तुमकां हांव नाका जाल्यार…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आमचे लागीं कितलींय कारणां आसूं. समजिकाय नासतना जियेल्यार आमी आमकांच नुकसान करून घेतात.

म्हा का लागून तुमी रात दीस झगडटात. म्हजो डॅडी
तर म्हाका पळेच ना. तुमकां हांव नाका जाल्यार हांव
बोर्डिगांत वतां…. हीं एका सवेच्या वर्गांत शिकप्याच्या उतरांची याद जिवी आसा. हो भुरगो खूप मस्ती करतालो. मस्ती करता, सांगल्यार कानार घेना म्हणून ताका ताच्या डॅडीन आनी मम्मीन मारलाय बी. त्या भुरग्याचे चूरचुरे दिसतालें. ताच्या डॅडीक तो मान दिनासलो. फ्लॅटात दोगूच आसले जाल्यार भुरगो बाल्कनींत जाल्यार डॅडी टिवीचो सांगात घेतालो. “ताका बोर्डिगांत घाल; तो हांगा नाकाच” अशें म्हणून तो आपले बायलेकूय सतायतालो. असले परिस्थितिंत तो भुरगो कितें करतलो?
समाजांत दर एक खीण कितें तरी घडटा. बरें आनी वायट. हे दोनूय तरेचे प्रकार आमकांच लागून घडटात. कळटां वा नाकळटां. आमचीं कुटुंबां तर बरी जाल्लीं जाल्यार सगळें बरें जावपाचें. समाजांतली खबर सोड. कांय कुटुंबांची दशा आयज खंय पावल्या? वयलें घडीत घेवंया. त्या भुरग्यान मस्तीपणा केल्लीं आसुंयेता. ते- ते पिरायेर भुरगीं ते- ते तरेची वागणूक दाखयतात. ताच्या मम्मी- डॅडीक तें समजूंक ना. तांच्या अशिक्षीत मनाचो प्रभाव म्हळ्यार भुरग्याचेर बोर्डिगांत वचपाची पाळी येवप.
आवय- बापायांनी भुरग्यांक जल्माक हाडलें म्हूण जायना. तांचे वाडी खातीर वावरुंक जाय. वाडी खातीर म्हणटना जेवण, न्हेसण, आसरो आनी इस्कोलांतलें शिक्षण दिलें म्हूण काम सोंपूक ना. भुरग्यांची वाड करुंक, भुरग्याचे पिरायेर भुरग्यांनी मारिल्लीं पावलां समजून घेवंक तांक आसूंक जाय. आवय- बापायांक ही तांक ना जाल्यार भुरग्यांचे हाल- वाल जातात. असली परिस्थिती आमच्या कुटुंबांत निर्माण जाता तर समाजांत कितें जायत? आयज आमचें खंय चुकता, हाचेर नियाळ जाल्यार बरो.
कुटुंबांत वा समाजांत जियेताना आमकां समजणी गरजेची. आयज कांय कुटुंबांनी घोव- बायलेचो तशेंच सासूंमाय- सुनेचो वाद दिश्टी पडटा. भाव- भावांचोय वाद आसुंयेता. घोव- बायलेचो वा मांय –सुनेचो वाद म्हणटना, ह्या वादांत सांपडटात त्यो व्यक्ती वेग- वेगळ्यो. तांची चाल, मुळांपाळां, न्हेसण, संवयो तशेंच संस्कृताय पासून वेगळी आसुंयेता. एका कुटुंबांत आयलीं आनी सांगाता जियेलीं म्हणटच वेगळेपण उक्ताडार येता. असले परिस्थितींत समजणे बगर दुसरो मार्ग आसा? समाजांतूय सांगातीं वावुरताना अशेंच घडटा.
आमकां दुसऱ्यांचें बरें जाल्लें जाय तर आपो- आप समजणी हें मूल्य आमच्यांत रीग घेता. एकामेकांक समजून जियेलीं जाल्यार:

1. दुसऱ्यांचे वाडीचो हुस्को : आमकां दुसऱ्यांक समजून घेवपाची तांक आसल्यार दुसऱ्यांचे वाडीचो हुस्को आमकां जातलोच. दुसऱ्यांची चाल विचित्र लागली जाल्यार पासून तांकां समजून घेवपाचे यत्न आमचे कडल्यान जातले.
2. दुसऱ्यांची जीण समजून घेवप : मनशाची जीण तीन भागांनी वांटल्या— शरिरीक, मानसीक आनी अध्यात्मीक. हे तिनूय भाग मनशाची जीण पुराय करतात. मानसीक नदरेन मनशाक कितें भोगता तें तो शारिरीक रितीन उक्तायता. अध्यात्मीक भागूय मनशाचे जिणेंत म्हत्वाचो वांटो घेता. हे तिनूय भाग आमच्यांनी वेगळावंक जायनांत. हे जाणून घेवंक आमकां तांक आनी वेळूय जाय. असल्या वेळार समजणी आमच्या आदाराक पावता.
3. सांगातीं वावर : समजणेचें फळ कशें मनीस सांगातीं वावर करता. ‘दुसऱ्यांचें म्हाका कित्याक पडलां?’,अशें म्हणूक जायना. दुसऱ्यांची वागणूक समजना म्हूण दुसऱ्यांचे दुस्मान जावन जियेल्यार कांय तथ्य ना. कांय अर्थ ना.
4. सुखी कुटुंब- सुखी समाज : कुटुंबांत उपजल्ली समजणी समाज घडोवंक आदार जाता. एकामेकांचे समजिकायेन आमी वावुरलीं जाल्यार समाजूय सुखी जावंक वेळ नाका.
5. समजणेंतल्यान वाड : आमी दुसऱ्यांक समजून घेतात तेन्ना आमचे, म्हळ्यार आप-समजणेंत, वाड जाता. हे तरेन कुटुंबाक आनी समाजाक आमी संपत्ती जावंक शकतात.
6. फटिंगपणाचें रुपडें काडूंक आदार : आमचे आप- समजणेंत जाल्ली वाड आमकां मेकळी जीण जियेवंक आदार जाता. ह्या मुल्या वरवीं आमी घातललीं रुपडीं आपो- आप नांच जातात.
   ‘समजणी’ ह्या मुल्याचें म्हत्व समजिकायेन जियेतल्या मनशांकूच बरें समजता. समजिकायेन जियेवप म्हळ्यार दुसऱ्यांनी आपणायलले वागणुके कडेन तडजोड करप, अशें तर आमकां दिसता जाल्यार हें चुकीचें. दुसऱ्यांसवें समजिकाय दाखयल्यार दुसरो आमचो फायदो घेता, अशेंय कांय जण मानतात. हीं फकत असमजिकायेन जियेवंक दिल्लीं कारणां. आमचे लागीं कितलींय कारणां आसूं. समजिकाय नासतना जियेल्यार आमी आमकांच नुकसान करून घेतात.

जॉन एम्. आल्फोंसो, कार्मेलीत,

लोलयें- 7666519837