दीसपट्टें बरप गरजेचें !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

नोटबुकांतली शाय, पानांचो वास, हातबरपांतले बदल, ह्यो सगल्यो गजाली संवेदनशीलताय आनी आत्मीयताय दितात. डिजिटल माध्यम मात क्षणीक आसता. एकदां डेटा डिलीट जालो म्हणटकच सगलें गेलें.

पुर्विल्ल्या काळा सावन मनशाचे जिणेंत लेखन कलेचो म्हत्वाचो वांटो आसा. फातराच्या कोरीव कामां सावन हातबरपां ग्रंथां मेरेन आनी फुडें संगणक ते मोबायल स्क्रीन मेरेनचो प्रवास आमी अणभवला. ह्या प्रवासांत एक संवय आशिल्ली जी फक्त वैक्तीक न्हय तर समाजाकय समृध्द करताली ती म्हणल्यार दीसपट्टी बरोवपाची संवय. कांय दसकां आदीं घरांत ही संवय सामान्य आशिल्ली. विद्यार्थी, शिक्षक, लेखक, कवी, घरकान्न, शेतकार वा सादारण नोकरदार सगलेच आपले दीसपट्टे अणभव, भावना, सपनां आनी विचार डायरीच्या पानांचेर नोंद करताले.
त्या काळांत डायरी नोंदी हें आत्म संवादाचें माध्यम आशिल्लें; मन मोकळें करपा खातीर, स्वताची आत्मपरिक्षण करपा खातीर वा फक्त एक हौंस म्हूण डायरी बरयताले पूण दीसपट्टी डायरी बरोवप म्हणल्यार फक्त ती वैयक्तीक अणभवांची नोंद न्हय, तर इतिहासाचोय म्हत्वाचो दस्तावेज आशिल्लो. मनशाच्या जिवितांतले खीण कागदार बरयतना त्या काळांतल्या समाजीक, राजकी आनी सांस्कृतीक परिस्थितीचें चित्र तयार जातालें. देखूनच भूतकाळाचो अभ्यास करपाक संशोधकांक खूबदां डायरेचो व्हड आदार जाला. तशेंच डायरी लेखकां खातीर प्रेरणाचो खजिनो आशिल्लो. जायत्या कादंबरी, कविता, नाटकांचीं बीं, पाळां ह्या डायरेंतल्या पानांनी रुजिल्लीं दिसतात. पूण आयच्या गतीन चलपी आनी डिजिटल युगांत दीसपट्टें बरोवपाची संवय ल्हवू ल्हवू उणी जायत चल्ल्या. ह्या डिजिटल माध्यमांत भौशीक तात्काळ व्यक्त जावपाक शकता. पूण उरफाटें डायरी मात स्वता खातीर बरयिल्ली आसता. दोगांय मदलो फरक म्हळ्यार आयच्या काळांत डायरेंत दीसपट्ट्या वेव्हाराची नोंदीची अस्मिताय ना नपयत जावपा फाटल्यान जायतीं कारणां आसात.
पयलें कारण म्हणल्यार डिजिटल साधनांचो वाडत वचपी प्रभाव. आर्विल्ल्या काळांत हातांत चोपडी- पेन घेवन बरोवप भौस टाळटात कारण की बोर्डाचेर टायप करप, नोंदी घेवप, फोटो वा व्हिडियो अपलोड करप सोंपें आनी बेगीन जाता. वेळाच्या उणावाक लागून जावपी धांवपळ हें आनीक एक म्हत्वाचें कारण. आयची जिणे पद्दत सगल्यांक अभ्यास, नोकरी, वेवसाय, चक्रांत घुंवळावचो यत्न करता तातूंतल्यान थोडो वेळ काडून दीसपट्टें नोंदी करूंक डायरे पानां भरत बसपाक कोणाक वेळ आसा?
गुप्ततायेचो हुस्कोय हें एक म्हत्वाचें कारण. डायरेंतल्यो नोंदी वैयक्तीक आसतात; घरांतलो कोण तरी वाचतलो असो भंय जायत्या जाणांक दिसता. म्हणजे, मनांत जें आसा तें मनांत उरता. तेच बरोबर लोक डिजिटल नोट्स वा जर्नलींग अॅप्लिकेशनां वापरतात कारण तीं सहज मेळटात. संवय मोडप मात फक्त बरोवपा पुरती मर्यादीत ना, पूण ताचो परिणाम जायत्या पांवड्यार जाता. सगल्यांत व्हडलें लुकसाण जाता तें आत्म संवादाचें.
