धर्मीक रूढी, रिती, रिवाजांची दुर्दशा

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

राजकारण हो एक घाणयारो खेळ अशें म्हणलां. “काम, क्रोध, मद, लोभ की जब लगे मन मे खान, का पंडीत का मुरख, दोऊ एक समान.” हो संत कबीरांचो दोहा. कामवासना, क्रोध, मद, लोभ ह्या दुर्गुणांची मनात खण आसता तेन्ना पंडित आनी मुर्ख हे एकसमान, असो हाचो अर्थ. राजकारणांत सत्ता- लोभ आयलो, सत्ते खातीर सर्त म्हणळ्यार दुस्मानकाय आयली आनी तांचे वांगडा क्रोध, मदांधपण हे विखारी गुणय मनांत घर करतात. त्या खातीर भगवी वस्त्रां धारण करून सत्ता भोगपी हो योगी उरना आनी आपूण फकीर म्हूण बडायो मारपी सत्ताधीश सदां सर्वदां राजकारणीच आसता. योगी, फकिरांनी धर्माच्या नावार केल्ले हळशिकावणे राजकारण धर्मांतल्यो रूढी, रित, रिवाज बदलून उडयतात, जे धर्मांच्या मुल्ल्यां कडेन सुसंगत आसनात, हे रामनम, दिवाळी सारकेल्या परबांच्या साजरीकरणांत परगट जावपाक लागलां.
धर्म हो श्रद्धेचो भाग. देव भक्तांच्या श्रद्धेन प्रसन्न जाता. ताची फाटभूंय, गरिबी- गिरेस्तकाय, देखावो हांचे कडेन ताका कर्तव्य आसना हें देवांनीच दाखोवन दिलां. धर्मीक आचरणांत आमी सोवळें- ओंवळ्याचेर भर दिल्लो आसता, मात बोरां आंबट तर ना हाची खात्री करपा खातीर शबरीन श्रीरामाक उश्टावन दिल्ली बोरां ताणें आवडीन खाल्लीं. सांदीपनी ऋषींच्या आश्रमांतलो आपल्या भुरगेपणांतलो इश्ट गरीब सुदामा हाणें भेटयिल्ले फोव कृश्णान आपल्या महालांत धादोसकायेन खाले. देवाक प्रसन्न करपाच्या उद्देशान भांगराचो मुकूट चडोवप, लाखांनी दुडू हुंडीत घालप, लाखांनी लिटर दुदाचो हुंवार अभिशेकांत व्हांवोवप, गरजे बगर लाखांनी दिवे पेटोवन तेल इबाडप सारकेल्ले प्रकार आधुनिक भक्त करतात तेन्ना देवांक श्रद्धा, सादेंपण भावता ह्या संस्कारांचो, सत्याचो तांकां विसर पडपाक लागला अशें दिसता.
राजकारणीय देवूळ निर्मिती, देवूळ भेटी हांतूंतल्यान आपली वोट बँक प्रभावित करपाच्या उद्देशान आपले धर्मनिश्ठेचें प्रदर्शन मांडटात ते आमी पळयतात. वेंचणुको लागसार आसतात तेन्ना असल्या प्रकारांक नेट येता. ना जाल्यार दिवाळे निमतान हजारांनी लिटर तेल जळोवन 22 लाख दिवे पेटोवप हाचे फाटल्यांनचो धर्मीक भाव कळप कुस्तार जाता. त्या प्रसंगाचो जागतीक किर्तिमान – वर्ल्ड रिकॉर्ड- स्थापन करपा खातीर गिनीज बुक ऑफ वर्ल्ड रिकार्डवाल्यांक आमंत्रित करप आनी तांचें सर्टीफिकेट मेळोवप हातूंत धर्मभावने परस दिखाव्याचें, उर्मटपणाचें दर्शन घडटा. तेल, तूप आनी दिवल्यांचेर देशभर खर्च केल्लो अवास्तव दुडू म्हयन्याक दोन- तीन कील धान्य दान दितात त्या गरीब कल्याण अन्न येवजणे खालच्या लाभार्थ्यांक दिल्ले जाल्यार ते दिवाळी खोशयेन मनोवपाचे आनी त्या खर्चाचें सार्थक जावपाचें. दिवल्यो, लेजर देखावो, देवळांची सजावट हो लोकांच्यो धार्मिक भावना उत्तेजीत करून मतां मेळोवन सत्तेत येवपाचो, तिगून रावपाचो यत्न, तर समाज कल्याणकारक योजना चालीक लावन रामराज्य हाडप हो प्रजावत्सल म्हूण ख्याती आशिल्ल्या श्रीरामाक प्रसन्न करपाचो खरो मार्ग.
