भांगरभूंय | प्रतिनिधी
वेवहारिक जावनु पाळा दाकून कितले दूर आसल्यारिय, देव आनी म्हालगडे चलून आयिले वाटेक ताजे म्हळेले मोल आसां. ह्या कारणाक लागून गोंय कितले दूर आसो जाल्यार, कुलदेवु आनी कुलदेवस्थानाक भेट म्हणचें एक आचरण जावनु आजीकय आमगेल मध्येन्तु आसां, आनी आजीकय परंपरेक निदर्शन जावनु — ‘गोंय आमचे मूळ पीठ, कोंकणी आमची भास’ म्हळेले कविवर्य बाकीबाब बोरकरांच्या कवितेच्या ओळी ह्या मताक पुश्टी करता.
आमी हरेयेक पावटी घरकडे कसलेय कार्य अस्तना, सुरवेक कुलदेवालो उडगास काडचे आसां. भट मामान प्रार्थना करतनाय कुलदेवालो, इष्ट देवालो, ग्राम देवालो आटोव करचे म्हण सांगचे आसां. आमगेल कुलदेवु फोंडांतु आसचे श्री रामनाथ, शांतेरी, कामाक्षीक भेट दिवचाक ताचे जालेल महत्व आसां. ह्या पंता आमी भेट दिवचे विषय विशेष जावनु आशिले, आनी ते आमगेल व्हारडीक जावनु कुलदेवस्थानाक सुरवेक भेट — ‘वर भेट’.
आता आमी कर्नाटकार करावळी प्रदेश मंगळूरांतु आसचे जाल्यारिय, कौंडिन्य गोत्र आनी नायक पदनाव आसचे आमगेल म्हालगडे मूळ पुरुषान आराधना कोरनु आयिले देवु रामनाथु. फुडे लोटलीं आशिले रामनाथ देवाले लिंग स्थलांतरण जावनु, आजी आमी पूजा करतले फोंडांतु प्रतिष्ठित जावनु. संगात शांतेरी देवी, कामाक्षी देवी, गर्भगुडींतू लक्ष्मी नारायण, आनी भयले सुंत्तांतू बेताळ आनी कालभैरव देवाले सांगात, आमगेल कुलदेवु नमगून आयिले — सक्कड कुटुंबेक रक्षण कोरनु आसां.
हरेयेक पंता आमी रामनाथी देवळाक पाविले तेदना ‘धूळ भेट’ करचे आसां.
प्रवास कोरनु देवळाक पावनु देवालो भेट गेवचे — हांतु एक भक्ती प्रतीक जाल्यार, दूर गावांतु आशिले कुळावी लोक तांगेल कुलदेवाक शरणागती येवचे, आनी परंपरेंतू पूजून आशिले देवाक आराधन करचे एक संप्रदाय जावनु आजीकय जीवंत आसून, गतकालाचे इतिहास सक्कड बांदून हाडचे एक यज्ञरूपांतू अनुभवाक येता.
ह्या पंता आमी व्हारडीक जावनु नव वर कुलदेवस्थानाक भेट दिवचे कारणाक लागून ‘वर भेट’ आचरण एक विभिन्न आयाम निर्माण जालें. कुटुंब समेत मंगळूरा दाकून, रात्री ट्रेनारी प्रवास कोरनु, सकाळी मडगांवात उतरतल्यार थांय दाकून कवळे मठांतु पावनु, सकाळी वरभेटेक आमी देवस्थानाक पावले. ‘वर भेट’ म्हळ्यार नवे व्हारडीक जालेल दंपती सुरवेक पंता कुलदेवालें दर्शन घेवचे एक आचरण. ह्या एक संप्रदाय मात्र न्हय; कुटुंब सक्कड सांगात येवुनु, देवालय आशिर्वादाक पात्र जावचें, आनी नव जीवन प्रारंभाचें एक आध्यात्मिक गडी. कुलवृद्धीक, नव वधू एक कुटुंबेक मेळचे, आनी ते कुटुंबेचें वांटो जावचें.
आमका सुरवेक धूळ भेट जावनु, कुलदेवाल मुखार प्रार्थन कोरनु, देवळांतू भायर वतना गांट मारनु संकल्प कोरनु, मिगेल बायलेल कापडाक मिगेल शालाचें गांटी गालनु, तासें मारनु, देवळा भितर वचून कुलदेवु रामनाथालें मुखार राबून देवालो भेटचें — वर भेट.
कितलकी वरस फुडे गोयं सोडून आयिले म्हलगडे भूंय सोण येवुनु आसच्याक पुरो जाल्यार तांगेल भास, संप्रदाय, आचरण, खाण, जेवण, न्हेसण सक्कड आजीकय आयचे पिळगे थांय जीवंत वरून आयला म्हळ्यार तांगेल धर्म निष्ठा आनी संस्कृतीचे सात्विक राकवणिचे तात्विकता हांतु दिसता. स्थळांतर जालेल समुदाय जावनु परकी लोकांगेले जीवन कोरनु आपण्याले संस्कृतीचे स्थिती स्थापकतव आजून जीवंत दवरलेल पूर्वजांगेले जीवन क्रम हांगा प्रतिबिंब जावनु राबता.
हांव गोयांत वेगवेगळें कारणाक संबंध पावनु साबार भेट दिला, ते भासेक संबंध पावनु आसच्याक पुरो जवो कुलदेवाले भेट तसले धर्माधारित जावनु आसच्याक पुरो पिळगे दाकून पीळगेक आयिले मूल्य आनी नंबिका आजीकय समुदायाक उज्वाडु जावनु आसां.
आमी कुलदेवस्थानां दाकून भौतिक जावनु दूर आसच्याक पुरो, जाल्यार आध्यात्म आत्मोन्नतीक ह्या आमगेल जीवनाचे केंद्र. धूळ भेट जावो वर भेट ह्या वैयक्तिक उत्सव न्हंय, ह्या आमगेल अस्मिताय, व्हळक आनी भक्तीचे धृडिकरण जावनु आसां. देवळा दाकून भायर सरताना देवालो आशीर्वाद आनी कृतज्ञताचे मन, ह्या प्रवास परंपरेक नवें संपर्क जावचे तसले. ह्या धांवडी लोकांतु असले प्रवास विश्रांती आनी मनाक समाधान दिवचे तसले. रामनाथी कुलदेवस्थान ते आमगेल भूत – वर्तमान – भविष्याचे केंद्र. ह्या यात्रा फकत संप्रदाय न्हंय, आमगेल नंबिका सधृड करचे आनी दैवी कृपेचे अनुभूती.
(लेख मंगळुरी कोंकणींत आसा.)
वेंकटेश नायक
9738278067
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