डायरी बरयतना आमी स्वता कडेन उलयतना चुकी, येस, सपनां, ध्येय हांचें आत्मपरिक्षण करतात. ही संवय ना जाल्यार स्वताक समजून घेवपाची तांक उणी जाता. तेच प्रमाण संस्मरणाची परंपरा ना जाता. पुस्तकांतलीं पोरणीं पानां उलटयतना आमी भूतकाळांत पळयतात, विसरून गेल्ले खीण परतून जियेतात. डिजिटल मिडियाचे नोंदी तितल्यो टिकावू नात. हातबरपाची कलाय फाटीं पडटा. आदीं दीसपट्ट्या वेव्हारांतली सोबीत अक्षरां, बरपावळ, भाशेची शैली आयज उणीं जाल्या. मानसीक भलायके खातीर डायरी अमुल्य आसा. ताण, चिंता, राग वा दुख्ख उक्तावपा खातीर बरोवप हो उपचाराचो एक प्रकार आसूं येता. उलोवन उक्तावंक मेळना तें विचार उतरां रुपांतल्यान कागदाचेर दवरल्यार मन हलकें जाता आनी आयच्या ताणभरीत जिणेंत अशी उपचार पद्दत गरजेची आसा. पूण दर दिसा डायरी बरयना जाल्यार भावनांक मार्ग बंद जाल्यान घुस्मटमार जावन मानसीक अस्वस्थताय वाडूंक शकता.
इतलेंच न्हय तर दीसपट्टें अणभव डायरेंत बरोवप हो फुडाराच्या इतिहासाचो एक खजिनो. आमची पिळगी अशीं नोंदी सांबाळूंक ना जाल्यार शंबर वर्सांनी संशोधकांक आयचें खरे चित्र मेळचें ना.आयज कांय जाण म्हणटात की डिजिटल जर्नलिंग, ब्लॉग वा वेगळे वेगळे अॅप हे जर्नलिंगाचे आधुनीक पर्याय आसात. प्रत्यक्षांत तें सोयीचें, सुरक्षीत आनी उतरां सोदपाक सोंपें. पूण कागदार बरयिल्ल्या उतरांत जिती जावपी भावना पड्ड्याचेर दिसनात. नोटबुकांतली शाय, पानांचो वास, हातबरपांतले बदल, ह्यो सगल्यो गजाली संवेदनशीलताय आनी आत्मीयताय दितात. डिजिटल माध्यम मात क्षणीक आसता. एकदां डेटा डिलीट जालो म्हणटकच सगलें गेलें.
हे सगले बदल जाले उपरांत लेगीत डायरीची गरज सोंपली ना. आयच्या व्यस्त संवसारांत पेन आनी नोटबुका खातीर कांय मिणटां कुशीक दवरल्यार मनाची शांती मेळूंक शकता. विद्यार्थ्यांची विचार करपाची कुशळटाय वाडोवंक मेळटा, तांची भास शैली सुदारूं येता आनी लेखकांक सृजनशीलतायेचीं नवीं बिंयां मेळूं येतात. आनी सगल्यांत म्हत्वाचें म्हणल्यार स्वता कडेन संवाद सादपाची कला तिगोवन दवरूं येता.
दर दिसा बरोवपाची संवय आयज विलुप्त जावपाचे वाटेर आसा हें निश्चीत. जर आमी तशें करपाचें थारायल्यार ही संवयची परतून रुजवण जावपाक शकता. भुरग्यांक कुटुंबांत दर दिसा थोडें बरोवपाक प्रोत्साहन दिवंक मेळटलें आनी ताचे खातीर शाळा आनी म्हाविद्यालयांनी लेगीत कार्यावळी चालीक लावंक मेळटल्यो. डिजिटल जगांत वावुरतना लेगीत नोटबूक आनी पेन हांचीं साधनां जाणीवपूर्वक सांबाळप गरजेचें. कारण डायरी ही फक्त यादींचो भंडार न्हय, तर मानसीक भलायकी, सृजनशीलता, सांस्कृतीक दायज सांबाळपी एक मोलादीक परंपरा.
निमाणें दीसपट्टें गजालीचो संवसार म्हळ्यार मनांतल्यान संवाद आनी आमच्या जिविताची राखून दवरिल्ली कथा अशें म्हणूं येता. म्हज्या मतान ह्या वेगान चलपी डिजिटल युगांत लेगीत दीसपट्टी बरोवपाची संवय तिगोवन दवरून फुडल्या पिळग्यां मेरेन पावोवप ही आमच्या हातांतली म्हत्वाची जापसालदारकी…

सुदिन वि. कुर्डीकार.
8275425404