नंदगडचो खुरीस

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

ते कमानीचेर ‘येयात तुमीं कश्टतेल्यांनो, वजें व्हांवतेल्यांनो, हांव तुमकां विसव दितलों’ ही सांत मातेवाची उतरां भावार्त्यांक धीर आनी भरवंसो दितात.

मनशाकुळाक वाटावंक देवान वेगवेगळीं रुपां घेतलीं आनी तो मनीस जालो. तातुंत भगवान श्रीकृष्ण आसूं, श्रीराम आसूं वो आनींक वेगवेगळ्या जातीं धर्मांचे भावार्थी मानतात ते परमाणे देवान मनशाचीं रुपां घेतलीं आनी ते मनशां सांगाता वावुरले. तेच भाशेन जेजु ख्रिस्त जाका क्रिस्तांव देवाचो पूत मानतात, मनीस जालो आनी मनशा मदें वावरुन तो खुर्सार मेलो. ह्याच खुरसाचे प्रतिक आमकां सगळे कडेन तारणाचे प्रतिक म्हूण पळोवंक मेळ्टा. घांटमाथ्या वयली कोंकणी संस्कृताय ह्या विशयाचेर बरयतना बेळगांवच्या खानापूर तालुक्यांतल्या नंदगड गांवांतल्या एका दोंगुल्लेचेर आशिल्ल्या इतिहासीक आनी चमत्कारीक खुरसाचेर बरोवप अनिवार्य जाता. कित्याक ह्या खुरसार मुखेलतायेन कोंकणीत जावपी भक्ती-आराधना आनी भक्ती हांचो व्हड आस्पाव आसा. हे आराधनेंत आमकां घांटमाथ्या वयले आनी गोंयातले क्रिस्तांव एकठांय आयिल्ले पळोवंक मेळटा. दोन शेंकड्या परस अधिक काळ हो खुरीस पवित्रताये खातीर वळखतात आनी हे एक म्हत्वाचे तीर्थस्थळ जाला.
खानापूर- येल्लापूर राज्य म्हामार्गाचेर सादारण 10 किमी अंतराचेर ह्या खुरसाचेर क्रिस्तावां सांगाता सगळ्या जाती धर्माचे, थरांतले लोक भेट दिवपी व्हड संख्येन आंगवणी घेवन नंदगड दोंगुल्लेचेर पावतात आनी परतून खुरसा कडेन उपकार भेटोवंक येतात.
एकुणिसाव्या शेंकड्याच्या मध्याक गोंया थावन स्थळांतरीत जाल्ल्या ह्या परिसरांतल्या क्रिस्तावांनी ह्या खुरसाची स्थापना केली, असो इतिहास आसा. इ. स. 1600 च्या सुमाराक गोंय सोडून गेल्ल्या कोंकणी कॅथलिक समाज व्हड संख्येन खानापूर शारा सयत खानापूर तालुक्याच्या वेगवेगळ्या गांवांनी रावपाक लागलो. नंदगडची इमाक्युलेट कन्सेप्शन पॅरिश हें ह्या वाठारांतलें एक पोरणें पॅरिश. त्या दिसांनी दर वर्सा गिमाच्या दिसांनी ब्युबॉनिक प्लेग कितल्याशाच लोकांचो जीव घेतालो. देखून एकुणिसाव्या शेंकड्याच्या मध्याक पातळिल्ल्या ह्या प्लेगाच्या काळांत जायत्या जाणांक जीव वाटवच्या खातीर नंदगड आनी लागसारच्या गांवांतल्या कोंकणी गोंयकारांनी गांवाच्या कुशीक आशिल्ल्या उंच दोंगुल्लेचेर खुरीस रोवपाची प्रतिज्ञा केली. खुरसा वयर आशिल्ल्या भावार्थान हजारांनी भावार्थी लोकांक प्लेगाच्या त्रासा पसून वाटायले अशें म्हण्टात.
ह्या गांवांतले एके जाण्टे बायलेन सांगिल्ले प्रमाण, ह्या गोंयकारांनी आपली आंगवण पुराय करुंक कोंकणी स्तोत्रां आनी रोजार करीत दोंगुल्लेचेर चडून दोंगराचेर चिखलाचो खुरीस उबारलो. देखून जेन्ना जेन्ना कसलोय त्रास जातालो तेन्ना तेन्ना लोक खुर्सार वचून आपलीं विनवणी- आंगवण अर्पण करताले. सद्याचो खुरीस शंबर वर्सां परस चड पोरणो अशें म्हणटात आनी कांय वर्सां आदीं नंदगडाचो आदलो पॅरिश प्रीश्ट फादर मायकल फर्नांडीस हाणें ह्या सुवातेर जायते बदल घडोवन हाडले आनी भावार्त्यांच्या भक्ती खातीर बरी तजवीज केली. .
दर वर्सा 29 डिसेंबराक ह्या खुरसाची खाशेली परब जाता. जातुंत गोंया सयत हेर वाठारांतले साबारांनी भावार्ती वांटो घेतात. कोरेज्माच्या काळांत तर भावार्त्यांचे थवेच्या थवे ह्या खुरसाक भेट दितात, जातूंत गोंयकारांचो खूब व्हडलो आस्पाव आसता. दोंगुल्लेच्या पायथ्यार जी कमान उबीं केल्या ते कमानीचेर ‘येयात तुमीं कश्टतेल्यांनो, वजें व्हांवतेल्यांनो, हांव तुमकां विसव दितलों’ ही सांत मातेवाची उतरां भावार्त्यांक धीर आनी भरवंसो दितात.
हे लेखमाळेंत ह्या खुरसाचेर बरोवप अपरिहार्य आसा, कित्याक हो खुरीस गोंय आनी घांटमाथो हांचे कडेन आशिल्ल्या इतिहासिक संबंदांची गवाय दिता. तांचो भावार्त घट करता आनी विशेश म्हणल्यार हांगा जावपी भक्तींत कोंकणी भास आनी संस्कृतायेचे आनी घांटमाथ्यार आशिल्ल्या अस्तित्वाचें ठळक दर्शन जाता.

लुईस राॅड्रीग्स
8618643958