दुसऱ्याचें पयसायल्यार दुख, नव्या वर्सा मेळटलें खरें सूख

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आयज आमी खंयच्याय हुमऱ्यार उबे आसूं, नितळ- निर्मळ मनाचे कृतीची एक वात पेटोवंया. उगत्या मनान, दुसऱ्यांचे सेवेक आयतीं जावंया आनी मनीसपणाचे दिवे पर्जळावंया.

ह्या संवसारांत दर एक मनीस नव्याची अपेक्षा करता.  अशें कितें आसता नव्यांत? आतां नवें वर्स येता, तातूंत कसलें नवेपण आसतलें?  संवसाराचो नेम आसा कसली तरी कृती घडले बगर कितेंच नवें उत्पन्न जायना. आमकां रुचीक जेवण जाय, जाल्यार ती रूच येवंक गरज तो मसालो तयार करचो पडटा. म्हणटच पयलीं आमी आमची रूच तपासची पडली आनी मागीर ती रूच हाडूंक मसाल्याच्या गटांची यादी करची पडली. सांगपाचें तात्पर्य, कृती केले बगर कितेंच नवें घडना. जर नव्या वर्सांत नवें कितें घडूंक जाय जाल्यार आमीच आमच्या सभावांत नवेपण हाडूंक जाय, वागणुकेंत नवेपण केळोवंक जाय. आमची धारणा बदलून नव्या हावेसान समाजांतल्या नव्या उत्पादनांक, प्रवृत्तींक आनी अणभवांक सतत इंधन मेळटा हाची जतनाय घेवंक जाय. तेन्ना आमी दुसऱ्याचें दुख समजूंक शकतले. तें पयसावंक यश मेळ्ळें जाल्यार खरें सूख मळटलें. 

नव्या वर्सांत भितर सरूंक कसलो तरी  निश्चेव केला आसतलो, सिगार सोडपाचो वा सोरो सोडपाचो वा वायट सोडून दिवपाचो, आदी, हे आयज निश्चेव उरूंक नात, ते सभावगूण जाल्यात.  आमची नदर इल्ली विस्तारुंया आनी गिन्यानी नदरेन आमचे वागणुकेचेर आनी वागणुकेंतल्यान जावपी परिणामांचेर विचार करुंया. मडगांव मिलिटरी कॅम्प जातच उंच दोंगरार कितलीं वर्सां थावन एक व्हडलो फातर आसा.  ते वाटेन नवोच कोण पासार जाता ताका दिसता तो खंयच्याय वेळार पडूंक शकता आनी पडलो जाल्यार कितलेंच लुकसाण करूंक शकता.  अशे आमच्या जिवितांत जायते फातर आसात जे खंयच्याय वेळार पडून स्वताक जावं दुसऱ्याक लुकसाण करूंक शकतात.  आमच्या फातरांक कुशीन काडपाचो पयलो निश्चेव जावंक जाय. 

नव्या वर्साच्या निमतान आमच्या दारांत एक भांगराळी संद येवन उबी आसा. हे संदिचो लाव घेवंचे आदीं, ह्या संवसारांत कितें घडटा वो चलता ताचेर नदर भोंवडावंया. हांव सुखी आसा पूण म्हजे बराबर दुसरो आसा तो सुखी आसा?  एकलो सुखी आनी दुसरो दुखी जाल्यार त्या सुखाक अर्थ ना.  तो दुखांत आसतना हांव म्हज्या घरा कडें फोगेटी कश्यो मारूं? म्हाका सॉड्त फुटल्या वा आनंदाचो सांगर म्हज्या घरांत भितर सरल्यार पासून दारांत फोगेटी पेटोवंक शकना, ताच्या दुखाक लागून.  ताचें दूख म्हणल्यार, ताच्या घरांत कोण अंतरला आसतलो, कोण तरी गंभीर पिडेंत आसतलो वा त्या घरांत खुशालकाय येवपाचें कायंच घडूंक नासतलें.  म्हजें कुंड्यार शिजता म्हण हांवें ताच्या जिविताचेर हांसचें? मनीसपण हे संदीचें परिक्षण करता. 

मनीसपण म्हणल्यार दयाळाय, सहानुभुती आनी उदार वागणूक.  हें सोडून हांव दुसऱ्याच्या दुखांत सहभागी जायना जाल्यार म्हज्यांतलें मनीसपण सांडलां असो ताचो अर्थ जाता. अमेरिका सगळ्या संवसाराचेर राज करूंक सोदता.  कित्याक म्हण? आपली पद्वी दाखोवंक? दर पांच वर्सांनी तांचो राश्ट्राध्यक्ष बदलता पूण जो येता ताचें धोरण बदलना.  कित्याक तांचे घटणेंतूच तशें आसा. हेच तरेन आमकांय एक घटणा आसा जी मनीसपण व्हगडावंक सांगिनां.  जाल्यार आमचीं धोरणां कित्याक बदलतात?  आयज म्हजे कडें थोडीशी गिरेस्तकाय एकठांय जाल्या म्हण हांव कालचो दीस विसरतां?  अशें म्हणटात, धन हें कोणागेर अजीवन रावूंक येना, तें जागो बदलीत आसता. तर ताची आमकां कित्याक बडाय आसूंक जाय?  तेंच धन फाल्यां तांगेर वचूंक शकता. त्या धना खुस्तार मनीसपण कित्याक हगडावंचे? जो मनीस चूक करता तोच सुखा पासून वंचीत उरता आनी दुखाक आमंत्रण दिता.

