दर्याक पेटला उजो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

उदक आनी उजो हांचे कडेन केन्नाच खेळचें न्हय, मस्ती करची न्हय अशें आमचे जाण्टेले शिटकायताले. परंपरीक ओपारी सारकें चलून आयिल्लें शाणेपण तें. कालांतरान तंत्रगिन्यान वाडलें. वीज आयली. वीज, उजो, उदक हें बरें जाल्यार बरें. विजेंतल्यान केणां उसळून उजो पेट घेवं येता आनी तें खिणा भितर घडटा.
कसलीय कार्यावळ जाता तेन्ना लोक जमतात. हे लोक इमारतीच्या सभाघरांत जमूं येता वा मैदानाचेर घाल्ल्या माटवांत. शंबर लोक आसूं येता वा धा हजार वा एक लाख. अशा वेळार त्या सुवातेंत फावो ती जतनाय, सुरक्षा, उजो सुरक्षा, लोकांक संडास, पिवपा उदक, डायबिटीस पेशंटांक गरजेक खावपाक कितें तरी जिनस आसता काय ना? काय परिणामांची पर्वा नाशिल्ल्यान ह्या म्हत्वाच्या मानदंडां कडेन पळोवपूच ना?
कसलें अप्शरण केन्ना येत हें सांगूं येता? उज्याची सुरक्षा राखपाक उपाय घेवंकूच जाय. नाजाल्यार घाळपणाक लागून, बेशिस्तीक लागून हडफडें दुर्घटनेवरी घडटा. उजो पेटला ही सुलूस लागना फुडें दोनूय धनी थायलॅण्डाक कांयच न्ही करून पळून गेले. बर्च बाय रोमियो लेन ह्या नायट क्लबांत घडिल्ल्या अग्नीकांड प्रकरणांतले मुखेल दुबावीत आरोपी आनी क्लबाचे धनी गौरव लुथरा आनी सौरभ लुथरा हांणी थायलॅण्डाक पळ काडलो. जाल्यार क्लबाचो गोंय मुखेली करणसिंग कोहली हाका गोंय पुलिसांनी दिल्लींत अटक केली. ह्या निगरगट्ट लोकांक दयामाया कांयच ना. तांचे तरेतरेचे पसरे आनी आस्थापनां खूब सुवातांनी आसात. पैसो आसा. हे गडबडींत थळाव्या प्रशासनांतल्यो खूब जाणांच्यो गुठल्यो गेल्यो. अधिकारी निलंबीत जाले. वयल्यांक कोणूच कांयच करूंक शकना. काळीज आसल्यार तो मनीस रडटा. दुकां गळयता. कांय मुर्दाड लोकांची संवेदना बधीर जाल्या. जनावरांक लेगीत इजा जाल्यार आमकां चर्र जाता. वयल्यान सकयल मेरेन ह्या उज्याकांडाक जबाबदार आशिल्ल्यांक काळीज ना हें सिध्द जाता. दोन दीस स्मशानवैराग्य उरतलें आनी परत हे बेकायदेशीर कारभार सुरू. भ्रश्टाचार खुबूच मातला. परवाने घेतल्यांक तें कळटा.
जो उजो लागला तो गोबोर करून सोंपला. आनीक एक उजो आसा जो सगल्या दर्याक लागला. भ्रश्टाचाराचो उजो आख्ख्या यंत्रणांक लागला मागीर तो पालयतलो कोण?
मजगतीं, पयर सोमारा पणजे कला अकादमींत उबारिल्ल्या तात्पुरत्या लांकडी सजावटीच्या स्पॉन्जाक उजो लागपाची घडणूक जाली. पणजी शारांत 12 डिसेंबरा सावन सेरेंडिपीटी आर्ट फेस्टिव्हल 2005 सुरू जाता. ह्या फेस्टिव्हला खातीर तात्पुरती लांकडाची सजावट करपाचें कामा चालू आशिल्लें. हे सजावटीक उजो लागिल्ल्यान लाखांनी रुपयांचें लुकसाण जालें. माणसुकी ही, मनीस कोणूच जखमी जावंक ना.
वेळकाळ वळखून कला अकादमीच्या कर्मचाऱ्यांनी तात्काळ उजो पालोवपाक सुरवात केल्ल्यान व्हड अनर्थ टळ्ळो. अशेच तरेचो उजो पोरूं 8 डिसेंबराक लागिल्लो. त्या वेळार आयनॉक्स थिएटरा कडेन उबारिल्ल्या लांकडी बांदकामाक उजो लागिल्लो. पणजी उजो पालोवपी दळाचे अधिकारी आनी जवानांनी घडणुकेचे सुवातेर धांव घेतली.
