दिवाळेक दिवे पेटले, नात्यांचे धागे तुटले

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आयची पिळगी नातींच विसरल्या. दिवाळे निमतान नात्यांतलीं सगलीं मनशां एकठांय येवचीं, हांसचीं, खेळचीं, उलोवचीं अशें आयचे पिळगेक मातूय दिसना अशें म्हणल्यार तें लटीक थारचें ना.

नरकासूराक मारून जण एकल्यान आपणाक तांकता ते प्रमाण दिवाळी मनयली. जमता तशे फोवांचे प्रकार करून खाले. बोल्साक परवडटा तसो खर्च करून घरांचेर आकाशदिवे आनी पिकीपिकी लायटी चडयल्यो. जिणेंतल्यो सगल्यो व्यथा, विवंचना, कटकटी कांय खिणां पुरत्यो काय जायनात, विसरायेर घाल्यो. बायलांनी घराच्या हुमऱ्यार आनी आंगणांत रांगोळी काडल्यो. पणट्यो पेटयल्यो. कांय जाणांनी आपल्या लागींच्या मनशांक व्हाॅट्सअॅप, इन्स्टाग्राम वा फेसबूक ह्या सोशल मिडियाच्या माध्यमांतल्यान दिवाळेचीं परबीं दिलीं. कांय जाणांनी आपल्या नात्यांतल्या मनशांक फोन करून दिवाळेच्यो शुभेत्सा दिल्यो. कांय जाणांनी पासयेक वतना मेळटल्या वा बाजारांत गेल्ले कडेन हडकितल्या संवकळीच्या मनशांक तोंडार उश्णो हांसो हाडून ‘हॅपी दिवाळी’ म्हणली आनी दिवाळेची खोस मनयली. तात्पर्य – जण एकल्यान स्वताक विसरून दिवाळेच्या दिसांनी जमता तशें आनंदी रावपाचो यत्न केलो. दुख्ख, हुसको, विवंचना, कश्ट सगलें विसरून दिवाळेचो आनंद उपभोगलो.
खरेंच! दिवाळी ही नात्यांतली वीण घट्ट करपी परब. पूण आयज दिवाळेचें स्वरूप बदलत्या काळा प्रमाण सामकें बदल्लां. धर्मीक आनी संस्कृतायेचेर आदारीत आशिल्ली परंपरीक दिवाळी आयज माॅडर्न जाल्या. तिणें आधुनिकतायेचें रुप घेतलां आनी सगल्यो परंपरा कुशीक पडल्यात, न्हय, खंयचे खंय नानपयत जाल्यात. दिवाळेची आदली मजाच ना जाल्या. दिवाळी अशी कशी इतली बदल्ली? कोणे बदल्ली? कित्याक बदल्ली? हो प्रस्न आयज सगल्यांकूच पडला आनी जण एकलो आयचे पिळगेक शिणूंक लागला, तिका दोश दिवंक लागला. अस्तंतीकरणाचे अधीन जाल्ले आयचे पिळगेक लागून दिवाळेचें स्वरूप बदल्लां अशें म्हणून आयचे पिळगेक खेपूंक लागला. आयचे पिळगेन खरेंच दिवाळेचें मूळ रुप शेणयलां? जाप मेळना. पूण एक मात खरें, दिवाळेन आपलो रंग बदल्ला. आदली दिवाळी आयज उरूंक ना. आदले दिवाळेचे दिसूय आयज उरूंक नात. दिवाळेक पडटालें तें कुडकुड्याचें शीं लेगीत आयज खंय तरी तोंड घेवन गेलां.
आदीं दिवाळी आयली की बाजारांत वचून नवे कपडे हाडप हें थारिल्लेंच आसतालें. मनांत उमेदीचो आनी आनंदाचो खतखतो आसतालो. कपड्यांच्या दुकानांत वतकच वेगळ्यावेगळ्या रंगांचे कपडे पळयतकच खंयचे घेवूं आनी खंयचे नाका अशें जातालें. दुकानांत वचून नवे कपडे हाडप हो आमचो एक आगळोच सुवाळो जाल्लो. त्या तेंपार आतांचे भशेन रेडिमेड कपडे मेळनासले. ते शिंप्या कडेन दिवचे पडटाले. शिंपी आमचीं जोखां घेतालो आनी ‘शिवून बेगीन मेळचे नात’ अशें म्हणून ओगीच आमकां फुगोवन दाखयतालो पूण वेळार दितालो. जोख घेतिल्ल्यान आमकां ते ज्युस्त जाताले. शिंप्या कडल्यान शिवून हाडिल्ले कपडे घालून मिरोवपांत जी मजा, जो आनंद, जी उमेद आसताली ती आतांच्या आॅनलायन शाॅपिंगांत ना आनी बाजारांतल्या रेडिमेड कपड्यांतूय ना. एकामेकांगेर वचून फोव खावपांत जो आनंद आसतालो तो आयचे रेडिमेड मिठायेंत ना. एकामेकांक दिवाळेचीं परबीं दितना तांच्या तोंडा वयलो निखळ हांसो पळयतना जें समाधान भोगतालें तें फाॅरवर्ड केल्ल्या मॅसेजींनी ना.
