन डेलान कितलेशेच दीस आपल्याक मेळचे म्हण प्रार्थना केल्ली.  सोबीत फणी, कांसवाच्या कट्ट्यांतल्यान तयार केल्ली. ती वाटकुळ्या कांठां वयल्यान रत्नां बसयिल्लीं, जी तिच्या गळून पडिल्ल्या केंसांच्या रंगा कडेन जुळटाली.  तिका खबर आशिल्लें तीं मोलादीक म्हण, निराश काळीजूच फकत तिची इत्सा करूंक शकता, आनी आतां, आतां ते केंस तिचेच, पूण ते कुंवळे केंस, जे सदांच सोबीत करपाची आकांक्षा दवरताले.

डेलान फणयो आपले हड्ड्या कडेन धरल्यो. आनी निमाणें दुकांनी भरिल्ले दोळे वयर काडले.  हांसून म्हणलें, 

“जिम, म्हजे केंस रोखडेच वाडटले.” आनी मागीर डेलान पुट्ट करून माजरा भशेन उडकी मारली. आनी खूब रडली…

 “ ओह !… ओह !..”

जिमान अजून मेरेन तिचें गिफ्ट पळोवंक नाशिल्लें. ताणें आतुरतायेन तें आपल्या उक्त्या हातांनी ताळयेर घेतलें आनी तिचे सामकार धरून तिका फोडपाक दिलें. त्या मोलादीक, जड धातूंतल्यान तिची उज्ज्वलताय, आनी भावूक चैतन्य झळकताले अशें दिसलें.

“सोबीत आसा न्हय, जिम. हे खातीर हांवें पुराय शार सोदलें. आतां तुका दिसांतल्यान शंभर फावटीं तुजी घडयाळ पळोवंची पडटली. म्हाका मात्शी तुजी घडयाळ दिवशी, हांव पळयतां तरी, तिचेर कशी सोबतां. ”

तिचें उतर पाळचें आदींच जिम सोफाचेर वचून आड पडलो. आपले दोनय हात तकलेर दवरून हांसलो.

तो उलयलो, “डेला, नातलांची तुजी ही भेट मात्शी कुशीक दवरून थोडो वेळ बसूंक दिवशी. असल्या वेळार ह्यो वस्तू कामाक उपेगी पडच्यो नांत. तुका फणी घेवपा खातीर हांवें म्हजी घडयाळ विकली. आतां, भजीं तळून खाल्यार कशें जातले? ”…

भोवतेक,  तुमकां खबर आसतलें. मॅगी हे लोक खूब बुदवंत आशिल्ले. आकांताची बुद्धीमता आशिल्ले लोक, जे न्हिदिल्ल्या क्रिस्ता पासत भेटवस्तू हाडटाले.  तांणी नातलांक भेट वस्तू दिवपाची कला सोदून काडली. तांच्या बुद्दीक लागून तांच्यो भेटवस्तू विवेकपूर्ण आसताल्यो.  घडये, एक वस्तू दोन फावटीं आयल्यार ताची अदला बदल  करपाची वेवस्था आशिल्ली. हांगा हांवें एका फ्लॅटांत रावपी दोन  निरागस (मासूम) तरणाट्यांची कथा मुक्त शैली बरयल्या. जांणी एकामेकां खातीर आपल्या मोलादीक वस्तूंचो विचार करीनासतना त्याग केलो.

सोंपता

मूळ कथा : द गिफ्ट ऑफ द मॅगी, ले. ओ. हेनरी

अणकार – विशाल सिनाय खांडेपारकार