भांगरभूंय | प्रतिनिधी
‘देव आम्रकार’…म्हज्या आजोळच्या थळांतलो देव. दर वर्सा चवथीचे परबे निमतान, तशेंच अदीं मदीं आयताराक, हांव देवा आम्रकाराच्या चरणा कडेन दर्शनाक वतां. दोंगराच्या मुळसाक सैमाचे सोबीत वेंगेत मडकय गांवांत ‘होंसो ‘ वसला. ताच्या पांयां कडेन लांबची लांब शेतोड. शेतोडेर सळसळत व्हांवपी वारें… मजगतीं, ताच्या सांगातांत कोणाच्याय अनवळखी नदरेक थाकाय दिवपी थंड शीतळ उदकाची नागमोडी व्हांवती न्हय. पलतडीं मेकळेपणान पसवल्लें होंशा वयल्या कश्टकरी दायजाच्या पोटाचो भार सांबाळपी, वर्सभर घसघशीत भांगराळें पीक दिवपी, केन्ना पाचवेंचार जाल्यार केन्ना भांगराळें जावन पळयतल्याच्या नयनदळांक सर्ग सुखान न्हाणोवपी, ती शेंतोड कितल्याशाच गणांचो भावार्थ जागोवपी देवा आम्रकाराच्या थळांत भीतर सरुन …हांव ताच्या मुखार नतमस्तक जालों. साश्टांग नमस्कार घालून दर्शन घेतलें. आदींच दर्शन घेवन गेल्ल्या कोणेतरी भक्तान पेटयल्ल्या ओंकाराचो परमळ तना मनांत रिगलो. त्या वेळार जिवाक जी धादोसकाय भोगली ती खंयच्याच उतरांनी वर्णन करूंक जावचिना, अशीच आशिल्ली. हो
मनभुलोवणो आनंदाचो खीण अणभवतना सहजतायेन नदर भोंवली, ती शेतोडेचे देगे वयल्या ‘होंसो
वाड्यार. नदरेंत आयलें तें म्हजें आजोळ…आजोळचीं मनशां… पांयवाटेन यो- वच करीत आशिल्लीं, घराचे भितोडेक भोंवतणी कसल्या कसल्या तरी कामांत वावरत आशिल्ली तीं…नकळटां तांचेवयली म्हजी नदर ‘झूम’ जाली…
…माडांचे सावळे सयत, आंब्या पणसाच्या रुखांच्या पाख्या खाला शांत चित्तान विसव घेयत बशिल्लीं
घरां…घरां मुखार शेणान सारयल्ल्या आंगणा भोवतणीं तांबड्या हळडुव्या फुलांचें सोवळे न्हेशिल्ले
शंकर… राखणदारा वरींच उबे. आंगणांत मदेकाक मातयेन उबारिल्ली ती चार खुरांची तुळस, जाण्टी नेण्टी, एके वेगळेच सासायेन उबी..तिका पळोवन जाण्टी याद भुरगी जावन तरतरून मुखार आयली….अनवाळ्या आंगांन, वोल्या जुनेरांत माथ्यावयले धवे काळे केंस मानेर सोडून हातांतल्या पडग्यांत,..अनंत, शंकराचीं एकवटीत फुलां घेवन, सांगांतांत परमळट्यो उजवाती, भावार्थान
उवाळीत मेकळ्या मनान सगल्यां खातीर प्रार्थना करपी म्हजी आजी म्हळ्यारच ‘आवय ‘ … “देवी तुळशीमाये, आनी,..देवा आम्रकारा, दोनूय हात जोडून तुमच्या पांयांर घालून घेतां. तुमी आसा थंयच्यानूच घेयात पत्कर म्हाज्या पोरांचो. करात राखण तेंची सदांसर्वकाळ. सदां बरीं दवर आनी कर तेंचें कल्याण… ‘ उतरांचे यादींनचपरतून मुखार उबी रावली म्हजी आजी, म्हणल्यारच ‘आवय ‘… दोनय हातांनी कान धरून,उपरांत हातजोडून तुळशीचे भोवताडे काडीत देवा आम्रकाराक
होरावपी, ती म्हजी मायेस्त, मोगाळ, वात्सल्याची देवी,..भावारथी आजी !…त्या पवित्र थळांत भावार्थान काय खिणांचो आनंद घेतना नदरेमुखार ती परतून परतून वावरूंक लागली…
शिमेपायणींत, आपली नातरां, धूव वा जांवय बरो ना म्हण कळना फुडें मडकय- म्हाडोळ मजगतचो दोंगर माडीत एका हातांत आसाळेची वा कुमयाची वाकडी तिकडी बडी, आनी दुसऱ्या हातांत नातरांच्या, धुवेच्या मोगान केल्ल्या खाणाची पोती खाक्यांत मारून, ताकतिकेन…अनवाण्या पायांनीच दोंगर हुंपून, खरशेत खरशेत.. दारांत पावताली. आमी नातरां वा धूव हाथरूणार न्हिदिल्ली आसा म्हूण कळत जाल्यार ती आपलें सामान दारा भायर आशिल्ल्या सोप्याचेरच दवरताली.. पडवेर दवरिल्ले बालदेंतलें उदक पायांर घालून,…उदकाचो घोंट घेताली आनी पदर कमराक
खोयत, बाबा रे ‘, बाय गो ‘म्हणत भीतर म्हऱ्यांत येताली. किरवटीक खोयिल्ली आंगाऱ्याची पुडी काडून तांतुतलो आंगारो आमच्या कपलाक आनी आंगाक लायत…”तुमी भियें नाकात, रोकडीं बरी जातलीं “असो आमका धीर दियत,… देवा आम्रकाराक होरायताली..