दिवाळे दिसा आमी व्हाॅट्सअॅप, फेसबूक वा इन्स्टाग्रामा वयल्यान एकामेकांक परबीं दितात. तातूंत आपुलकाय आसना आनी भावनाय आसनात. परंपारीक दिवाळेंत कुटुंबाक आनी धर्मीक विधींक खूब म्हत्व आसतालें. नातीं सांबाळपा खातीर आमची धडपड आसताली. घर निवळ करतना, दाराचेर रोजांचें तोरण लायतना, आंगणांत रांगोळी काडटना, लक्ष्मीपुजन करतना, पणट्यो लायतना नात्यांतलीं आनी घरांतलीं सगलीं मनशां एकठांय येतालीं आनी दिवाळेचो आनंद वांटून घेतालीं. दिवाळेच्या उत्सवा निमतान सगलें कुटुंब मनांतले सगले भेदभाव खुटयाळ्याक लायतालें आनी दिवाळेचो सण खोशेन मनयतालें.
घरांत जाणट्यांचो धाक आसतालो, भंय आसतालो, दरारो आसतालो, आदर आसतालो. जाणट्यांनी सांगिल्लें भुरगीं आयकतालीं, त्या प्रमाण वागतालीं. सगल्यांचींच मनां निश्पाप, निरागस आनी निर्मळ आसतालीं. एकामेकां विशीं नसाय नासताली. कुसकेपणां म्हणल्यार कितें हेंच कोणाक खबर नासतालें. अहंकाराचें वारेंय कोणाक आफुडनासलें. एकठांय येवप, हांसून खेळून रावप, फकांडां करप हीच आमची दिवाळी आसताली. चार खीण समाधानान आनी आनंदान जगप इतलेंच आमकां खबर आसतालें. दिवाळी आमी आनंदान मनोवंक जाय इतलेंच मनांत घोळटालें. आयज आधुनीक तंत्रज्ञान आनी बदलते जिणेशैली प्रमाण दिवाळेच्या उत्सवांत खूब बदल जाल्यात. आयचे दिवाळेंत घरांनी भौतीकताय आसा, पूण नात्यांतली नितीकताय खंय तरी शेणल्या.
आयची पिळगी नातींच विसरल्या. दिवाळे निमतान नात्यांतलीं सगलीं मनशां एकठांय येवचीं, हांसचीं, खेळचीं, उलोवचीं अशें आयचे पिळगेक मातूय दिसना अशें म्हणल्यार तें लटीक थारचें ना. आयची पिळगी दर दिसा चुकनासतना नात्यांतल्या वा वळखीच्या मनशांक जीएम (गूड माॅर्निंग) वा जीएन (गूड नायट) ह्यो मॅसेजी फाॅरवर्ड करता. नात्यांतलो कोणूय बरो नासल्यार टीसी (टेक कॅर) म्हणून मॅसेजूय धाडटा. पूण बरो नाशिल्ल्या त्या मनशागेर वचून ताची खबर घेवपाक मात आयची पिळगी तयार ना. आयची पिळगी हे मोने संवाद करपांतूच धन्यताय मानता आनी हाकाच लागून नात्यांतले धागे ल्हवू ल्हवू सैल जावंक लागल्यात, पयस जावंक लागल्यात. नात्यां मदीं दुराय निर्माण जाल्या आनी म्हणुनूच दिवाळेक सगल्यांच्या घरांनी आनंदाचे दिवे पेटले पूण नात्यांचे धागे मात तुटले अशें खंतीन म्हणचें पडटा.
नातीं तिगोवंक जाय अशेंय कोणाकूच दिसना. माया, आपुलकाय, प्रेम, विस्वास आनी प्रामाणीकपण इतिहासजमा जावपाचे वाटेर आसा. फुडल्या कांय वर्सांनी हीं उतरां शब्दकोशांतल्यान लेगीत ना जातलीं. नातीं आसात, ना अशीं न्हय, पूण वेव्हलॅन्थ जुळटलीं अशीं मनशां मेळप आयज कठीण जालां. एकामेकांचें एकामेकांक पटना. संवाद पयस जाल्यात. एकामेकांगेर वचपूय साप्प उणें जालां. पयशां फाटल्यान धांवप म्हणल्यार दिवाळी न्हय हें आयचे पिळगेक कोणे तरी सांगूंक जाय. दिवाळी ही मनामनांची आसता हें तांच्या मनांत रुजोवंक जाय. रगताचीं नातीं हींच आपलीं खरीं नातीं आसतात हें तांकां पटोवन दिवंक जाय. जातलें व्हय
आमच्यांनी?

अतुल र. पंडित
9623269013