धोरणा उपरांत शेती करप परवडटली

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

शेती धोरण जालें म्हूण जायना, ताची कार्यवाही जावपाक जाय. कार्यवाही करप शक्य जातलें, ते प्रमाण धोरण आसपाक जाय.

भारत हो शेतीप्रधान देश. शेती होच लोकांचो मुखेल वेवसाय. गोंंयचो विचार करीत जाल्यार खण, पर्यटन आनी शेती हे
गोंंयकारांंचे मुखेल वेवसाय. खण वेवसाय सध्या तरी बंंद आसा. पर्यटन आनी शेती हे दोन वेवसाय सुरू आसात. कोविडा वेळार पर्यटन बंंद आशिल्लें. कोविडा उपरांंत आतां पर्यटन पुराय तरेन सुरू जालां. शेती वेवसाय मात पयलीं सावन आसा. हो वेवसाय हेर वेवसाया सारखो खूब लावकारी नासलो, तरी काय लोकांंचो उदरनिर्वाह शेतांचेर निंंबून आसा. शेत आनी बागायती ह्यो दोन वेगळ्यो गजाली. गोंंयांत शेतकारांं परस बागायतदार चड आसात. शेतां परस बागायतींत येणावळ चड आसा. बागायतीचो विचार करीत जाल्यार सुपारी, नाल्ल, केळी आनी मिरसांगेचें पीक बागायतदार घेतात. काजीचे पीक बऱ्या प्रमाणांत आसा. काजीची लागवड करपी वा काजीचें पीक घेवप्याक लेगीत बागायतदार म्हणपाक हरकत ना. आंंबो, कोकम हांंचे पीक गोंंयांत जाता. मात प्रमाण सामके उणें आसा. शेताचो विचार करीत जाल्यार पावसाळी आनी वायंंगणी भात शेती जाता. नासणाे आनी अळसांंदो हांंचे पीक घेवपी शेतकार तुळेन उणें आसात. सध्या तरी गोंंयांंत परंंपरीक शेतीचें प्रमाण चड आसा. सेंद्रीय शेती व्हड प्रमाणाचेर जायना.
शेतीचो विशय काडपाचे कारण म्हणल्यार धोरण तयार करपाची सुरू जाल्ली प्रक्रिया. शेती मंंत्री रवी नायक हांंच्या फुडारपणा खाला बसका जाली. हे बसकेंत धोरणाच्या आराखड्याचेर चर्चा जाली. शेतकार, लोकप्रतिनिधी हांकां विस्वासांत घेवन शेती धोरण तयार करपाचें सरकारान थारायलां. ग्रामसभेंत लोकांं कडल्यान सुचोवण्यो घेतले. म्हाल पांवंड्यार ओपन फोरम जातलें. शेती धोरणा विशीं सरकार गंंभीर आसा, अशें म्हणपाक हरकत ना. आयज वा फाल्यां शेती धोरण जातलेंच. शेती धोरण जालें म्हूण जायना, ताची कार्यवाही जावपाक जाय. कार्यवाही करप शक्य जातलें, ते प्रमाण धोरण आसपाक जाय. शेती धोरणाचो कागद तयार केलो म्हूण कांयच जावचें ना. हें धोरण निश्चीत करप सोपो वावर ना. शेतीचें प्रमाण वाडचें, रोजगार तयार जावचो, हो हेत दवरून धोरण तयार जातलें. राज्याचे शेती मंंत्री रवी नायक हांंणी ही गजाल स्पश्ट केल्या.
भात शेतीचें प्रमाण दिसांन दीस उणें जायत आसा. 30 हजार हॅक्टर शेत जमीन पडीक आसा. पडीक म्हंणल्यार तातूंत शेती जायना. पडीक शेती लागवडी खाला हाडपा खातीर कंत्राटी शेतीचो प्रस्ताव आयला. कंंत्राटी शेती हो एक वेगळो विशय. धोरण तयार करतना कंंत्राटी शेतीचेर निर्णय घेवचो पडटलो. हाका लागून धोरण तयार जावपाक कळाव जावप शक्य आसा.
