भांगरभूंय | प्रतिनिधी
वर्स 1927 सावन मठग्रामस्थ हिंदू सभा (पयलींची हिन्दू कैवारी सभा) हे समितीन शिगमोत्सवाचें आयोजन करपाचें वजें उखल्लें. त्या वर्सा सावन आज मेरेन शिगमो उमेदीन मनयतात.
सांगे तालुक्यांत कुशावती न्हंयेचे देगेर सैमान नटिल्ल्या जांबावले गांवात श्रीरामनाथ दामोदराचें देवूळ हें हिंदुंचें पवित्र थळ. ह्या देवळाक एक वेगळोच इतिहास आसा. पुर्तुगेजांची सत्ता आसतना तांणी हिंदुंक आपल्यो रिती, सण पाळपाक बंदी घाल्ली. बंधना आसून लेगीत हिंदुंनी रिती पाळप सोडल्यो नात. पुर्तुगेजांनी 8 मार्च 1546 दिसा साश्टींतलीं देवळां नश्ट केलीं तेन्ना तातूंत मडगांवचें श्रीदामोदराचे देवूळ आशिल्लें. भक्तांनी दामोदराची मूर्त घेवन वचपाचो यत्न केलो, पूण पुराय लिंग उबारप शक्य जालेंना म्हणून फक्त माथ्याचो इल्लोसो भाग जांबावले गांवांत घेवन आयले आनी थंय एका नव्या देवळाची स्थापना केली आनी लिंगाची गर्भकुडीत स्थापना केली.
वर्स 1927 सावन मठग्रामस्थ हिंदू सभा (पयलींची हिन्दू कैवारी सभा) हे समितीन शिगमोत्सवाचें आयोजन करपाचें वजें उखल्लें. त्या वर्सा सावन आज मेरेन शिगमो उमेदीन मनयतात. जांबावलेचो शिगमो ‘दामबाबाचो गुलाल’ म्हणून गोंयभर गाजता.
गोंयांत दरवर्सा विंगड- विंगड देवळांनी पारंपरिक सण जातात. दरेका गावांत शिगम्याक वेगवेगळ्या नांवान वळखतात. कुंकळेच्यो सत्र्यो, केरीच्यो करवल्यो, फोंडेचो वीरभद्र, म्हाड्डोळची चतुर्दस, गांवठणांतली घोडेमोडणी, दोंगरेचो इंत्रूज, काणकोणची शिशारान्नी, वळवयचो गोंदळ आनी जांबावलेचो गुलाल. शिगम्याचे खाशेलेपण म्हणजे लोकसंस्कृताय जपून कलाकारांक कला सादर करुंक एक माची दिवप तशेंच, सगळ्यांनी बरोबर येवन मजा करप.
जांबावलेचो शिगमो सप्तकभर चलता. पयले दीस बुधवारा कोंबवाड्यार केणीबाबाच्या घरांत नाल्ल दवरतात. अशें म्हणटात जेन्ना दामबाबाचें लिंग म्हाड्डांतल्यान व्हरताले त्या वेळार ताजे सुरक्षे खातीर लिंग केणीबाबाल्या घरांत रातभर दवरिल्लें आनी सकाळीं जांबावले व्हेल्ले. सात दिसांचो हो शिगमो बरेभशेन जावंदी म्हणून भक्त श्रीफळ दवरुन सांगणें करतात. त्याच बरोबर दादले एकठांय येवन ‘सीता स्वयंवरा’चें लोकनाट्य सादर करतात.
दुसरे दिस बिरेस्तारा, केणीबाबाच्या घरांत पुजिल्लो नाल्ल मडगांवच्या दामोदर साला कडल्यान मुन्सिपाल्टी गार्डना मेरेन वाजयत- गाजयत मिरवणूक काडत व्हरतात आनी उपरांत तो जांबावले श्रीदामोदर देवस्थानांत पावयतात. नाल्ला बरोबर सगळे मडगांवकारुय वतात. महाप्रसाद जालो की होळी पेटयतात. ह्या दिसा सावन सेगीत पाच दीस अगरसाळेन महाप्रसाद आसता. वाडपाक दादले आसतात, देखून बायलांक पाच दीस सुशेग मेळटा.
शुक्रारा सावन नाटकां सुरु जातात. शुक्रारा आनी शेनवारा फार्सीकल नाटकां तर आयतारा आनी सोमारा इतिहासिक, पौराणिक नाटकां जातात. आयतारा नाटकांत 40 – 50 पात्रां वांटो घेतात. नाटकां सुरु जावचे पयली भक्त हरदास आनी विदुशकाचे सवंग गणपतीची पूजा करतात. उपरांत नाटकांतली पात्रा नांदी म्हणता. ‘दामोदरा नमन पायी तुझ्या या’ संगीताच्या तालार नाटकाची सुरुवात जाता. आयतारा दीस दुसऱ्या माटवांत संगीताचो कार्यक्रम जाता. सोमारा फेन्सी ड्रेस आनी रिकॉर्ड डान्स सर्त आसता. तेच माचयेर उपरांत लावणी नाचाची कार्यावळ जाता. सोमारचे नाटक रातीच्या तीन वरांचेर सुरु जाता. ह्या दिसा सगळे भावीक जागरण करतात. फांतोडेर दामबाबाची पालखी सजयतात आनी जांबावलेच्या प्राकारांत मिरवणूक काडटात. ती रामनाथाच्या देवळा मुखार दवरतात.
मंगळारा दनपारा तीन- साडेतीनाच्या दरम्यान देवस्थानाच्या प्राकारांत पालखेंत विराजमान आशिल्ल्या श्रीदामबाबाची आरती जाता आनी ताका गुलाल अर्पण करतात. उपरांत गुलाल खेळूंक सुरुवात जाता. खीणभरांत अख्खें जांबावले गुलालाच्या रंगान गुलाबी जाता. गुलाला उपरांत कांय लोक कुशावती पाणट्यार न्हावुंक वतात. पाणट्याचें खाशेलपण म्हणजे हांगाचें उदक वखदी. तातूंत न्हाल्यार दुयेसां पासून सुटका जाता. गोंयभरांतले लोक गुलालाक येतात. मंगळारा दिसूय शेंकड्यांनी भक्त दर्शनाक येतात. तेच रातीं देवळाच्या प्रांगणान ‘नवरदेवाची वरात’ असो लग्नाचो प्रयोग जाता. मागीर भजन. दुसरे दीस, बुधवारा धुळपेट जाता. धुळपेट करून पयले दीस दवरिल्लो नाल्ल पाणट्यार पावयतात. अशे तरेन भक्त श्रद्धेन शिगम्याचे सातूय दिस उमेदीन मनयतात, कामाचो ताण विसरून दामबाबाची सेवा करतात.
प्रा. देविका सुदिन सांबारी
91127 37855
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
