दरेकल्यान विचारांचें वेसन लावन घेवचें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सादारणपणान मनशाची संवय कशी आसता काय म्हणल्यार, ‘हांव उलयता तूं आयक.’ ही पद्दत बदलची पडटली. भुरग्यांक भासाभास करूंक प्रवृत्त करतले जाल्यार तांकां विशय दिवन तांचेर आपले विचार मांडूंक लावचे पडटले.

भुरगेपणांत आवय आमकां भावंडांक देख दितना सांगताली ‘काडली जीब लायली ताळ्याक’ अशें केन्ना करचें न्हय म्हूण. ते भायर दुसऱ्याचें वायट उलोवप बरी संवय न्हय म्हूण. कारण कोणाक केन्ना खंयचे गजालीक लागून राग येत हाचो नेम नासता. एखाद्र्याचेर राग उक्तायतना लेगीत फाटलो फुडलो विचार करून उलोवचें अशी ताकीद ती आमकां दिताली. रागाच्या भारांत मारिल्लो उतरां भालो कोणाचें काळीज दुखयत हाचोय नेम नासता अशे तरेन ती आमकां समजायताली. ह्या सगल्या कारणांक लागून मनशान आपली विचार करपाची आनी विश्‍लेशण करपाची तांक केन्ना सोडूंक फावो ना अशें म्हणटात. म्हाकाय तशेंच दिसता आमी मनश्यांनी आपली विचार करपाची तांक वाडोवंक जाय. आसा ताचे परस आनीक बरे तरेन स्पश्ट विचार करूंक शिकपाची गरज आसल्यार तिवूय शिकपाची तयारी दवरूंक जाय. पूण दरेकल्यान आपली विचार करपाची पत केन्ना व्हगडावन बसची न्हय. शिक्षीत जावं अशिक्षीत विचार करूंक सगलेच शकतात. विचार करूंक शकना जाल्यार आमी मनीस म्हणून घेवंक शकतले व्हय, दोग मनीस खंयच्याय विशयाचेर उलयता आसत तर तांचे विचार सगल्यांक पडटलेच अशें ना. तांचे विचार सामके वेगळेय आसूंक शकतात. तांचे भितर मतभेद आसूं येता तेभायर तांची विचार करपाची तांक लेगीत वेगळी आसूं येता. एकल्याची चड तर दुसऱ्याची कमी आसूंक शकता ही अजापाची गजाल मात न्हय.
हांव जेन्ना तरणाट्यांक U. A. Understanding Analysis ‘भौसाक समजून घेवंक निती मुल्यांची गरज’ ही कार्यशाळा घडोवन हाडटा, तेन्ना तांकां आपले विचार उक्तावंक सांगता त्या वेळार खूब उणें भुरगे आपले विचार उक्तावंक मुखार येतात. हें चित्र जर आमी बदलतले जाल्यार तांकां ल्हानपणा सावन तांचे विचार मांडपाची संद दिवची पडटली. सादारणपणान मनशाची संवय कशी आसता काय म्हणल्यार, ‘हांव उलयता तूं आयक.’ ही पद्दत बदलची पडटली. भुरग्यांक भासाभास करूंक प्रवृत्त करतले जाल्यार तांकां विशय दिवन तांचेर आपले विचार मांडूंक लावचे पडटले. कसल्या ना कसल्या कर्यावळीची जापसालकी तांचेर सोंपोवची पडटली. तांकां मेकळेपणान विचार करून कार्यावळ तांच्या मना प्रमाण घडोवन हाडूंक आमी तांचे वांगडी जावन मार्गदर्शन करचें पडटलें तेन्नाच ते आपल्या पांयार उबे रावंक शकतले. तांचे जिणेंत कसलेंय संकश्ट आयल्यार लेगीत स्वतंत्र विचार करून निर्णय घेवंक शकतले.
