दोट्टीकरण मार्ग: काल आनी आयज !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

विधानसभा वेंचणुकेच्या तोंडार व्हड कितें हाताक मेळ्ळां अशें समजून पोळी भाजून घेवपाच्या यत्नांत स्वताचेच हात भाजून घेवपाचो घात चड आसा….

गोंय विधानसभेची वेंचणूक वर्स, देड वर्सांत जावपाची आशिल्ल्यान केंद्रांत आनी गोंयांतूय सत्तेर आशिल्ल्या डबल इंजीन सरकाराक कोंयडेत धरपा खातीर विरोधक अशा एका विशयाच्या सोदांत आशिल्ले की ताचो आदार घेवन घडये तांकां आपली पोळी भाजून घेवप शक्य जातलें. हेर सगले विशय फाटल्या धा बारा वर्सांत घासून घासून गुळगुळीत जाल्ल्यान सर्वसामान्य लोकांकूय ताचें कांयच पडून गेल्लें ना अशेंच दिसून येता. अशा वेळार दक्षीण अस्तंत रेल्वेच्या संकल्पीत दोट्टीकरण रेल्वे मार्गाच्या प्रस्तावाचेर नव्यान चर्चा सुरू जाल्ल्यान आनी रेल्वेनूच ते खातीर परतून फुडाकार घेतिल्ल्याचें दिसूंक लागिल्ल्यान आपली पाेळी ह्या ‘कोळशा’चे भट्टीचेर भाजून घेवप विरोधकांक फायद्याचें दिसूंक लागलां. कर्नाटकांतल्या हॉस्पेट सावन तिनयघाट वास्को द गामा मेरेनचो एकेरी रेल्वे मार्ग दोट्टीकरण करपाच्या ह्या प्रस्तावाचेर 2012 सावन म्हणल्यार तेन्नाचे मुख्यमंत्री मनोहर पर्रीकार हांच्या काळा सावन चर्चा चालू आसा, आनी पर्यावरणाचो विशय आसूं वा हेर कांय कारणांक लागून प्रत्यक्ष कृती रखडिल्ली आसली तरी आतां ह्या प्रकल्पाक चालना दिवपाचो केंद्राचो विचार स्पश्ट दिसूंक लागिल्ल्यान आपले खातीर ही चलून आयिल्ली संद आशिल्ल्याचें विरोधकांक दिसप सभाविकूच आसा. हालींच सोंपिल्लें विधानसभा अधिवेशन आसूं वा ताचे उपरांतूय हो विशय लावन धरप हेंच विरोधकांनी चलयला. मुख्यमंत्री मनोहर पर्रीकार हांचोय ह्या प्रकल्पाक खर विरोध आशिल्लो. ही बाजू विरोधक अजून मांडत आसात आनी तेच बरोबर अशी हेर कांय कारणांय दितात की आयचे वट्ट बदलिल्ले परिस्थिती कडेन तुळा करीत जाल्यार ती कितली मेरेन तिगतली हो दुबावूच आसा.
गोंयांत बारा तेरा वर्सां आदींची आनी आतांची परिस्थिती हातूंत तसो जमीन आसमानाचो फरक आसा आनी प्रस्तावीत दोट्टीकरण रेल्वे मार्ग प्रकल्पाचेर चर्चा करतना ताचेर विस्तारान चर्चा करप गरजेचें आसा अशें म्हाका दिसता, आनी तेच फाटभुंयेर चर्चा जायत जाल्यार ह्या प्रकल्पा खातीर अनुकूल मत तयार जावपूय खूबशा गजालींचो विचार करीत जाल्यार संभवनीय दिसता. मुख्यमंत्री मनोहर पर्रीकार हांचो दोट्टीकरण प्रकल्पाक विरोध आशिल्लो हें मान्य करचेंच पडटलें. कांय जाणांक दिसता की ह्या प्रकल्पा खातीर येता त्या खर्चातलो वांटो उबारपाची तांची तयारी नाशिल्ली. नाजाल्यार तांचो तसो विरोध नाशिल्लो. सर्गेस्त मनोहर पर्रीकार हांचे कडेन म्हजें आशिल्लें लागसारपण आनी तांचे कडेन ह्या विशयाचेर जाल्ली चर्चा हाचो आधार घेवन हांव तरी म्हणन की त्या वेळा वेले परिस्थितिनूच मनोहर पर्रीकार हांकां ह्या प्रकल्पाक विरोध करपाक भाग पाडलें. आतां ताचे विशीं स्पश्टूच उलोवपाचें आसत जाल्यार 2004 ते 2009 मजगतीं जाल्लो कोळशाचो घोटाळो 2011-12 मजगतीं उजवाडा आयलो. ताचे कडेनूय हाचो संबंद हांव जोडटां. खंयचेय पावणेची प्रक्रिया राबयनासतना सुमार 155 कोळशाच्या ब्लॉकांचें वांटप करपाचो जो म्हाघोटाळो उक्तडार आयलो आनी ताका लागून एकूण वातावरणूच त्या वेळार दुशीत जालें ताचो विचार करीत जाल्यार मनोहर पर्रीकार हांणी ह्या प्रकल्पाक विरोध करपाची भुमिका घेतिल्ली आसुये अशें हांव म्हणन. अर्थांतूच कोळशाची व्हड प्रमाणा वेली हाताळणी आनी वास्को शारांतल्यान जावपी येरादारीक लागून प्रदुशणाचो धोको हेंवूय कारण ताचे फाटल्यान आसूं येता हें न्हयकारूं येना.
