भांगरभूंय | प्रतिनिधी
राम एका गांवात रावपी सादोसो चलो. चड गिरेस्तूय नाशिल्लो. घरांत ताची आवय आनी तोच रावतालो. राम ल्हान आसतानाच ताचो बापूय संवसार सोडून गेल्लो. ताचे आवयन ताका ल्हान-व्हड कामां करून शिकयलो, पूण आतां मात तिच्यान काम जायनासलें.
घरचे गरिबीचे परिस्थिती खातीर धावी जावन रामान शाळा सोडली. शाळेंत सगल्यांत बरो राम शिकतालो. सदांच पयलो येतालो. आपूण धावी पास जालो तरीय मुखार शिकपाक शकचो ना
हाची खंत रामाक आशिल्ली. फक्त अभ्यासांतच न्हय तर राम खूब समजूतदार आनी प्रामाणीक आशिल्लो. गांवांत कसलेंय कार्य आसा कोणाक कसली गरज आसा जाल्यार सदांच पयलीं हजर रावतालो.
एका दिसा शारांतले कांय भोंवडेंकार भोंवडें खातीर गांवांत आयिल्ले. सद्दां-सद्दां गाडयांचो बोवाळ, ऑफिसांतलीं, पात्रावाचीं किटकीट, घरांतलीं ल्हान-व्हड झगडीं. हें सगळे विसरून, सैमाच्या सानिध्यांत रावपा खातीर ते आयिल्ले. कमी तर अजिब्बात न्हय, भरपूर शिकिल्ले ते, अशें गांवातले लोक म्हणटाले. तांचे भितरले दोग जाण दोतोर आनी तीग जाण शिक्षक आशिल्ले. सद्दां कोण ना कोण तांकां रानांनी भोंवपाक घेवन वतालो. सद्दां रानांनी वचपाचें, नवीं नवीं जनावरां पळोवपाचीं, जाण्टेल्यां कडल्यान लोकगीतां आयकुपाची अशे तरेचें सादें जिवन जगपाची तांचे भितर आवड निर्माण जाताली.
दुसरे वटेन राम दीस-रात काम करून लेगीत आपले आनी आपले आवयचे पोट भरूंक पावनासलो. म्हण तो सद्दां सांजचो न्हंयचे देगेर वचून नुस्तें धरून हाडटालो. रामाकूच व्हडलें-व्हडलें नुस्तें मेळटा हें गांवभर फामाद आशिल्लें.
हीच गजाल एका गांवकऱ्या कडल्यान त्या शिकिल्ल्या भोंवडेंकारांच्या कानार पडली. तांणी रामाक आपयलो आनी ताका म्हळें,
“राम तुकाच व्हडलें-व्हडलें नुस्तें मेळटा हें आमकां कळ्ळां. आयज आमी तुजे वांगडा नुस्तें धरपाक येतात”.
रामान ‘हां’ म्हळें, आनी तो नुस्तें धरपाची तयारी करपाक गेलो.
सांजे सगले वांगडाच न्हंयचेर गेले. तेन्नाच एकल्यान म्हळें.
“घलुया मरे जिलेटीन?”
सगल्यांनी ‘‘हय’’ हय म्हळें. तांणी कित्याक हय म्हळें तें रामाक सारकें कळूंना तरीय ताणें बेश्टेंच हय म्हळें.
आनी तो आपले पोतयेंतली कसलीं तरी पानां सोदपाक लागलो.
इतल्यान ढम्म… असो व्हडलो आवाज जालो. रामान वांगडाच आंग काडलें. तो सगळ्याक भिवोन कितें जालें काय विचारपाक लागलो. एकल्यान म्हळें,
“आमी नुस्तें मारपाक जिलेटीन घातलां म्हूण हो आवाज जालो.”
नुस्तें मारपाक हें उतर कानार पडना फुडें राम न्हंयचे देगेर धांवत गेलो. पळयत जाल्यार सगलीं व्हडलीं-व्हडलीं नुस्तीं मेल्यांत. पूण तांचे वांगडा बारीक-बारीक नुसत्यांचो लेगीत जीव गेल्लो. तें पळोवन रामाच्या दोळ्यांतल्यान दुकां आयलीं. तो हुंदक्या-हुंदक्यांनी रडपाक लागलो. हाका कितें करचे ते कायच त्या भोंवडेंकारांक कळ्ळें ना.
त्या शिकिल्या भोंवडेकारांक आपले कितें तरी चुकलां हें मात कळ्ळें, म्हूण तांच्यांतल्या एकल्यान म्हळें,
“राम कितें जालें तूं रडटा कित्याक”?
“दिसना तुमकां हां, दिसना तुमकां? तुमी आमचे न्हंयेंतलें सगलें नुस्तें मारलें तें. स्वताच्या सुवार्था खातीर व्हडल्या नुस्त्या वांगडा तुमी आमचे न्हंयेंतलीं सगलीं बारीक-बारीक नुस्तें लेगीत मारुन उडयलें. कितें मेळ्ळें तुमकां? हां, कितें मेळ्ळें? शीऽऽ तुमच्या असल्या शिक्षणाचें.’’
तेन्नाच एकल्यान म्हळें,
“मागीर जिलेटीन घातल्यार नुस्तें मरता, मरतलींच. आनी काय दुसरो उपाय ना ”.
रामान आपले दोळे पुसले आनी म्हळें,
“उपाय, उपाय कित्याक ना? उपाय आसा. अशे तरेन सगल्या नुस्त्यांचो जीव घेवचे परस बरे तरेन कशें नुस्तें धरप हें म्हका म्हज्या आज्यान शिकयलां.’’
ताणें अापले पोतयेंत आशिल्ल्या काजऱ्याचा झाडांची फळां काडलीं आनी ती एका नुस्तें आशिल्ले घाेलींत घालीं जाल्यार नुस्तें आपशीच आपूणच वयर येता. ताका गुंगी बसता अशे म्हणटात. तेन्नाच व्हडलें नुस्तें आमकां जाय ते आमी काडटात. जस जशें नवें उदक येता तशीं तीं आशिल्ली तशी सारकी जातात. आनी अशे तरेन सगल्या नुस्त्यांचो जीव वचना.
त्या शिकिल्ल्या भोंवडेंकारांक आपली चूक कळ्ळी. आमच्या येद्या व्हडल्या शिक्षणाचो कांयच उपेग ना. आमी स्वताच्या सुवार्था खातीर सैमाचो कितलो इबाड करतात हें आमकां एका नशिकिल्ल्या रामान शिकयलें.
शिक्षणा बगर पर्याय ना. हाचे मुखार शिक्षणाचो वापर करुन सैम कसो सांबाळचो हाचेर आमी विचार करुया. कारण ती आयच्या काळाची गरज.
आरुषी गांवकार
यत्ताः इकरावी
उदळशें सांकोड्डें- धारबांदोडें
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
