तुमी कोंकणीचें काम करात; आमी…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

दर वर्सा पावस येता तसो 23 जूनूय येता. येवपाचोच. तीय बी एक तारीख. कशी चुकतली? ती कांय 29 फेब्रेर न्हय.
आमी जाल्यात लाचार. मंत्र्यांक कोंकणीचें कितें कळटा म्हणून आमी तांकां आपयतात? एकलोय मंत्री राजभाशेच्या आंदोलनांत नाशिल्लो. पूण, कोंकणीच्या दुदा वयली साय खावपाक मात सगले फुडें. चुकता आमचें. तांचें चुकना. आयतें व्हडपण कोणाक नाका जालां?
अंदूं 23 जूनाक वर्सा भशेन शणै गोंयबाब जयंती मनयली. आमकां शणै गोंयबाब व्हडलो; तांकां न्हय. आमकां तो कोंकणीचो म्हापुरूस! कोंकणीच्या पुनरुत्थानाचो प्रेरक!! ताचे प्रेरणेन आमी फाटलीं 79 वर्सां काम करीत आसात.
गोंय 1961 वर्सा मुक्त जालें. भारत 1947 त स्वतंत्र जालो, पूण शणै गोंयबाबान सवाय वर्सा पयलींच देह दवरिल्लो. 9 आब्रील 1946 दिसा शणै अंतरलो, आनी ताचें दायज आमी फाटलीं 79 वर्सां चलयतात.
आमी दायज चलयतात म्हणजे कितें कितें करतात तें मातशें (मंत्र्यांच्या) संवसाराक कळचें म्हणून हे मुक्त विचार वाऱ्यार घालतां. हातूंत थोडीशी आत्मप्रौढी बी दिसूं येता, पूण सत्य सांगले बगर कळना. जशें, म्हज्याच बापोलभावाक हांवें भारतीय भाशांतलो सगल्यांत व्हडलो शब्दकोश केला हें हांवें सांगीसर खबर नाशिल्लें. सांगतकच ताणें म्हणलें, “आवयस्स ! येदो व्हडलो शब्दकोश तुवें केला?”
हेर कांय जाण अनभिज्ञतायेचें पांगरूण तोंडार घेवन न्हिदतात. कांय जाण पिशें पांगुरतात. आमचे मंत्री नेमके खंयच्या वर्गणांत पडटात काय?
तेवीस जूनाक मुख्यमंत्री, दो. प्रमोद सांवतान दिवचले अमृत पाजलें. कोंकणी उलयात, वाचात, बरयात, कोंकणी खातीर काम करात, भुरग्यांक उरबा दियात असोय ‘गोड सल्लो’ दिवपाक तो मात्तूय विसरलो ना. वयल्यान सांगलें, फाटलीं 50 वर्सां कोणाक जमूंक ना तो कोंकणी संबंदींचो वावर आपणें स (6) वर्सां भितर केला.
हांवें कुडी भोंवतणीं अशीऽऽ नदर भोंवडायली. कोंकणी व्याकरण म्हणूं लागलें, म्हाका सुरेशबाबान रचलें; तुवें हातभार लायलो. कोंकणी सचित्र अश्टांगी अभ्यासकोश म्हणूं लागलो, म्हाका तुवें सुरेशबाबाच्या आधारान साडेपांच वर्सां लागून घडयला. कोंकणी सहज अभ्यास तुमी केला. कोंकणी- इंग्लीश कोश मुकेश थळयान आनी तुमी केला. इंग्लीश- कोंकणी कोश प्रकाश थळयान आनी तुवें केला. मराठी- कोंकणी सचित्र शब्दकोश चवदा (14) शिक्षक- लेखकांनी केला; तुवें संपादन केलां. Let’s Learn Konkani सुरेशबाबान आनी तुवें केलां. नवी वळख तुमी केल्या. कारबारी कोंकणी तीन प्रोपसोरांनी केल्या; तुवें संपादन केलां. Our Konkani Foundation हे माळेंत उकते उच्चार (2), धांपते उच्चार, ऱ्हस्व- दीर्घ, लिंग, वचन, अनुस्वार, उरफाटणां अशीं आठ (8) पुस्तकां तुमी निर्माण केल्यांत……
….. आनी सगल्या पुस्तकांनी घस्स करून म्हजेर घालून घेतलें आनी म्हाका धाडावंक लागलीं. आवय आवय, पुरो. देवा म्हाका वाटाय म्हणून हांवें किळांच मारली, आनी हांव जागो जालों. घामान बुडिल्लों. पुस्तकां म्हाका तापत तापत विचारतालीं, “शाण्या, तुज्या गुरून आनी तुवें आमकां घडयल्यांत जाल्यार मुख्यमंत्री, दो. प्रमोद सांवतान स वर्सांनी केलां म्हणटात तें कितें? ताणें कितेंय केलां जाल्यार एका तरी पुस्तकाचेर, उण्याच एका कागदाच्या चिटाऱ्याचेर ताचें नांव आसूंक नाका आशिल्लें?”
