भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दिवाळी सणाचो दुसरो दीस म्हणल्यार धनत्रयोदस. ते निमतान…..
दुर्वास रुशीच्या शापाक लागून देव इंद्राची शक्ती ना जाल्ली. ह्याच वेळार दैत्यांचो देव बळीराजा खूब शक्तीवान जाल्लो. ताच्या राज्यांत दानव, भुतां खेतांचीय शक्त खूब वाडलेली. सगळे देव तांकां भियेल्ले. हे परिस्थितीचेर फक्त देव विष्णू कसलो तरी उपाय काडूं शकताले. विष्णून सगळ्या देवांक सागर मंथन करपाची युक्त सांगली.
इंद्रान बळीराजाक सागरांतल्या अमृता विशीं सांगलें. इंद्र देवान हें सगळें विष्णूच्या सांगण्या वेल्यान केलें. बळीराजा खूब यत्नांनी सागर मंथन करपाक तयार जालो. विष्णून कांसव जावन आपले फाटीर मंदाचल दोंगर घेतलो. वासुकी सोरपाक दोंगराक गुठलावन घेतलो. तोंडा वटेन देव. शेंपडी दैत्यांनी घेतली.
सागर मंथन सुरू जालें. ह्या वेळार पयलींच भायर सरली ती वस्त म्हळ्यार विख. ताका लागून देव आनी दैत्य सगळे हुलपपाक लागले. तो तांकां सोंसु नजो जालो. देव आनी दैत्यांनी म्हादेवाची प्रार्थना करपाक सुरवात केली. शंकरान तांची प्रार्थना आयकली. ताणें तें विख पिवून सोडलें. ते खातीर शंकराचो गळो निळो जालो. ताका नीळकंठ नांव पडलें. ह्या सागर मंथना वेळार चौदा रत्नां प्रकट जालीं. आठवें रत्न प्रकट जालें तें म्हळ्यार देवी लक्ष्मी. कांय लोकांच्या मतान देवी लक्ष्मी म्हळ्यार भांगर, पूण घरांतली सुख आनी समृद्धी म्हळ्यार खरी लक्ष्मी. रुशी भृगू हांची घरकान्न ख्याती हिणें सुंदर अशे एके कन्येक जल्म दिलो ती कन्या व्हड जातच विष्णू हांचे कडेन लग्न जाली. आठवें रत्न भायर सरले उपरांत देव धन्वंतरी अमृताचो बुडकुलो घेवन भायर सरलो. ते खातीर लक्ष्मी वांगडा धन्वंतरीचीय ह्या दिसा पुजा करतात. ह्या दिसाक ‘धन्वंतरी जयंती’ अशेंय म्हणतात. ह्या दिसा दोन ल्हान सण आसता अशें म्हटल्यार फट थारचें ना.
धनत्रयोदस सणां फाटल्यान एक दंतकथा आसा. हेमा राजाचो एक पूत आसलो. ताचें आयुष्य फक्त सोळा वर्साचें आसा, हें कळताच राजा आनी राणयेक दुख जाता. पुताक ताच्या ल्हान वयांत सगळें सुख मेळचें अशें तांकां दिसता. ताका लागून राजा आनी राणी ताचें लग्न करतात. लग्न जावन चवथ्या दिसा ताचें सोळावें वर्स आसता. राजपुत्र सोरोप चावून मरपाचो आसता. रातीक ताची घरकान्न ताका न्हिदपाकूच दिना. त्या दिसा ती आनी सगळीं घरची घरभर भांगराचे आनी रुप्याचीं पवनां मांडून दवरतात. पवनांनी सगळीं दारां आडोवन दवरतात. घर भर ल्हान, व्हड दिवे लावन दवरतात. दिव्यांच्या उडवाडान म्हालांत लखलखीत उजवाड जाता. राजपुत्राक काणयो, गितां गावन जागीं दवरतात. ह्या वेळार यम सोरपाच्या रुपान म्हालांत येता. ताचे दोळे दिव्यांच्या आनी पवनाच्या उजवाडांत दिपकावतात आनी तो परत यमलोकांत वचपाक वळटा आनी राजपुत्राचो जीव वाचता. ह्या खातीरूच यम दीपदान करतात. धनत्रयोदसीक आमोरेर दक्षिणेक तोंड करून दिवो लायतात. अशें केल्यार अवेळी येवपाचें मरण टळता अशें मानतात.
धन्वंतरी जयंती आयुर्वेदाच्या दृष्टीन म्हत्वाची. आयुर्वेद दवाखान्यांनी वैज ह्या दिसा धन्वंतरी देवाची पुजा करतात. धन्वंतरी हो विष्णूचें एक रूप मानतात. आयुर्वेदाचो अभ्यास करपी तांकां भलायकेचो देव मानतात. तांची पुजा करतात. धन्वंतरीच्या प्रसादाक कोडुलिंबाच्या पानांचे बारीक कुडके करतात आनी बरोबर खडी साकर प्रसाद म्हूण वांटतात. कोडुलिंबाची उत्पती अमृतांतल्यान जाल्या आनी धन्वंतरी अमृत दिवपी अशें मानतात. कोडूलिंबाची चार- पांच पानां सद्दां खायत जाल्यार कसलेंच दुयेंस जायना अशें म्हणटात.
प्रीता परब
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
