दिपकावणी…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

का ल रातीं बरोच म्हणल्यार बरोच पावस पडलो. तापून गेल्ले धर्तरेक, जगलां आनी वारो-पावसान भरपूर न्हावंक घालून थंड केली. सकाळ पसून बांयंत आशिल्ल्या बेब्यांचें डरांव-डरांव सुरूच आशिल्लें आनी गरमी सदचे परस चड जावपाक लागिल्ली…
…..आनी म्हणटा तो मेरेन, पयल्या पावसान व्हड उमेदीन धर्तरेक भिजोवन काडली. रस्त्या वेल्यो खळयो उपाट भरून व्हांवपाक लागल्यो. गोरवांनी वचत थंय गोठण (पावसा दिसांनी सगलीं गोरवां एकठांय जावन एकाच जाग्यार बसप.) करून रस्ते आनी वाटो आडायिल्ल्यो. झाडां-पेडां पयल्या पावसान शिंवरून धादोसलीं. शेवणीं, पाखरांनी आपापल्या घोंटेरांत आलाशिरो घेतलो. भीमकुल्ल्यांनी (सान कुल्ल्यो) आंगणांत गर्दी केल्ली. (भीम कुल्ल्यो पयल्या पावसांत, एक-दोन दीस शेतां-भाटांनी जांचे घर आसा, त्या आंगणांनी दिश्टी पडटात.)
लायटीचो आपा-लपा सुरूच आशिल्लो. एकएकदां emergency light घात मारता म्हणून गांवांनी चिमण्यो, पेत्रोलमास, मेणवाती हाडून दवरिल्ल्यो आसतात.
आमच्या भाटा सकयल व्हाळ व्हांवता. मार्च मेरेन तो बेस बरो व्हांवत आसता. उपरांत उदक इल्लें इल्लें सुकत वता. गांवांतली चडशीं भाटां ह्या व्हाळाचेर पोसली वतात.
बरो पावस पडपाक लागलो आनी पयल्या पावसांत व्हाळाक हुंवार आयलो काय व्हडल्यो व्हडल्यो गांवठी, काळ्यो कुल्ल्यो आपले डांगे फुलयत बिळांतल्यान भायर सरपाक लागतात. शेताच्यो मेरो, उदक सांठोवन दवरिल्ल्या बांदार लेगीत त्यो दिश्टी पडटात. वाड्या वेले तरणाटे आनी कुल्ल्यांचे घोस्ती, कुल्ल्यो दिपकावपाक पेट्रोमॅक्स ना जाल्यार टॉर्च घेवन व्हाळार येतात.
आमगेर बिहारी मानाय आसात. व्हाळांतले सावे नुस्तें ते खावपाक शिकल्यात. पूण तांकां कुल्ल्यो खावपाक आवडना पूण धरपाक एक नंबर.
कळशी ना जाल्यार कळसुली घेवन ते वतात आनी चणे वेंचिल्ले भशेन तांच्या बिळांत हात घालून कुल्ल्यो धरून कळसुलेंत घालतात. आनी त्योय बी दांग्या सयत. थोड्यो कुल्ल्यो उतावीळ आसतात तांकां ते कोयतुल्यान नाजाल्यार व्हिळो मारून तांचो थंयच खिमो करून उडयतात.
एक-एकदां, फातरा पोंदा कुल्ल्यो लिपिल्ल्यो आसतात आनी फातर जेन्ना परतिता, तेन्ना काळे सर्प, जे खूब विखारी आसतात, ते फातरा पोंदा सांपडटात. तांणी डुख मारीत जाल्यार, एक-एकदां जिवार येवंक शकता.
काल रातयां, म्हजे कडल्यान कळसुली आनी टॉर्च घेवन कुल्ल्यो धरपाक मानाय गेल्ले ते रातचे 12 वरांचेर दोन व्हडल्यो कळश्यो भरून कुल्ल्यो घेवन आयले. दर्यांत मेळटात त्या कुल्ल्या परस ह्यो गांवठी कुल्ल्यो भोव रुचीक आसतात. तांचो मासान भरिल्लो डांगो खावप म्हणल्यार एक challenge कशी. कारण ह्यो कुल्ल्यो खूब कडक आसतात पूण तितल्योच भोव रुचीक आसतात.
कुल्ल्यो उजरावन, सोयऱ्या-धायऱ्यांक वाटे घालून तांच्यो तांकां पावयल्यो आनी उरिल्ल्यांचें झणझणीत अशें सुकें, क्रॅब शॅकशॅक, स्टफ्ड कुल्ल्यो आनी तळिल्ल्यो कुल्ल्यो असो आमचो दोन दिसांचो झणझणीत पुरामेंत जालो. आयतार आशिल्ल्यान, थोडे सोयरे आमगेर आयिल्ले, तांकां जेवपा खातीर दवरून घेतले आनी थोड्या जाणांक पयल्या पावसाच्यो गांवठी कुल्ल्यो खावपाक आपोवणें धाडलें. ताजे वांगडा गरम गरम तांदळाच्या भाकऱ्यांचो बेत आशिल्लो.
नुस्तेमारीचेर बंदी आसता तेन्ना कुल्ल्यो, शेतांतले कोंगे, व्हाळांतले चडणेचें सावें नुस्तें, थिगूर, चिकाले, सांगटां, गांवगिऱ्या वाठारांनी पावसांत सांगात करतात……
गोंय गोंयकार आनी गोंयकारपण हाकाच म्हणटात??

एकनाथ सामंत
9226219723