भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सगळ्या प्रदेशांनी अक्षम व्यक्तींक आनी तांच्या घरच्यांक समाजीक उदरगतीचें उद्दिश्ट साध्य करपाक आव्हानां आनी आडमेळीं येतात. ते गरिबींत उरपाची चड शक्यताय आसता; तांकां रोजगारांत भेदभाव, उणो पगार मेळटा आनी अनौपचारीक वाठारांत तांचें चड प्रतिनिधित्व चालूच आसा. समाजीक संरक्षण प्रणाली विशम आसता आनी अपंगत्व संबंदीत अतिरिक्त खर्चाचो विचार करतना तांकां दुडवांचो उणाव भासता. अनौपचारीक क्षेत्रांतल्या अपंगत्व आशिल्ल्या व्यक्तींक चड करून संरक्षण प्रणालींतल्यान वगळटात. काळजी आनी आदार प्रणालींतय तांचेर भेदभाव जाता.
समाजीक उदरगतीचे तीन मुखेल विशय म्हणल्यार गरिबी ना करप; सगळ्यां खातीर पुराय आनी उत्पादक रोजगार आनी कल्याण वावराक चालना दिवप. ह्या पासत समाजीक एकात्मता, परस्पर संबंद बळकट करपी वातावरणाची गरज आसता. समाजीक उदरगतीचे एजंट आनी लावार्थी अश्या दोनूय प्रकारांत अपंगत्व आशिल्ल्या व्यक्तींचो आस्पाव करप सामकें गरजेचें आसा. देखून समाजीक, अर्थीक, संस्कृतीक आनी राजकी जिणेच्या सगळ्या आंगांनी अक्षमांचो आस्पाव करप गरजेचें आसा.
आंतरराष्ट्रीय दिव्यांग व्यक्तींचो दीस -2025 चो विशय आसा, “समाजीक प्रगती मुखार व्हरपाक दिव्यांग समावेशक समाजाक पोसवण दिवप”.
अ-क्षम समावेश रणनिती
जून 2019 त संयुक्त राष्ट्र दिव्यांग समावेश रणनिती सुरू जाली. संयुक्त राश्ट्रांच्या अपंगत्व समावेश रणनितींत संयुक्त राष्ट्रांच्या वावराच्या सगळ्या खांब्यां वरवीं अपंगत्व समावेशाचेर टिकावू आनी परिवर्तनकारी प्रगतीची बुन्याद घाल्या. सगळ्या अपंगत्व आशिल्ल्या व्यक्तींच्या मानवी हक्कांची पुराय राखण आनी पुरायपणान साक्षात्कार हो सगळ्या मनीस हक्कांचो आनी मुळाव्या स्वातंत्र्याचो एक अविभाज्य, अभिन्न भाग आसा अशें या दिसा निमतान संयुक्त राश्ट्र परतून पुष्टी करता.
दर वर्सा 3 डिसेंबराक मनयतात तो आंतरराष्ट्रीय अक्षम व्यक्तींचो दीस (आयडीपीडी) संवसारभर अपंगत्व आशिल्ल्या व्यक्तींच्या (पीडब्ल्यूडी) लवचीकपण, योगदान आनी फुडारपणाची परब मनयता. दिव्यांगपण हो लजेचो विशय न्ही. लिपोवपाचो तर न्हीच न्ही.
समावेशकता वाडोवप, पीडब्ल्यूडींच्या हक्कांचो पुरस्कार करप आनी सगळ्यां खातीर समान संद निर्माण करपाची जागतीक वचनबद्धताय हो दीस याद करून दिता. समावेशी आनी टिकावू फुडारा खातीर अक्षमताय आशिल्ल्या व्यक्तींचें फुडारपण वाडोवप हें गरजेचें. हातूंत तांकां राजकी सहभाग महत्त्वाचो. अजून हांगां प्रगती जावंक ना.
आज हो अल्पसंख्य समाज शिक्षण, तंत्रगिन्यान, आत्मबळ आधी जिद्द हांचे नाड्यार स्वावलंबी जावंक फुडें येता. ताका एकवटीत राश्ट्रांनी,2006 वर्षा इतिहासिक हक्क आदारीत कन्वेंशन करून स्वाभिमान आनी समान हक्क संद दिल्या. आमच्या देशान हक्क आधारित कायदो 2016 चालीक लावन ताका समावेशक समाज, सगळ्या हक्कांची राखण दितनाच शिक्षण,उंचेलें शिक्षण आनी नोकरेंत आरक्षणाची सकारात्मक राखण दिल्या.
इतिहास
आमी दिव्यांगांच्या संवसारीक संघर्षाचो इतिहास समजून घेवंक जाय. संयुक्त राश्ट्रांच्या सार्वत्रिक सभेच्या 47/3 थारावान 1992 वर्सा आंतरराश्ट्रीय दिव्यांग दीस जाहीर केलो. समाज आनी उदरगतीच्या सगळ्या मळार अक्षमता आशिल्ल्या व्यक्तींचे हक्क आनी कल्याण वाडोवप आनी राजकी, समाजीक, अर्थीक आनी संस्कृतीक जिणेच्या दर एका आंगांत तांच्या परिस्थिती विशीं जागृताय वाडोवप हो ताचो हेत आसा. हें घडपाक अख्ख्या समाजान तांचो आवाज जावप म्हणल्यारुच खरी सर्वसमावेशकता.
अ-क्षमता मळार संयुक्त राष्ट्र संघटनेच्या जायत्या दशकांच्या वावराचेर उबारून, 2006 वर्सा आपणायिल्ल्या दिव्यांग व्यक्तींच्या हक्कां विशींच्या कबलातीन (सीआरपीडी) पयली म्हेड रोयली. उपरांत 2030 वर्साचो टिकावू उदरगती खातीर अजेंडा आनी हेर आंतरराष्ट्रीय उदरगत चौकटी चालीक लावन दिव्यांग हक्क आनी कल्याण आनीक फुडें व्हेले.
आज तर हो घटक समान उदरगत आनी कल्याणच मागिना तर तें मेळपाच्या पुराय प्रक्रियेंत सहभाग मागता: “आमचे पासत फकत हें केलें, तें केलें अशें आमकां सांगूं नाकात. जें जें करतले त्या संपूर्ण धोरण, अंमलबजावणी हातूंत आमचो सहभाग आमकां जाय,” हें तांचें आयचें घोषवाक्य आसा!
– प्रकाश वा. कामत
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
