धाकटे दिवाळेचो धाकटो घटक ः कारीट

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

हाता- पायांच्या बोटांक कॉर जायत जाल्यार काट्टाक बुराक मारून तें बोटाक लायतात. ह्या उपायान कोर भितल्ल्या भितर पोकी जाता, म्हणल्यारूच इन्फेक्शन काडून उडयता.

भावबिजेन काल दिवाळीं सोंपली. आतां येतली ती व्हडली दिवाळी. तुळशीचें लग्न. धाकटे दिवाळेचो धाकटो मात तितल्याच म्हत्वाचो घटक म्हणल्यार कारीट. असूर शक्तीची निशाणी म्हूण उपेग जाता.  दिवाळेच्या दिसांनी म्हत्व जोडपी हें फळ एके वेलीच्या प्रकाराक जाता.  कारिटाचें रूप तवश्या भशेन आसता, पूण आकार तांतयाचो.  पडंग जमनीर वालीक ल्हान हळदुवीं फुलां धरतात आमी मागीर काट्टां जातात.  नरकासूर लागीं पावलो म्हणटकच लोक हीं काट्टां काडताना दिश्टी  पडटात.  बाजारांनी खुबसो लोक विकतानाय दिश्टी पडटात. गोरवांचे हें आवडतें खाण. हाकाच लागून शेणाची गायरी आसलल्या जाग्यां कडेन वा गोरवां चरतात त्या जाग्यांनी पयलो पावस पडलो तशें काट्टाचें वेलीचें बीं किल्लून येता.  गोरवां काट्टिणीक तोंड लायनात, मात पावस सोंपलो तशीं गोरवां काट्टां आनी काट्टीण दोनूय खातात.

 हिंदू धर्माचे लोक काट्टाक नरकासुराचें प्रतीक मानतात. दिवाळे दिसा सकाळीं न्हावन, तुळशी कडेन दाव्या पांयाच्या आंगठ्यान कारीट फोडटात आनी ताचो इल्लोसो गर काडून तोंडांत घालतात. अशें हें कारीट फोडप म्हणल्यार नरकासुराक मारप अशें लोक मानतात.   कारीट फोडून ताचो गर उश्टायले बगर दिवाळेचो फराळ करिनात.   दिवाळेचे आदले राती म्हणल्यार आश्विन वद्य त्रयोदशी दिसा उदकाच्या आयदनांक, भांडांक रोजाच्या फुलां वांगडा काट्टां गुंथून केल्ल्यो माळो बांदपाची चाल आसा. अश्यो माळो बांदून सजयल्ल्या कळसुलेंत, कळशांत त्या दिसा उदक हाडटात. भांडांत, मडकेंत तापयतात.  सगळीं न्हावन जाल्या उपरांत ही माळ काडून उडयतात.  धाकटे दिवाळे दिसा फांतोडेर हीं काट्टां कापून तांतलो गर काडून तयार केल्ल्यो सात पणत्यो पेटयतात.  तुळशीकडें वा दारा भायर कारीट फोडले उपरांत काट्टाचे पणटेंतली पेटती वात दाव्या आंगठ्यान पालयतात आनी घरांत भितर सरतात.  

काट्टां दिवाळेक एक म्हत्वाचें फळ.  दिवाळेर नरकासुराचे प्रतीक जांव, पणटी जाल्ले फळ दिवाळे उपरांतल्या येवपी धेंणलो  पाडव्याक (गोरवांचो पाडवो)  गायेचें प्रतीक म्हूण वापरांत येता.   गोरवांच्या पाडव्याक चडशा गांवच्या घरांनी आंगणांत शेणाचो गोठो करपाची चाल आसा. तातूंत काट्टांक  माडाच्या चुडटाचे व्हीर तोंपून, व्हिरांचे पांय, शेंपड्यो लावन तीं गोरवां म्हूण दवरपाची चाल आसा.  घडये सण सोंपल्या उपरांत ह्या फळांचो कांय उपयोग ना म्हूण तीं वापरतात आसुंये.  काट्टाचो गर काडून तीं आयदनां मानून तातूंत गोठ्यांत दूद- धंय घालून दवरतात.  आकारान व्हडलीं काट्टां गायो, म्हशी, रेडे आनी पाडे आनी ल्हान आकाराचीं काट्टां तांची पाडकां आनी रेडका समजून शेणाच्या गोठ्यांत दवरतात.  गोठ्यांत तांचो राखणो म्हूण घरांतल्या भुरग्याच्यो खेळण्यांतली बावली वा बावलो दवरतात.  

कारीट हें वखदी फळ. तें काडून दवरीत जाल्यार घरांत वर्सभर उरता, पूण तें तांदळाच्या कुंड्यांत घालून दवरचें पडटा. पांयार रगत पडून सुजत जाल्यार कारीट फोडून पांयार घालतकच सूज देंवता. हाता- पायांच्या बोटांक कॉर जायत जाल्यार काट्टाक बुराक मारून तें बोटाक लायतात. ह्या उपायान कोर भितल्ल्या भितर पोकी जाता, म्हणल्यारूच इन्फेक्शन काडून उडयता. कारीट खावप भलायकेक बरें, ल्हान पाडकांक दुदको जायत जाल्यार काट्टिणीचो पालो खावयतात. तर अशें हें भोवगुणी फळ.   

प्रीता परब