जायते पावटीं आमच्या जिवितांत अशेंय नवेपण येता. एक मनीस आमच्या जिवितांत भितर सरता आनी आपणालीं नवीं तत्वां आमच्या मनांत घालता.  आमचो उद्धार कसो जावंयेता ताचेर ताचें लक्ष, घडये हेंच सांगूंक तो आयिल्लो आसता. आमच्यांत नवेपण येतलें हें येवजुनूच आमी खुशाल जातात. कांय पावटीं आमच्या जिवितांत आयिल्लो तो मनीस घरांतलो भायरूच सरूंक नासतलो, आमचो बदल आमी दाखोवंक लागतात. हो बदल दाखोवन हांव म्हाकाच वयर काडटां वा दुसऱ्याक सकल उडयतां? येद्या वेळार म्हज्या मनांत म्हजे बराबर आशिल्ल्या विशीं कितें भावना आसतात? 

थोडोसो वेळ दोळे धांपून नियाळ करुंया.  आमच्या जिविताचेर न्हय, आमचे भोवंतणी आशिल्ल्यांच्या जिविताचेर, आमच्या नात्यांचेर आनी वागणुकेचेर, आमचे सोयरीगतिचेर आनी दुसऱ्यां प्रती भावनांचेर, आमच्या अंतस्कर्णाचे भाशेचेर आनी जिबे वेले भाशेचेर, आमचे चलणुकेचेर आनी आमच्या पावलांच्या खुणांचेर, आमचे नदरेचेर आनी नदरेंतले दिश्टिचेर, आमच्या रगताच्या दाबाचेर आनी ताच्या प्रवाहाचेर, आमच्या हातांचे हालचालिंचेर आनी ते हालचालिंचे लयेचेर. ह्या गजालींत दुसऱ्याचो हुस्को दिसता? 

कितलो लोक फुटपाथीचेर न्हिदता. पावसाच्या लोटांत तांकां आसरो ना, शिंयांच्या कुडकुड्यांत तांचे कडें सादें पांगरूण ना, सैमीक गरजां खातीर तांकां सुवात ना.   आमी मात आरामांत दीस सारतात, जशे की सगळें बरें चलता, कोणाक कसलो त्रास ना.  नातालां निमतान मडगांवच्या रेलवे स्टेशना कडें ही परिस्थिती अणभवल्या. म्हज्या हातांतल्यान असल्या मनशां खातीर कसली तरी कृती घडटली तेन्ना जें नवेपण भितर सरतलें, तेंच खरें सूख दितलें.

म्हाका राग येता म्हण हांवें गरजे भायर कोणाचेर हात उखल्लो, समाजांत वायटपण चलता म्हण सरकाराक दोश दिलो,  वाड्यार नाडपेन्नां चलतात म्हण त्या उज्यांत पेत्रोल घालें, जाल्यार हांव कितें मेळयतां? दुसऱ्याच्या घरांत चूड पेटयतां? अशेंच म्हज्या घरांत जें चल्लां तें पळेवन दुसऱ्यान प्रतिक्रिया दिल्यार आमकां बरें दिसतलें?  नखेत्र बिगबिगलें म्हण कसलेंच नवल जायनां, तें ताचें सैम, तसो आमचो राग.  राग येवप सैंमीक गजाल पूण त्याच मापान प्रतिक्रिया दिवप ही आमची अशक्तताय.  ही अशक्तताय पयसावप म्हणल्यार नवेपण हाडप.

एका नव्या विचारान आमचें पावल आमी मुखार घालुंया. आमचे भितर आशिल्लो मनीसपणाचो भरवांसो थीर करुंया. सैंमा कडें आमचें नातें जुळोवन घेवंया. नव्या वर्साच्या निमतान आमच्या दारार मारपी संदीक वाव दिवंया. दुसऱ्याचें दूख पयसावपाची आमची स्थिरताय वळखुंया.  तेन्नाच आमच्या खऱ्या सुखाक आमी आमंत्रण दितले. हो शूभ वेळ, एक पवित्र खुणा कशी आमचे मुखार उबी आसा. ती सांसपून पळेवंया, हाताक लागची ना, होलमची ना, पूण काळजाक भावतली.  केन्ना? आमी आमचे खातीर न्हय तर दुसऱ्या खातीर वावरतले तेन्ना.  काळीज-मन नितळ करपाची, अंतस्कर्ण साफ करपाची, कुडी भितरलो सगळो म्हेळ काडून उडोवपाची जावंदी आमची कृती. आयज आमी खंयच्याय हुमऱ्यार उबे आसूं, नितळ- निर्मळ मनाचे कृतीची एक वात पेटोवंया. उगत्या मनान, दुसऱ्यांचे सेवेक आयतीं जावंया आनी मनीसपणाचे दिवे पर्जळावंया. तूं सुखी जाल्यार हांव सुखी हें मंत्र घेवन ह्या नव्या वर्साची वाटचाल करुंया. 

 — 

विन्सी क्वाद्रूस

९८२२५८७४९८