भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंय मंत्रीमंडळाचे बसकेंत बुधवारा राज्य दायज धोरण जाहीर जालें. हाचो मसुदो 2024 त उजवाडायिल्लो. आतां ह्या धोरणाक मान्यताय मेळिल्ल्यान राज्यांतलीं इतिहासीक, पुरातत्व म्हत्व आशिल्लीं दायज थळां, आदल्या खाजगी आनी सरकारी इमारतींचो सांबाळ करप सोंपें जातलें. ह्या सगल्यांचो चडसो पर्यटना खातीर वापर करपाक जाय. तसो भोवतेक थळांचो जाताय बी. गोंयच्या इतिहासांत कांय हिंसक घडणुकांची नोंद आसा. त्या काळा वयलीं कांय ‘काळीं’ थळां अजूनय आसात. तींय पर्यटकांक दाखोवन तांकां तो इतिहास सांगचो, अशी मागणी कांय जाणांनी फाटीं केल्ली. पूण ते विशींचो कितें तो निर्णय आतां सरकारी यंत्रणांनी घेवपाचो. गोंयांत युनेस्कोन मानून घेतिल्लीं कांय दायज थळां आसात. तातूंतलीं चडशीं इगर्जो आनी काॅन्व्हेंटां. हीं पोरण्यां गोंयां आनी कांय हेर कडेनूय आसात. ताचे भायर मंगेशीचें मंगेशाचें, कवळेंचें शांतादुर्गा देवूळ, आग्वाद, शापोरा, फर्मागुडी आनी हेर कडले किल्ले. आदलीं घरां, कार्यालयां हींय आमचीं दायज थळां. पश्चिमी शैलींत बांदिल्लीं घरां, जीं खास करून स्पेन, पुर्तुगालाक दिसतात, पळोवपाक शेंकड्यांनी पर्यटक येतात. मेळिल्लें दायज सांबाळून तें फुडले पिळगेच्या हातांत दिवपाक जाय. दायज थळांचो एक वेगळो पर्यटक वर्ग आसा, ताका हें सगलें पळोवपाक आवडटलें आनी तो ते खातीर गोंयांत परत परत येवचो हे खातीर सगल्यांनीच यत्न करूंक फावो. सोशल मिडिया वरवीं तें सहज करूं येता. फक्त दर्या, सोरो, पार्टी इतल्याचेरूच आमचें पर्यटन उरचें न्हय. ताका संस्कृतीचो स्पर्श जावचो.
दायज धोरणा खाला गोंयांत 200 परस चड दायज थळांची नोंद आसा, तर शंबरा वयर आदलीं घरां आसात. तातूंतल्या कांय घरांचे तांच्या वारसांनी दायज थळांत, वस्तुसंग्रहालयांत रुपांतर केलां. ह्या सगल्या खाजगी, सरकारी वास्तुंचें दायज धोरणा खाला संरक्षण आनी जतनाय जातली. अर्थीक आनी तंत्रीक मजत घेवन दायज थळां सांबाळून दवरतले. खाजगी दायज घरांक अर्थीक अनुदान दितले. तीं दुरुस्त करपाक वा तांची फेरबांदणी करपाक तंत्रीक मार्गदर्शनूय मेळटलें. तांचो पर्यटना खातीर वा संग्रहालय म्हूण वापर करपाक मेळटलो. तातूंत सांस्कृतीक कार्यावळीय करपाक मेळटल्यो. मात हें सगलें करतना कांय पथ्यां पाळचीं पडटलीं. स्वातंत्र्य, मुक्तीच्या काळांत घरा- दारांचेर, संवसाराचेर उदक सोडून जायते लोक स्वातंत्र्या खातीर झगडले, तांणी मरण स्विकारलें. तांकां आग्वादाचे बंदखणींत दवरिल्ले. तांच्या मोलादीक जिविताची ती साक्षिदार. मात आयज थंय सोऱ्याची विक्री जाता, असो व्हिडियो फाटीं व्हायरल जाल्लो. पवित्र जाग्यार सोरो विकप हें चुकीचें. वास्तुचें पावित्र्य आसता, तें सांबाळून दवरुंक जाय. दायज थळांचे दुरुस्तीचें काम फायलींनी आडकून उरपाक जायना. तें फटाफट जावंचें. नाजाल्यार ताचो वास्तूचेर वायट परिणाम जावपाक शकता. महाराष्ट्रांत पांच हजार कोटी रुपयांचो शिवाजी महाराजांचो पुतळो दर्यातं बांदपाचो विचार चल्ला. खरें म्हणल्यार तांच्या कांय किल्ल्यांची बाबत अवस्था जाल्या. गोंयांतलोय एखादो किल्लो सोडल्यार हेर किल्ले दुरुस्त करपाची गरज आसा. ह्या किल्ल्यांचें सोबितीकरण केल्यार किल्ल्यांची, इतिहासाची आवड आशिल्ल्या पर्यटकांक येवपाक मेळटलें.
दायज धोरणांक फक्त वास्तू नात, तर 46 परंपरीक लोककला आनी 61 वेवसाय, हस्तकलांचो आसपाव आसा. कावी सयत विवीध कुशळटाय कला तातूंत आसात. आदल्या तेंपार मेस्तकाम, कुंभारकाम गोंयकार करताले. आयजूय करतात, मात आतां तातूंत खूब उणाव आयला. कांय वेवसाय भायल्यांच्या हातांत गेल्यात. कालांतरान आमचें हें खाशेलें गोंयचें दायज नाच्च जातलें, अशें कोणे म्हणलें जाल्यार परंपरीक लोककला, वेवसाय करप्यांनी बेजार जावपाची गरज ना. नुस्तेमारी वेवसायांत पसून आतां मेजकेच गोंयकार दिसतात. हें अशेंच चालू उरलें जाल्यार आमी गोंयकारूच दायज जायत म्हूण भंय. गोंयचें दायज सांबाळप ही फक्त सरकाराची जापसालदारकी न्हय, तर समाजानूय तातूंत वांटो घेवपाची गरज आसा. ते खातीर ताका, खास करून तरणाट्यांक प्रशिक्षण दिवपाक जाय. आप मजत गट, बिगर निवासी संघटणाय तातूंत वांटो घेवपाक शकतात.
गोंय राज्य दायज धोरण हें फक्त वास्तू न्हय, तर गोंयच्या आत्म्याची जतनाय करपा खातीर आसा, अशें मुख्यमंत्र्यान म्हणलां. गोंयची वळख ह्या दायजांक लागून आसा. तें थळ आमी नितळ दवरपाक जाय, हेरांकूय तशें दवरपाक सांगपाक जाय. हें तशें सोंपें काम, पूण यशस्वी जायत हाची खात्री दिवं नज. कारण मेळत थंय कोयर करपी, पान, तंबाकू खावन पिचकाऱ्यो मारपी बरेच लोक आसात. मोगाचें काळीज काडून भितर आपलीं नांवां बरोवपीय आसात. दायज हें पुर्वजांच्या काळांतलें शिल्प, वास्तू, कला. तिचो अपमान करप समा न्हय. आपल्याक झेपता तितली सगल्या तरांच्या दायजांचो सांबाळ करुया, जतनाय घेवया. तें तिगोवन दवरुया.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