ह्या संवसारांत जायते जाण आसात जांकां अर्थ नाशिल्ल्या प्रस्नार प्रस्न विचारून लोकांक बेजार करपाची संवय आसता. जाल्यार कांय जाण अस्सल प्रस्न विचारून चिंतूक लायतात, वाचन आनीक अभ्यास करूंक उर्बा दितात. अशे अस्सल प्रस्न विचारपी म्हजे कोतान तोखणायेक पात्र थारतात. ह्या लोकांनी विचार करपाचें वेसन लावन घेतिल्लें आसता अशें हांव समजतां. दरेक मनशाक अशें वेसन आसप बरी गजाल, आमी सगल्यांनी तांचे अनुकरण करूंक जाय आमी गिन्यानांत कशी भर घालूं येता हाचो विचार करून प्रामाणीक यत्न करूंक जाय. कारण गिन्यान पदरांत झोमून घेवंक पिरायेचें बंधन आसना तें केन्नाय कशेंय प्राप्त करूं येत फकत इत्सा शक्त जाय. गिन्यानी मनीस विचार करीत रावता त्या विचारांतल्यानच आपल्या ज्ञानांत भर घालीत रावता. तो दोळे आनीक कान उक्ते दवरून वावुरता, तो सैमा कडल्यान खूब कितें शिकता, तो सरभोंवतणी फक्त पळयना तो नियाळटा. हें अशेंच कित्याक, तें तशेंच कित्याक. ताच्या मनांत उबे रावतल्या दरेक प्रस्नाचेर तो विचार करून जाप मेळयता. केन्ना केन्ना तो हेरांचे वागणुकी वेल्यान बर्‍यो वायट गजाली शिकपाक लागता. आमी मनीस शिक्षीत जावं वा अशिक्षीत आपल्या जिविताच्या अणभवान बरेच गिन्यानी जावंक पावता ही गजाल कोणूच न्हयकारूंक शकना.
हालींच्या तेंपार सगल्या मळार शिकिल्ले दिसतले, पूण तांतूंत गिन्यानी मनीस आसतलेच हाची शक्यताय खूब उणी आसतली अशें म्हणल्यार म्हजी चूक जावची न्हय. मनीस आपल्या आभ्यासू विचारांनी ह्या समाजांत आपली खेरीत वळख तयार करूंक शकता ही वास्तुस्थिती जावन आसा. आमचे खातीर आनीक एक गजाल म्हत्वाची ती म्हणल्यार ज्या दिसा आमी विचार करपाचे सोडून दितले त्या दिसा सावन आमची चिंतना वाडूंक लागतली. आमच्या जिविताची घसरण सुरू जातली. अशा वेळार आमी मनाची शांती व्हगडावन बसतले, मनांत घुस्पागोंदळय सुरू जावं येता. कसले ना कसले विचार आपसूक धोसूंक लागतले कांय कितें, हो प्रस्न म्हाका विचार करूंक लायता. हाचे आनीक एक कारण म्हणल्यार म्हजे वळखीचे जायते जाण म्हाका जेन्ना सांगतात ‘हांवें विचार करपाचें सोडून दिलां, मुखार कितें जाता तें जावं.’ पूण तांच्या उलोवपांतल्यान, ते विचारतात त्या प्रस्नां वेल्यान म्हाका दिसना तांणी विचार करपाचें सोडून दिलां आसत म्हूण. कारण ते आमकां मेळिल्लें सैमीक देणें. एक वेळ आपूण विचार करता ही गजाल तांचे मतींत येना आसत, म्हूण ते घडये विचार करिनात म्हूण सांगतात. कितेंय जावं वयर म्हणिल्ल्या प्रमाण आमी मनीस विचारां बगर जगूंक शकनात ही तर काळ्या फातरा वेली रेग जी पुसूंक शकना.
दरेकल्यान सकारात्मक विचारांचें वेसन लावन घेवचें अशें दिसपाक कारणां जायतीं आसात. एक मुखेल कारण, विचारां बगर मनीस आपले जिणेची दिका थारावंक शकना. भुरगेपणांत मनीस हेरांक पळयतकच ताचे सारको जावंक सोदपी चित्र दोळ्या मुखार हाडले बगर रावला व्हय, ना न्हय, जस जशी मनशाची पिराय वाडत वता तो स्वता बद्दल मनांत फुडाराचें चित्र उबें करूंक लागता. तें चित्र पुराय करतलो जाल्यार ताका जोड दिवची पडटा विचारांची आनीक कश्टाची. अशा वेळार शिक्षण उणें आसल्यार कामा येता, पूण विचार करूनच मुखा वेलें पावल घालचें पडटा. दरेक विद्यार्थ्याक गरज लागता विचार करपाची आनी म्हणूनच मनशाचे तकलेंत विचार चक्र घुंवत आसता थांबनासतना. हांव तर म्हणीन दर्यार जशीं उफेतात ल्हारां तशीं मनशाच्या मनांत लेगीत उफेतात विचारांची उर्बेभरीत ल्हारां.

एच. मनोज
9822441417