तूंच वेगळो कित्याक?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

दे वान आमकां रचताना आपल्या सारक्याचीं रचल्यांत. आमी मनशां वाडलीं आनी संवसारी जाणवाय आमी घेतली. हे तरेन सवकास सवकास देवा सारक्याचें रूप आमचें वेगळें जायत गेलें. थोडीं देवाक मान-आदर करतात, ताचेरूच पातियेतात पूण ताची शिकवण मात फावो त्या प्रमाणांत वेव्हारांत घालिनात. दुसरे वाटेन थोडीं देवूच ना म्हण आपल्याच बळाचेर पातयेवन आपलीं जीण फुडें धुखलतात. ही आयची परिस्थिती म्हणूंक जाय. कितेंय जावं, आमचें रूप मात आयज पिसडत गेलां. असले परिस्थितींत आमी आसात म्हणटकच तीच आमची परंपरा, तीच आमची संस्कृताय आनी हीच आमची जीण अशें आमकां सहज दिसता. हेच तरेन आमी जिणेची फुडली वाटचाल धरल्या.
आमी देवा सारक्याचीं तरूय आमची आयज परिस्थिती वेगळी. आमचो भेस, देश, संस्कृती, भास, अश्यो जायत्यो वेगळ्यो गजाली. हें सगलें आमकां वेगळे करता जायत पूण देवा कडसून पयस वचूंक आदार जायना. परतेंच जाल्यार ह्या सगल्या गजालींतल्यान म्हळ्यार आमच्या वेगळेपणांतल्यान आमी एक जावन देवाक लागीं सरतात आनी सरुंक जाय. आमची भास, संस्कृती वा परंपरा वा देश वेगळो जालो म्हणटकच आमी वेगळीं जातात. हें आमी सगळीं मानून घेतात. खंयच्याय सुवाळ्यांक (विशेश तरेन राष्ट्रीय आनी आंतरराष्ट्रीय पांवड्यार) गेल्यात जाल्यार वेगळ्यो वेगळ्यो संस्कृतीक कार्यावळी पळोवन, वेगळीं वेगळीं जेवणां चाखून आमी धादोशी जातात. तांचें न्हेसप आनी हेर वेगळेपण आमी मानून घेतात. असल्या वेळार तीं वेगळीं कित्याक? असो कोणूच प्रस्न करिना.
सामाजांत जियेतना वेगळीं वेगळीं घडितां आमकां पळेवंक मेळटात. अनीत तरी, आयज आपली मान वयर काडून पळयता. असल्या वेगळेपणाची आमचे मदल्या जायत्या जणांक संवय जाल्या. कोणूय तर अनिती आड झूज मांडूंक फुडें सरता जाल्यार फावो तितलो प्रतिसाद वा सहकार तांकां मेळना. परतेंच जाल्यार तांकां सरळ प्रस्न करतात ‘तूंच वेगळो कित्याक?’ हो जालो समाजाचो देखावो.
आमी जियेतना आमची वागणूक आनी वृत्ती गरजेची. व्हड प्रमाणांत ती आमचो संबंद बांदता. एक पंगड, एक कुटुंब वा एक समुदाय कसो जियेतना, ह्यो सगल्यो गजाली वयर सरतात. आमचे मदल्या कणाकूय तरी तत्वां आनी मुल्यांचे बुन्यादीचेर आमची वृत्ती बादूंक जाय तर एक आव्हानूच अशें म्हाका तरी दिसता. ‘सगले तशेंच करतात जाल्यार हांवेंच अशें कित्याक वागचें?’ असलो प्रस्न आमकां विचारून तोड-जोड वृत्ती आमी आपणायतात. पंगडाच्या दबावाक लागून आमी एक नीज जीण जियेवंपाचें आव्हान स्विकारुंक फाटीं पडटात.
कोणूय तर आमच्या मनीसपणाक आनी जिणेक सोबता तसली जीण जियेवंक यत्न करतात जाल्यार तूंच वेगळो कित्याक? हो प्रस्न आसाच. ह्या प्रस्नाक लागून आनी बरी आव्हानीक आनी प्रवादीक (prophetic) जीण सोडून दिवची? असले जिणे वरवीं खिणा पुरतें संबंद तुट्टात म्हण आमी सगल्याक ‘हय देवा, तुजेंच सारकें’ म्हण हात जोडून मोनेपणाचें सवंग करचें? हांव म्हणटलो- ना! आमी असल्या चपक्यांतल्यान भायर सरुंकूच जाय. वेगळो, न्हय एकसुरो जियेवंक आमी आमच्या मनाक सांगूंक जाय.
तूंच वेगळो जाल्यार कितें जाता?
पंगडाचो बहिश्कार: आमचे बरोबरचीं कसलींय जीण जियेवं. ‘आमी तांकां सहकार दिवंक जाय. तांचे बरोबर एक जावंक जाय’ म्हूण तांचो आग्रो आसता. आमी तांच्या आगऱ्याक पाळो दिनात तेन्ना आमचेर तीं बहिश्कार घालतात.
प्रतिमा इबाडूंक शक्ता: वेगळेपणाची जीण जियेतल्यांचेर तरेकवार आरोप आसतात. आडगां-नाटकां करून पुरावे पसून तयार जातात.
मान मेळना: वेगळेपणाची जीण जियेतलो एकटोच. पंगडा मुखार ताचें बळ कमी पडटा. मान-रेस्पेत म्हणटात तो तुका मेळच ना.
संबदाक तर जागो ना: असली जीण जियेल्यार संबंद बांदूंक कठीण जाता, पूण हें फक्त खिणा पुरतेंच.
हे कांय म्हत्वाचे परिणाम. आमची कूड कोणूय नाश करुंक शकत, पूण आत्मो न्हय. असले न्हयकारी प्रणाम जातात म्हण आनी नीज जीण जियेवंची सोडूंक जायना. केन्ना केन्नाय एकसूरपणाची पाळी आमचेर येवंक शक्ता. मनोभंग पसून जावंक शक्ता. असले परिस्थितींत वेगळो जावंक सोदता, म्हळ्यारूच वागणूक आनी वृत्ती वेगळी सांबाळूंक सोदता जाल्यार मन तयार आसून आमच्या रोचतल्या देवाचोय आदार गरजेचो. अशें जाल्यार दुसरो आमचेर आरोप घालता, नांव इबाडटा आनी हेर जाल्यार पसून एक सुखी जीण जियेवंक फायदो जाता.
आमचे मदलीं जायतीं जाणां नीज तत्वांची जीण जियेवंक आशेतात. पूण तीं खंय तरी उणीं पडटात. आपणाक दुसऱ्यांनी मानून घेवंक जाय अशें दिसून चडशीं जणां वागतात ती वागणूक सारकी म्हण समजून आपलें जिवीत फुडें व्हरतात. हांगा मनाची थिराय गरजेची कशी दिसता. चडशीं जाणां जियेतात तीच जीण सारकी अशें आमच्यांनी म्हणूंक जायना, म्हणटकच मनीसपणाक सोबता तसली जीण जियेवन आमी खुशालकाय जोडून घेतल्यार बरी.

जॉन एम्. आल्फोंसो, कार्मेलीत
7666519837