भांगरभूंय | प्रतिनिधी
हांव लोकांक उलो मारता की तुमी फेस्तां करात, पूण तातूंत गोंयचे पारंपरीक संस्कृतायेचें दर्शन जावंदी. पुरस्कर्ते नाकात, मुखेल सोयरे नाकात, सोरो तर नाकाच.
दिवाडे जुंव्या वयल्या एका मनशाची खबर तुमकां सांगपाक जाय. ‘फेस्ताकार’ म्हूण तो सगल्याक फामाद आसा. कोणाकूय दिसतलें, फेस्त म्हणजे मजा करप. पूण फेस्ताकाराचे नदरेन ती परंपरा, सोरो बी पियेनासतना फेस्ताची खरी मजा घेवप. एकदां दिवाडेचें बोंदेरां फेस्त चलतालें. ताका मुखेल सोयरे म्हूण एक फुडारी येवपाचे आसले. कित्याक तर तांणी फेस्ताचो चडसो खर्च केल्लो. लोक ताची वाट पळयताले. तो उसरां येतलो अशें कळ्ळे. पूण, तो निमणे मेरेन येवंकूच ना. तेन्ना म्हज्या मनांत आयले फेस्ताक कोणाकूच मुखल सोयरे म्हूण आपयतना राजकी मनशाक हाडप ना. सगलें पयशांक लागून अडटा अशें दिसता जाल्यार आपणेंच तें करप. त्या मनशाचें नांव जावन आसा, माॅरिस फर्नांडीस. तो दिवाडे आयलो ताचे जाण्टे आवयक लागून. आंतोनेट, तिची पिराय 94 वर्सा. ताचो बापूय बर्नार्ड, कामाक लागून लंडन, केनया आसलो. दिवाडे येवचे पयलीं माॅरिस इंग्लंडाक टेलिकाॅम कंपनींत काम करतालो. पूण ताणें ती नोकरी सोडली आनी तो दिवाडे आयलो. ताचे बायलेचें नाव शीला आनी दोन भुरगीं गेमा आनी एश्ली.
बोंदेरां फेस्तांत वयली गजाल घडली ती 2000 वर्सा. माॅरिसान थारायलें आपूणच फुडाकार घेवन फेस्त करप. ताका सुकूरच्या पाद्रीन कुलासो हांणी खूब मजत केली. माॅरिसान आतां मेरेन 95 फेस्तां लोकांच्या आदाराचेर केल्यांत. तो सां माथियस क्लबाचो वांगडी. फुटबाॅलाची ताका खूब आवड. इंग्लंडाचो लेसिस्टर क्लब ताचे आवडीचो.
ताणें सुकुराचें पातोळ्याचें फेस्त लोकांचे मजतीन केलें. आतां तें राज्याचें फेस्त जावपाचें आसा. ताचो जल्म देशा भायर 24 मे 1959 दिसा जालो. ताचो धाकलो भाव दिवाडे जल्मलो. फेस्तां करप हो ताचो खरें म्हणल्यार वेवसायूच जावन गेला, पूण हातूंतल्यान ताका फक्त समाधान मेळटा. तो कांय लोकांक रोजगारुय दिता. फेस्ता खातीर तो स्वताचे पयशे मोडटा आनी गांवचे पाद्री दितात ते मजतीन. ‘ते म्हज्या वावराक हातभार लायतात, हांव गोंयची गिरेस्त परंपरा, संस्कृताय, खावप, नाच, घुमट वाद्य लोकां मेरेन पावोवपाक सोदतां. कसलीय गजाल भोवतेक लोकांक खबर आसता, पूण प्रत्यक्ष वावर, मजत पांच टक्के लोकूच करतात. त्या पांच टक्क्यांतलो हांव एक हाचो म्हाका अभिमान दिसता. बोंदेंरा फेस्ताच्यान ताका उर्बा मेळ्ळी. खरें तर लोकांक फेस्तां जाय, पूण आयोजन करपाक नाका. कित्याक तर हातूंत पयशे मोडटात. जो राजकी फुडारी मुखेल सोयरो आसता, तो सगलो खर्च करता आनी सगलीं सुत्रां आपल्या हातांत दवरता. हांवें पयशे मोडपाची तयारी केली. हांव लोकांक उलो मारता की तुमी फेस्तां करात, पूण तातूंत गोंयचे पारंपरीक संस्कृतायेचें दर्शन जावंदी. पुरस्कर्ते नाकात, मुखेल सोयरे नाकात, सोरो तर नाकाच. आयज लोक म्हाका फेस्तां घडोवन हाडपाक सगली मजत करतात’, अशें माॅरिस सांगता.
काजू आमकां खबर आसा, तो फेणयेक लागून. पूण त्याच काजवाचीं खाणां जातात. हातूंतल्यान काजवाचो महोत्सव आकाराक आयलो. ताणें जो जिनस केलो ताका नांव दिले केश्यूटेल. माॅरिस म्हणटा, जर आमी अशें कितें नवें केलें जाल्यार ल्हवू ल्हवू तें सगल्यांक आवडटलें. हेच खातीर तर तो फेस्तां करता. ताका लागून आमचे गोंयची संस्कृताय तिगून उरल्या, दायज तिगलां. दरेका गांवांत असलीं फेस्तां जावपाक जाय. आमची कला, परंपरा, खाणां, नाच नवे पिळगे मेरेन पावपाक जाय.
प्रा रामदास केळकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