गोंंयात खूब जमीन आशिल्ले शेतकार वा बागायतदार उणे आसात. सरासरी धा ते वीस एकर मेरेन शेती करपीच चड शेतकार आसतले. मूळ शेतकार आसा तो मानाय घालून शेत रोयता. तो शेतांत वावर करिना. मानाया कडल्यान तो सगलीं कामांं करून घेता. मानायाचो दिसावडो आयज 700 ते 900 रुपया मेरेन आसा. मानाय पयलीं भशेत आतां कोण मेळना. खटपट करून मानायाची वेवस्था करची पडटा. मानाय हाडून काम केलें जाल्यार येणावळ कितली येतली? भात विकून जी येणावळ येता, ताणें मानायाचो खर्च लेगीत सुटना. नडणी, नांंगरणी, पेरणी, कापणी आनी परतून शेत राखप हीं कामां एक, दोग मनशां कडल्यान जायनात. हाका लागून शेती करप परवडना. हेर राज्यांं परस गोंंयांंत मानायाचो तशेंच कामेऱ्यांंचो दिसावडो चड आसा. हाका लागून खूबशे शेतकार शेत जमीन पडीक दवरपाक लागले. खूबशा जाणांक परवडना, तरी शेती करतात. शेती हो तांंचो मूळ वेवसाय ना. नोकरी वा हेर वेवसायाचेर ताचो उदरनिर्वाह चलता. हेर वेवसायांत मेळिल्ल्या पयशांंचेर तो शेत करता. चडश्या शेतकारांंचो शेत हो जोड वेवसाय आसा. हाका लागून ताका शेत करप परवडटा.
बागायतीची लेगीत हीच गजाल आसा. बऱ्याच जाणांंच्या कुळागारांत नाल्ल, सुपारी, केळी आनी मिरीचे पीक जाता. नाल्ल काडपाक पाडेली मेळना. पाडेली मेळ्ळो तर ताचो दिसावडो आनी नाल्ल हांंचो मेळ बसना. केन्ना, केन्ना नाल्लाक दरूच आसना. सत्तरी, दिवचल म्हालांत शेकरे आनी माकड माडाचेर नाल्लूच दवरिनात. परत कायद्याक लागून शेकरे आनी माकडाक मारपाक लेगीत मेळना. शेकरे आनी माकडांच्या उपद्रवाक लागून बागायतदार सामके विटल्यात. अदीं मदीं केळी आनी कवाथ्यांंची नासधूस करपाक माकड आनी दुकर आसाच. बिबटे आनी जिवाणीं जशीं आतां लोकवस्तींत येवपाक लागल्यांत, तशेंच दुकर, गवे रेडे आतां कुळागरांंनी येवपाक लागल्यात. भात तशेंच नाल्लाक सरकार आधारभूत मोल दिता. हाचो शेतकाराक बरोच लाव जाला. शेती तशेंच बागायतीचेर रानवटी जनावरांं सावन रक्षण करपा विशीं धोरणांत कितें तरी तजवीज आसपाक जाय. तातूंतले तातूंत काजीची स्थिती बरी आसा. काजीक दरूय बरो मेळटा. काजी आनी सुपारीक बाजारपेठ तरी उपलब्ध आसा. भात शेती विशीं अशें जायना. रेशनाचेर भरपूर तांंदूळ मेळटा. विक्रेते तांंदूळ भायल्यान हाडटात. हाका लागून तांंदूळ वा भाताक दर मेळना. शेतकाराच्या म्हालाक योग्य दर कसो मेळटलो, हाचो विचार जावपाक जाय.
शेती खातीर बऱ्योच येवजण्यो आसात. शेतकारांंच्या नांवाचेर जमीन नाशिल्ल्या कारणान सगल्यांक येवजण्यांचो लाव घेवप शक्य जायना. येवजण्यांचो लाव आनी जमीनीची मालकी हाचेर कितें तरी उपाय काडपाक जाय. जमीन नांवार नासली तरी जो कसता, ताका येवजणेचो लाव मेळपाक जाय.
शेती हो उद्देग म्हूण विकसीत जातलो जाल्यार पडीक शेत जमीन लागवडी खाला हाडची पडटली. राज्यांत फार्मर्स क्लब आसा. तांंचो आंकडो उणो आसा. पडीक जमीन लागवडी खाला हाडपा खातीर फार्मर्स क्लब वा एनजीओंंची मजत घेवपाक हरकत ना. हाचे खातीर येवजण आंखची पडटली. पडीक जमीन कंंत्राटी पद्दतीचेर शेती खातीर दिवपाचो विचार करपाक हरकत ना. हाचे खातीर कायदो करचो पडटलो. ह्या सगल्या गजालींंचो शेती धोरण करतना विचार करचो पडटलो. शेतांनी संंशोधन तशेंच नवे प्रयोग सुरू आसात. उत्पादन वाडोवपा खातीर ह्या संशोधनाचो नक्कीच लाव जातलो. जमनीची मालकी आनी कंंत्राटी शेती हाचेर उपाय काडलो जाल्यारूच शेती धोरण फुडेंं वचप शक्य जातलें. तशेंच शेत म्हालाक बाजारपेठ उपलब्ध करपा सयत ती कशी परवडटली हें लेगीत पळोवप गरजेचें आसा.

गणेश जावडेकार
9860610762