दुदाच्या मळार संदूच संद

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

वसारांत कांय वेवसायांक मरण नासता. तातूंतलो एक म्हणल्यार दुदाचो वेवसाय. गोंयांत पयलीं सगले लोक गवळी वा दुदकार शेतकामत्या कडल्यान दूद विकत घेताले. थोडे दूद सोसायटींनीय वताले. मागीर सगले कडेन दुदाच्यो पोतयो मेळपाक लागल्यो. आतां तांणी पुराय बाजार ताब्यांत घेतला. शेतकार ह्या दूद कंपनींच्या सोसायटींक दूद विकतात. आमच्या गोंयांत एका अदमासा प्रमाण, सादारण 3 लाख लीटर दुद लागता. विधानसभेंत आमदार डाॅ. चंद्रकांत शेट्ये हांणी दुदाच्या उत्पादनां विशीं प्रस्न विचारिल्लो. ताचेर गोरवां सांबाळ मंत्री नीळकंठ हळर्णकार हांणी जाप दिल्या, ते प्रमाण सध्या राज्यांत दिसाक 1 लाख 78 हजार लीटर दुदाचें उत्पादन जाता. गोवा डेरी दिसाक 13,676 लीटर तर सुमूल 89,597 लीटर दूद आयात करता. हाचे भायर महाराष्ट्र, कर्नाटकांतल्यो कितल्योश्योच कंपनी आपलें दूद गोंयांत खपयतात. तांचो गोंयांतलो वेवसाय फायद्यात आसा. हांगाचें दूद उत्पादन वाडचें हे खातीर सरकारान साबार येवजण्यांच्या माध्यमांतल्यान शेतकारांचेर चार वर्सांत 195 कोटी 17 लाख रुपया खर्च केल्यात. पूण, दुदाचें उत्पादन फक्त 7787 लीटर इतलेंच वाडलां, अशीय म्हायती हळर्णकार हांणी दिली. हाचो अर्थ जालो, चार आण्याची कोंबडी आनी बारा आण्याचो मसालो!! इतले दुडू खर्च करून दुदाचें उत्पादन कित्याक वाडूंक ना, हाची चवकशी केल्यार बरी.
मनोहर पर्रीकार मुख्यमंत्री आसतना कामधेनु येवजण चालीक लायिल्ली. शेतकारांनी धडाधड गायी घेतिल्ल्यो. त्या काळांत दुदाच्या उत्पादनांत वाड जाल्ली. मात, मागीर तें नेटान देंवलें आनी आसा थंय येवन थिरावलें. हे येवजणेची सारकी फाटपुरवण जावंक ना, ताका लागून ती अपेशी थारली, अशें कांय जाणकारांचें मत. शेतकारांनी, वेवसायिकांनी खरेंच गोरवां घेतल्यांत काय नात, तीं कितलें दूद दितात, स म्हयन्यां उपरांत तीं जिवीं आसात काय नात, हाची नेमान पळोवणी जाताली काय ना, तें विशीं लोकांक दुबाव आसा. आतां सुदारीत कामधेनु येवजण चालीक लायल्या. म्हशी, संकरीत गायो घेवपाक अनुदान दितात. तरणाट्यांक रोजगार मेळचो. दूद सहकार चळवळीक घटसाण मेळची, आदिवासी, अनुसूचीत जातीच्या आनी हेर शेतकारांक उर्बा मेळची, रोजगार निर्माण जावचो हो हे येवजणे फाटलो उद्देश आसा. हालींच्या वर्सांतले आंकडे विधानसभेंतले जापेंत दिल्यात, ते प्रमाण 2021- 22 त 300 शेतकामत्यांनी 1739, 2022- 23 वर्सा 149 शेतकारांनी 729 आनी 2023- 24 त 21 शेतकामत्यांनी 137 गायो घेतल्यात. वर्स उलगता तसो गायींचो आंकडो देंविल्लो दिसता. गोंयांत बरेच शेतकार 30- 40 वर्सां पयलीं दुदाचो वेवसाय करताले. ताचे भायर थोड्यांगेर 2-3 गोरवां आसतालीं. तांची घरची दुदाची गरज भागताली. मात उपरांतच्या काळांत भोवतेक जाणांनी हो वेवसाय सोडलो. अर्थांत ताचे फाटल्यान बरींच कारणां आसात. आयज कांय व्हडले शेतकार वा दुडवाकार फार्म हावस घालून थंय मानाय दवरून दुदाचो वेवसाय करतात. कांय जाणां कडेन शंबरा वयर गायी, म्हशी आसात. सरकार उण्या कळंतरान रीण, अर्थीक साह्य, सामुहीक डेरी फार्मींग, डेरी साधनसुविधा दिता. वयर म्हणलां तसो कोट्यांनी खर्च जाला. पूण ते तुळेन उत्पादन वाडूंक ना. फायदो जावंक ना.
गुजरातांतली सुमूल डेरी गोंयांत आसा. गोवा डेरी परस थंय चड सवलती, दुदाक बरो दर मेळटा म्हूण बरेच गोंयकार शेतकार तांचे वटेन वळ्ळ्यात. गोवा डेरीचेर उपरांतच्या काळांत भ्रश्टाचाराचे आरोप जाले. ताचेर प्रशासक नेमलो. गोवा डेरी ही संजिवनी कारखान्या प्रमाण धवो हती जाला, असोय दावो कांय जाणांनी केलो. अर्थांत हे दोन व्हडले प्रकल्प कोणाचे चुकीक लागून दुबळे जाले, हें तांचे कडेन संबंदीत आशिल्ल्या शेतकारांक चड बरें खबर आसतलें. गोवा डेरी कडेन सरकारी यंत्रणेन, शेतकारांनी
बारीकसाणेन लक्ष दिवन ती फायद्यांत कशी येतली
हाचेर भर दिवंक फावो. कारण दुदाच्या वेवसायाक मरण ना.
गोंय हें पर्यटन राज्य जाल्ल्यान हांगाची दुदाची गरज वाडल्या. मुखारुय वाडत वतली. फक्त पोतयांतलेंच दूद न्हय, तर धंय, बटर,
आयस्क्रीम, लोणी अशा सगल्या जोडधंद्यांक आनीक उर्बा दिवपाचो वेळ आयला. गोंयांत सवाय वस्त चड खपता, पूण दर्जो
बरो आसल्यार म्हारग वस्त घेवपी हजारांनी गोंयकार
आसात. दूद वेवसायिकांनी, गोवा डेरीन हाचो विचार करपाक जाय. संदूच संद आसा, गोंयकार तरणाट्यांनी तिचो फायदो घेवपाक जाय.