परबांच्या दिसांनी देखावो करपाची प्रथा हालींच्या काळांत प्रसिद्ध देवस्थानांत पातळ्ळ्या अशें दिसता. विठ्ठलभक्त आनी तांची भक्ती आमी शाळेंत आसतना लागींच्यान पळयत आयल्यात. पंढरपूराच्या मार्गाक लागिल्ली वारकरी संप्रदायाची वारी पुणे लागसारच्यान पासार जाता त्या दिसा शाळेक सुटी दिताले. आमी सगळे भुरगे पुण्याच्या हडपसरांतल्या वैभव टॉकीजा कडल्यान ग्यानबा- तुकाराम आनी विठ्ठलाचो गजर करपी वारकऱ्यां वांगडा दोन- तीन किलोमिटर चलून घरा परतताले. तंबुरे, टीपरी, टाळ, झांज हांच्या नादांत वारकरी संप्रदायातले श्रद्धाळू विठ्ठल भक्तीच्या तंद्रीत बेभान जावन नाचतना आमी पळयलां. सरभोंवतणी कितें चल्लां हाचें तांकां कर्तव्य नासताले.
आयज विठ्ठलाच्या पंढरपूरांतच चित्र बदलिल्लें दिसता. पयर दिवाळे दिसा मंदिराक पाच टन फुलांनी नटयलें ही बातमी चॅनलांनी दाखयली आनी पेपरांनीय छापून हाडली. आपलो प्रिय भक्त पांडुरंगाचे भेटीक गेल्लो विष्णूवतार कृश्ण भक्ता खातीर गेल्ली 28 युगां घरकान्नी वांगडा भक्तान दिल्ले विटेर उबो आसा. पाच टन फुलांच्या तुळेन अनेकपटीन वजनदार अशी पांडुरंगाची भक्ती विठ्ठला खातीर चड मोलादीक आसता.
“हम तो ठहरे फकिर आदमी, एक दिन झोला उठाके चल देंगे” अशी आपली भविश्यांतली फकिरी आपूणच जगजाहीर करून वर्तमानांत मात दिसपट्टे नवे- नवे म्हारगी ब्रांडेड पेहराव घालपी राजकारणी आयज आमच्या मदीं वावुरतात. धोंपरा मेरेन कफनी, माथ्यार सादो धवो साफा चडोवन झोला घेवन भोवपी साईबाबा सारकेल्ल्यांक आपूण फकीर ही घोशणा करपाची गरज नासली. तांची फकिरी तांच्या भक्तांनी वळखिल्ली. आयज मात जायरातबाजीच्या दुयेंसांतल्यान शिर्डीं मंदिरूय सुटलें ना. भुवनेश्वर, ओडीशाच्या दास गुप्ता नावाच्या भक्तान दिवाळी दिसा मंदीर आनी सरभोंवतणच्या वाठाराक लायटीन न्हाणोवन उडयलें. तेल मेळ्ळें ना म्हूण उदक वापरून पणट्यो पेटयल्यो, अशी साईची आख्यायिका आसा. सिद्धी प्राप्त आशिल्ल्या साई फकिराक त्या लायटींची व्हडवीक ती कसली. भक्तांच्या करमणुकी खातीर एका उद्येग पंगडान फुकट लेजर शो दवरिल्लो. त्या लेजर देखाव्यांतल्यान भक्तांक आध्यात्मिक अनुभूती मेळटली अशी मुक्ताफळां थंयचे सांसद सदाशिव लोखंडे हांणी उधळ्ळीं.
“गोवा के लोग अजीब है” अशे नेहरून म्हणिल्ले तें आतां दिवाळे दिसांनी आमकां पटपाक लागलां. नरकासूराक जीवेशीं मारचे पयलीं कृश्णान ताका अपुरबायेन पार्टी दिल्ली, अशें पुराण सांगना. देश, जगभर भक्त देवळांनी श्रीकृश्णाचे भक्तींत बुडून तल्लीन जाल्ले आसतात तेन्ना हांगा नरकचतुर्दशी आदलीं बारा वरां नरकासूरा मुखार डीजेच्या संगीत तालार मदिरासुरांचे चोंबे नशेंत धूंद जावन नाचतना दिसतात. देवळां परस नरकासूरांच्या दरबारांत हजेरी चड दिसता. गोंयांत दिवाळेंत लेजर शोचो मान नरकासूराक आसता. पंढरपूरच्या सांसदाक मेळटा तसलो आध्यात्मिक आनंद हांगा नरकासूरा मुखार नाचप्यांक मेळटा आसुंये. नरकासूर वध साजरीकरणांत राजकारण दिसपाक लागलां. नरकासूराचो वध कृश्णान केल्ले कारणान साहजिक कृश्णाक स्रय दित ताचो जयजयकार जावप योग्य. पूण ह्या वेळार राजकारणान कृश्णाकूय फटयलो. जय श्रीरामाचो जयजयकार केलो ‘अधरमें राम और सीता ’ आशयाचे हिंदी गीतूय वाजयलें. वर्तमानांत वेंचणुकांत मतां पुंजावपाक श्रीकृश्णा परस श्रीराम चड प्रभावशाली ह्या वेव्हारीक दृश्टीकोनांतल्यान घडये ‘नरकासूर पार्टी’ पुरस्कृत करपी राजकारण्यांनी रामाचो जयजयकार करपाची आनी तांचे गीत वाजोवपाची अट घाल्ली आसुये. राजकारणी मर्यादा सोडून मर्यादापुरूश श्रीरामाक राजकी कारणा खातीर वापरपाक लागल्यात. सत्तापीठांतले राजकारणी धर्मपीठांत घूसून तांणी हिंदू धर्माची जी विटंबणा मांडल्या ती इतर अल्पसंख्यक धर्मियांनी आपल्या धर्माची केल्ली दिसना.

दीपक लाड
पर्वरी