मनोहर पर्रीकार हांणी ह्या प्रकल्पाक खर विरोध करपा फाटल्यान अजून एक कारण म्हाका दिसता तें अशें, तेन्नाच्यो केंद्रीय पर्यावरण मंत्री जयंती नटराजन हांचे कडेन तांचे आशिल्लें झगडें. गोंयच्या लोहखनीज खणीचें पर्यावरण दाखले रद्द करपा वेल्यान आसूं वा खणी नेमक्यो कोणे बंद केल्यो हाचे वेल्यान ह्या दोनूय फुडाऱ्यां मदीं जाल्ल्या हमरीतुमरी वेलो वाद इतलो तेंगशेक पाविल्लो की पर्रीकार त्या वेळार कसलीच सहकार्याची भुमिका घेवपाचे मनस्थितींत नाशिल्ले. दक्षीण अस्तंत रेल्वेच्या प्रस्तावीत दोट्टीकरण रेल्वे मार्ग प्रकल्पा कडेन हें सगलें जोडप म्हज्या मतान अपरिहार्य थारता आनी हो प्रकल्प ताका लागूनच हुमकळत पडला असो निश्कर्श काडूं येता. आतांची बदलिल्ली एकूण परिस्थिती लक्षांत घेत जाल्यार हो प्रकल्प मुखार वचपा पसून आडावप आनी ताका विरोध करप कितले मेरेन शाणपाचें थारतलें हाचो विचार जावंक जाय. त्या वेळा वेली परिस्थिती घडये अशा प्रकल्पा खातीर अनुकूल नाशिल्ली हेंवूय प्रामाणीकपणान मान्य करचेंच पडटलें. ह्या मार्गाक 2010-11 वर्सा केंद्रांतल्या त्या वेळा वेल्या काँग्रेस सरकारान मंजुरी दिल्ली आसतना आनी फाटल्या बारा तेरा चौदा वर्सांत हो प्रकल्प चालीक लावपा खातीरची एकूण परिस्थिती खूबशी अनुकूल जाल्ल्यान काळा भायरी जाल्ली कारणां मुखार करून उमेदीचो अभाव दाखोवप निश्चीतपणान योग्य थारचें ना. मुरगांव बंदरा कडेन जोडिल्लो नवो बायपास आसूं वा वास्को शाराची ते खातीर जाल्ली प्रदुशण मुक्ती हाचो विचार करतना हेर खूबशीं कारणां दिवंक येतलीं, की ताका लागून राज्याचे अर्थीक वेवस्थेक आनीक घटाय दिवंक शकतली असो हो प्रकल्प फक्त राजकी विरोधा खातीर आडावंक येवचो ना.
मुरगांव बंदरांत कोळशाची जावपी हाताळणेचो विचार करून धा दशलक्ष मेट्रीक टना मुखार हालींच्या काळांत गेल्ली दिसून येना. मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत हांणी तर स्पश्टपणान जाहीर करून आश्वस्त केलां की कोळसो हातळणेची तांक हाचे परस चड वाडोवचे नात. वीज निर्मिती खातीर कोळशाची गरज आसा ताचें समाजीक भान आमी दवरतले काय ना? सुमार चार हजार कोटी रुपया खर्चाच्या ह्या प्रकल्पा खातीर राज्याच्या तिजोरेंतल्यान एक रुपया लेगीत खर्च जावचो ना जाल्यार सगलो खर्च केंद्र सरकार करतलें. दोट्टीकरण रेल्वे मार्गाक लागून गोंयाक जावपी लाव लोकांक विस्कटावन सांगपाची गरज ना अशी परिस्थिती आसतना विरोधा खातीर विरोध करीत जाल्यार नाकान आपटुपाची चड शक्यताय आसा. पर्यटन वा उद्देग मळार ह्या प्रकल्पाक लागून नवीं दालनां उक्तीं जावंक शकतलीं. रोजगाराच्यो नव्यो संदी उपलब्ध करपी प्रकल्प म्हणूनय ताचे कडेन पळोवंक येतलें. कोंकण रेल्वे आसूं वा मोपा विमानतळ ह्या सारक्या प्रकल्पां खातीर जाल्ल्या विरोधाचें कितें जालें हें गोंयकार फाटलीं खूब वर्सां पळयत आयल्यात. पर्यावरणा विशीं आडमेळीं आयच्या आधुनीक काळांत योग्य पर्याय दिवन पयस करप शक्य आशिल्ल्यान फक्त तेच तेच मुद्दे उपस्थीत करून कांयच साद्य जावचें ना. रानांजिवां विशीं सर्वोच्च न्यायालयान दिल्ल्या निवाड्याचीय दखल घेवची पडटली. विधानसभा वेंचणुकेच्या तोंडार व्हड कितें हाताक मेळ्ळां अशें समजून पोळी भाजून घेवपाच्या यत्नांत स्वताचेच हात भाजून घेवपाचो घात चड आसा हें वळखून ह्या प्रकल्पा कडेन पळोवपाची गरज आसा.

वामन प्रभू
9823196359