तियात्राचें कथानक

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

(आदल्यान चालू…)
Dजून मेरेन आमी तियात्राची ‘कॉमेडी’ वो ‘विनोद’ आनी ‘सायड शो’ वा कांतारां हांचे कडेन लक्ष दिवंन फरक पळयला. फुडें आतां तियात्राचें कथानक वो ‘प्लॉट’ हाचे कडें पळोवया. फुडें वच्चे आदी आनीक एक फावट हे विसकावणेचे विशीं स्पश्ट करतां. हें बरोवप कोणाकूच हिणसांवचे नदरेन वो कोणाकूय दोशी थारावच्या हेतून हांव करिना, बगर आमकां कळटा नकळटां, तियात्र त्या दिशेन चल्ला आनी आयज अशी ताची दशा जाल्या देखून तियात्र प्रकार सांबाळून आनी तितल्याच प्रमाणान तो रसरशीत (वायब्रन्ट) उरूं फुडले पिळगेक पावचो. ही मोख आनी अपेक्षा दवरून ही विस्कावणी केल्या.
तियात्राचें कथानक वा ‘प्लॉट’ गरजेचें अशें जेरुल तियात्राचें मुखेल आंग जावन आसात. देखुनूच तियात्राक मुखेल कथानकांचो माथाळो दितात. आयज तियात्रांतल्या मुखेल कथानकाक तितलें म्हत्व आसना. ही वेगळी गजाल. आदल्या काळार चडशे तियात्र घराब्याच्या कथानकांचेर आधारीत आसताले. आनी कांय तियात्र धर्मांचेर. सवका-सवका तातूंत समाजीक विशय आयले. आनी ते उपरांत तरेकवार विशय कोंकणी तियात्रांनी हाताळपांत आयले. आनी कोंकणी तियात्र माची खूब पर्जळ्ळी. आनी गिरेस्त जायत गेली. देखीक थोड्यांच असल्या तियात्रांची नांवां सांगचीं जाल्यार जुवांव आगोस्तिन्हो फेर्नांडिसाचो, ‘वावराडी’, जेपी सौजालीनाचो, ‘हें आसा तें’, आलेक्ससिन्हो दे कांदोळीचो, ‘आमच्या शेतांची पावणी’, कीड बॉक्सराचो, ‘समजणेंत चूक जाली’. नेल्सन आफोंसोचो, ‘गोंयचे सुटके उपरांत’ पयलो राजकीय कथानकांचेर आधारीत तियात्र ‘नॅशनलीस्ट’ आनी उपरातं रॉबीन वाझाचो ‘आजेन्ते मोन्तेरो’, सी. आल्वारिसाचो ‘गोंयचो मोग’,आरिस्टेडेस डायसाचो ‘डिवोर्स’, प्रेम कुमाराचो ‘अर्दी भाकरी’, मायक मेहताचो ‘ग्रेन्ट रोड’, एम बॉयराचो ‘एकूच रस्तो,’ रोजफन्साचो ‘देव वो देंवचार’, प्रिन्स जाकोबाचो ‘रुपणें’, कॉमेडियन आगुस्तिन्होचो ‘पब्लिक’ मारिओ मेनेझिसाचो ‘तांचे चींत’, आनी ‘तिवूंय मनशां’ इत्यादी.
गोंयचेर आयिल्ल्या आयचे परिस्थिती विशीं आदीं आनी आतां शिडकावणी दिवं त्या संदर्भांत कथानकांचेर आधारीत कितलेच तियात्र पालकार आयले. देखीक मायक मेहताचो ‘गोंय विकलें घांटार’, फा. फ्रेडी जे दा कोस्ताचो ‘ऊठ गोंयकारा’, रोजफर्साचो ‘हें आमचें गोंय’, सॅम्युएल कार्व्हालोचो ‘पुर्तूगेज गोंयकार’, प्रिन्स जाकोबाचो ‘आवो जावो गोवा तुम्हारा है’, इत्यादी. तशेंच कला अकादेमी दर वर्सा घडोवन हाडिल्ल्या तियात्र उत्सवांनी तोमाझिन कार्दोजाक धरून कितल्याश्याच बरोवप्यांनी, घरावो आनी समाजीक विशय सोडून, हेर जिनसावार कथानकांचेर आधारीत आपले तियात्र बरोवन माचयेर हाडल्यात.
वयर उल्लेख केल्ल्या तियात्रांनी विशेश कथानकां वांगडा त्या कथानकां खातीर वजनादीक संहिता (स्क्रिप्ट) आनी संवाद आसताले. त्या संवादां मदीं आयचे परीं प्रेक्षक ताळयो मारी नासले जायत, पूण तातूंत गिरेस्त संवाद आसताले. आनी फुडलो संवाद आपल्याक चुकचो न्हय म्हणून प्रेक्षक मदीं ताळयो पेटय नासले. कांय फावटीं केन्ना काय ‘सायड शो’ काबार जावन परत मुखेल कथानकांचो भाग सुरू जावंचो म्हण प्रेक्षक उमळशीकेन वाट पळोवन रावताले. विनोदाचें तर कोंतूच नासलें. कारण वेगळो विनोद वा ‘कॉमेडी’ म्हण नासलीच आनी ‘कॉमेडी’ मुखेल कथानकांतूच आस्पावल्ली आसताली.
पूण आयज तियात्रांतलें व्हडले दुर्दैव म्हळ्यार एका पड्ड्यांत मुखेल कथानकाचो भाग पांच मिनटांचो जाल्यार कॉमेडिचो सांवार बारा मिनटांचो. होच काय आयचो तियात्र? असलोच तियात्र प्रकार फुडले पिळगे खातीर दवरूंक आमी नेटान वावुरतात काय? आनी मागीर नेम नीज तियात्र फोर्मेटाचो. तियात्राचें नीज फोर्मेट म्हळ्यार कितें हांव नकळो. तियात्राचो सोद वावर करपी वा विमर्सो बरोवपी कोणूय म्हाका ते विशीं सांगश्यात? देखून आतां दर एक फावट तियात्र पळोवन तियात्राच्या वसऱ्यांतलो भायर सरतना हांव म्हजोच म्हाका उद्गारतां, ‘एक तियात्र पळयल्यार खूब काळ जालो! ’.

(मुखार चलता)
(लिप्यांतर : विशाल खांडेपारकार, 8080622370)

फाऊस्तो वि. दा. काॅस्ता
9821228684