तापोवणेक लागून हांव ओगी पडलों. मोनो जालों. म्हज्या पुस्तकांनी विचारिल्ल्या त्या झणझणीत प्रस्नाक गुळमुळीत लेगीत जाप नाशिल्ली. तांचें खरें म्हणपाचें जाणवलें.
तुमी काम करशात आनी स्रय दुसरोच कोणूय घेवन वचत जाल्यार तुमकां कशें दिसतलें? तशेंच म्हाका जालें. 50 वर्सां आमी दोगूय भिकणां भाजताले काय? आनी फाटलीं स वर्सां हांव कितें करतालों काय? चड करून रेल्वे स्टेशनार भजीं गाळटालों आसुये…
गोंयांत सगल्या भाशांक आधार करपाची कसलीच गरज ना. गोंयांत कोंकणी राजभाशा आसा आनी कोंकणीकूच सरकारी आधाराची गरज आसा. म्हणून कांय गजाली सरकारान करच्योच.
सुचतात त्यो सांगतां: 1. कोंकणी राजभाशा म्हणून पुरायेन चालीक लावची. 2. ती चालीक लाग म्हणीसर जे dealing hands आसात ते दर विभागांतले व्यक्तीक पूर्ण प्रशिक्षीत करची. 3. हें काम चलतनाच आनीक सोंपें काम म्हणजे सगले तकटे फकत कोंकणी करचे. 4. सरकारी वाहनांच्या नंबर प्लेटीं वयले तकटे कोंकणी करचे.
राजभाशा म्हणून कोंकणी चालीक लागत जाल्यार सगल्या नदरांनी कोंकणीचें प्रमाणीकरण जातलें. म्हणजे सगल्याक एकेच तरेची standard भाशा आयकूंक आनी वाचूंक मेळटली. लोकांच्या मुखांतली भाशा बदलूं नजंच!! पूण अळम्यां भशेन उगवल्ल्या टिव्ही चॅनलां वयली आनी चड म्हत्वाचें म्हणल्यार आकाशवाणी आनी दूरदर्शन चॅनलां वयली पोजडी आनी बुरशी वाक्यरचणूक, हेळ, सामान्यरुपां, बी… एकूण म्हणून चुकता तें सगलें जाग्यार पडटलें.
आमचे कोंकणी शिक्षक व्याकरण शिकूंक नात. इंग्लीश grammar शिकूंक नाशिल्ले व्यक्तीक इंग्लीशीचो शिक्षक म्हणून नेमिनात न्हय गा?! कोंकणी व्याकरण शिकूंक नाशिल्ले व्यक्तीक (हातूंत पिटी आनी कला शिक्षक आयले) कोंकणी कित्याक शिकोवपाक दितात? चवकशी करात. गरज पडल्यार नेम बदलात.
वतां वतां एक याद जाली. ‘नवी वळख’ ह्या पुस्तकाचो उकतावण सुवाळो सिदाद द गोअ ह्या पांचनखेत्री होटॅलांत जाल्लो. तेन्ना ताळगांव मतदारसंघाचो आमदार आनी मंत्री सोमनाथ जुवारकार हाणें आमकां फुकट सल्लो दिलो: “करात करात तुमी कोंकणीचें काम करात. आमी मातशे…”
समजलें मूं तुमकां?

दामोदर घाणेकार
84599 98914