सेरेंडिपीटी आसूं वा आनीक कसलीय कार्यावळ थंय उज्याची सुरक्षा कितली आसता ताचेर मात्सो विचार करचो. मोटें कितेंय जावन खूब लोक मेले म्हणटकच मागीर दोळे उक्ते जातात.
ह्याच वर्सा मे म्हयन्याचे 3 तारखेर शिरगांवचे जात्रेंत गचीमुड्डी जावन 7 जाणांक मरण आनी 80 लोक जखमी जाले. ताची कारवाय मुखार खंय पावली कांयच खबर ना. ह्यावूय घडणूकेक मरण आयिल्ल्या आनी जखमी जाल्ल्यांक सरकार करदात्यां कडल्यान वसूल केल्ले पयशांतले कांय लाख रुपया दितलें. यंत्रणांचो अणुरेणू घटक, म्हाका खावपाक कितलें मेळटलें ही मनोधारणा घेवन जगतकच कितें जातलें? हेंच पानवळ.
राज्यांत अंदूं कितल्या लोकांक, कितल्या अपघातांत मरण आयलें पळयात. वर्स सोंपत आयलें. दर दिसा सरासरी एक मरण. कितलेशेच जाण कुल्पाद जाले. चलयतल्यांक मरणाची भंयभिती ना. येरादारी यंत्रणेचो वचक, आळो तांचेर ना. रातची गस्त ना.
राज्यांत चोरयो, दरोडे, खुनी हल्ले वाडत आसात. पुलिसांनी गस्त वाडयल्या. आतां नवें वर्स 2026 तेंकतना गोमट्या गोंयांत रातभर चलपी डान्स कार्यावळी, संगीत कार्यावळी जातल्यो. हजारांच्या हजार लोक दर्यावेळ सुवातांनी एकठावतात. असल्या सुवातांनी वीज, उजो हांचे सेफ्टी खातीर फावो ती तजवीज करतात व्हय? हाचेर आळो जाय. कायदेशीर तजवीज जाय. कडक उपाय येवजण जाय. फेरीग जावन घावो दरदरता तेन्ना उपचार सुरू करतकच पेखपाक दीस वतात. घावोच जावचो न्हय म्हूण मुळां कडेन वचप बरें. ते खातीर सुस्ती, आळस, बेपर्वा उपेग ना. सजग रावन कामाक लावंक जाय. वयलेवयर कॅज्युअल रावतकच ताचे परिणाम हडफडें घडणुके सारके भोगचे पडटात.
15 ते 20 हजार लोक एकठांय येवन जेवतात ते सुवातेर अन्नाची सेफ्टी पळोवंक जाय. विशबाधा जातकच एफडीए खात्यान पिक्चरांत येवन कितें फायदो? व्हडल्या जात्रांनी मेळाव्यांनी चेंगराचेंगरी जावंक फावना आनी अन्न जेवणखाण हातूंत भेसळ जावची ना हाची जतनाय घेवप खूब खूब गरजेचें. अंदूं वर्सा जाल्ली चेंगराचेंगरी आनी हडफडेंचें हें प्रकरण हातूंतल्यान दक्ष रावंक जाय.
गोंयांत खूब जाणांनी हालिंसराक आपल्याच घराकुशीक वा वयर मजलो काडून टुरिस्टांक वा हेरांक भाड्याक रावपाक रूम दिल्यात. तातूंत कायदेशीर दाखले कितल्या जाणांनी घेतल्यात? तो मनीस टणटणमारी वा गुंड आसूं येता. मोठ्या संघटणे कडेन जोडिल्लो तांचे खातीर वावुरपी आसूं येता. खात्री कोण दितलो? तांचे कडेन आधार कार्ड आसता? हें गांवागांवांनी घडूंक लागलां. ताचेरूय आळो जाय.
एक इंग्लीश म्हण आसा, a stitch in time, saves nine. उसवलां त्या शर्टाचें छिद्र पयलींच वेळार शिंवले जाल्यार णव टांके वाटावतात. एका टांक्यान काम भागोवचें. हो टांको म्हळ्यार कडक आळो. नेमांक पाळो. कारण हांगा मस्ती केल्यार मागीर कितलेय टांके मारल्यार उजो आळाबंद येवचो ना.
आतांच वेळार उजो आळाबंद हाडूंक जाय. तो दर्याक लागिल्लो घाळपणान वा भ्रश्टाचारान उप्राशिल्लो आसूं वा हडफड्यां वा संबंदीत यंत्रणांक पेटिल्लो उजो आसूं.

मुकेश थळी
फोंडें