“देवा आम्रेकारा, आसा तुका धेख जाल्यार घे म्हाज्या बाळकांचो पत्कर आनी सडसडीत उठय तेंकां हाथरूणावयल्यान कसल्याय पिडेची बाधा आसूं, खंयच्याय वार्यासुत्राक तीं सापडूं,तेची बाधा म्हाज्या बाळकांक तूं जावपाक दिवचो ना. ह्या तुज्या आंगाऱ्यान कर तेंकां हाथरूणा वयल्यान उबीं. फुडल्या आयत (आयतार) बुधवाराक तुका तेला तुपाचो दिवो पेटयतां. तुजी कांबळ तुका पावयतां. मात, म्हाज्या ह्या बाळकांक तरासांत उडोंव नाका. घे तेंचो पत्कर, ना जाल्यार हांव तुका सोडचिना. तुका वात दाखोवची ना. फुल पाकळी तुज्या माथ्यार घालचिना…”आमचे खातीर आवय देवा आम्रकारा कडेन कशे तरेन झगडटाली… तीं उतरां आयजूय जाण्टेपणांत… याद येता. नकळटां दोळे भरून येतात.. आज्येन आमच्या कपलाक आनी आंगाक लायिल्ल्या आंगाऱ्यान आमचे
भलायकेंत गुण पडटालो हेंवय तितलेंच सत. देव आम्रकार, म्हजे आज्येक भितालो जावये. म्हज्याच
कित्याक?…तो घडये सगळ्या आवयांक भितालो जावंये. तो तांचे सेवेन, तांच्या उल्याक धांवून येतालो…
होंश्यार, तशेंच भोवतणच्या वाठारांतल्या कोणाल्याय घरांत, खंयच्याय वेळार कसलेय अरिश्ट येंव, राखणे खातीर तोंडार पयलो उलो येतालो तो देवा आम्रकाराक! घरांत कोणूय बरो ना जालो, शाबदी भायर गेलो, वा कसलेय पिडेन गिरासूं तांकां शाबदीर हाडूंक, तांची पिडा पयस करूंक पयलो उलो देवा आम्रकाराक घालप जातालें. कोणाल्याय घरांत खंयचीय व्यक्ती पिशें लागून खुदपाक, वागपाक लागली, धुमशेणां कांडपाक लागली जाल्यार देवा आम्रकाराच्या थळांत हाडून सांगणे केलें आनी आंगारो लायलो म्हण्टकच, त्या आंगाऱ्याचो परिणाम रोकडोच दिसून येतालो. चार चौगांनी उखलून
हाडिल्ली पिशें लागिल्ली व्यक्ती आपल्या पांयांनी चलत आयिल्ले वाटेन परती घरा वताली. इतलेंच
न्हय….कोणालेंय कितेंय शेणलें वा कोणेय चोरलें जाल्यार पयली कागाळ जाताली देवा आम्रकाराच्या चरणां कडेन. देवा आम्रकाराक केल्ले सांगणेन आनी चरणा कडेन घाल्ल्या गाराण्यान, शेणिल्ले वा चोरिल्ले वस्तीचो सोद लागतालो. देवा आम्रकाराच्या चरणा कडेन सांगणे करून बरे हेतान येवजिल्लें काम सदांच फळादीक येतालें देवा आम्रकारान लोकांनी आपणायल्ल्या आड मार्गाक केन्नाच पाळो दिलो ना. देखूनच जांवये,..
आयज मेरेन खंयच्याय कार्याक देवा आम्रकाराक उलो मारूनच आरंभ करतात… अंत्रुजेतले लोक प्रतिनिधीय देवा आम्रकाराक पयलो नाल्ल उखलासून दवरूनच सांगणें करतात आनी उपरांत
आपले सेवेक आरंभ करतात. दर एकल्याचे आंगवणेक पावपी जागृत देव आम्रकार आयजय आपल्या वाठाराचो भार घेवन सगल्यांची राखण करीत आसा…
आज्येचे, म्हणल्यारच आवयचे यादींचे तनरेंतल्यान भायर सरत हांवें लायिल्ले उजवातिची विभूत घरच्यांचे राखणे खातीर एका कागदाचे पुडयेंत घेतली आनी देवा आम्रकाराक नमस्कार करून, घरा येवपाक त्या पवित्र थळांतल्यान भायर सरलों…
भायर दवरिल्ल्यो व्हाणों पांयांत सरकयतना, नकळटां हात काळजाक तेंकलो आनी भावार्थान, जिबेर उतरां आयलीं, “देवा आम्रकारा, घे रे पत्कर सगल्यांचो…”
उल्हास यशवंत नायक
8010061867
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
