भांगरभूंय | प्रतिनिधी
हिंदू, क्रिस्तांव आनी देशी परंपरेंतल्यान रुजल्ल्या ह्या उत्सवांक लागून कणसांचें फेस्त सारक्या उत्सवाक सुरवात जाली आनी थंय विधीं वांगडा मेजवानी, संगीत आनी लोक सादरीकरणां जातालीं.
कापणी उत्सव मनयतना सैमाच्या उदारताये खातीर उपकार मानतात, समृद्धी खातीर आशीर्वाद मागतात आनी पेरणी ते कापणी मेरेनच्या वावराक मान दितात. विधी, प्रार्थना आनी अर्पणां वरवीं समाज दरदिसा उपकाराची पोसवण करतना सैमा कडेन आपलें नातें पुष्टी करतात. श्रद्धे भायर हे उत्सव सांस्कृतीक अस्मिताय सांबाळून दवरतात. परंपरा, दायजा वरवीं लोकांक एकठांय हाडटात.
वेगवेगळे समाज कापणीचो भोवमान करतात : ज्यू शावूओत जेरुसलेमांतल्या देवळांत गंवाची कापणी आनी पयल्या फळां (बिक्कुरिम) अर्पण करपाची परब मनयतात (लेवीत ग्रंथ 23:15–22); तमिळनाडूच्या पोंगलांत सुर्याक पूजतात; केरळांतल्या ओणमांत राजा महाबळीचे समृद्ध राजवटीचो उगडास येता; मकर संक्रांत ही सुर्याचो उत्तरे कडेन वचपाचो प्रवास दाखयता आनी फळादीक हंगामाचें आश्वासन दिता; जाल्यार मलेशियाचो गवाय दयाक हो वर्सुकी भरपूरपणाचे उपकार मानतात.
बायबलांत, कापणी आमचे खातीर देवाची तजवीज आनी हेरांक आशीर्वाद दिवपाक ताणें केल्ल्या उलोवपाचें प्रतीक. वर्साक एक पावटीं हंगाम येताना, कापणीचो आत्मो दर दिसा अणभवतात — आमी करतात त्या कामांत, आमी वांटून घेतिल्ल्या मोगांत आनी देवाचें लागींपण आमकां जाणवपी खिणां मदीं. दर खेपे आमी भरतात तेन्ना — भौतिक, भावनीक वा आध्यात्मिक — आमी एक कापणी अणभवतात.
बायबल देवाक कापणीचो प्रभु अशें नांव दिवन हें सत्य पुष्टी करता (मातेव 9:38). आमी कापतात तें सगळें — आमचें काम, उत्पन्न, कुटुंब आनी आशीर्वाद — निमाणें ताचें. जेन्ना आमी देवाक ताचे योग्य सुवातेर दवरतात तेन्ना आमी वळखतात की तोच आमकां बळ दिता, आमच्या गरजेची पुरवण करता आनी वांटून घेवपाक देणगीं आमकां सोंपयतलो. देखून आमची कापणी फकत आमचे खातीर न्हय तर दुसऱ्यांच्या बऱ्या खातीरय आसता.
कोइटी हें कापणी उत्सवाचें केंद्रीय प्रतीक आसून तातूंत भरपूरपण आनी पूर्णताय दिसून येता. तांदळाचे कुडके कापप हें यशस्वी जाता. तातूंत जिवीत आनी मरण, काळजीपूर्वक सांबाळिल्ल्या बियांचें पिकप आनी नूतनीकरणाचें चक्र हांचो आस्पाव जाता.
अशे तरेन कापणी अन्नधान्याचो उत्सव. कापणी एक उंचेल्या आध्यात्मिक क्रमाचें प्रतिबिंबीत करता — सृश्टींत विणिल्लो दैवी ताल. फकत भौतिक वा आदिम आसपा परस पयस, कापणी मनीसजातीची सगळ्यांत खोलायेन कृतज्ञताय मुखार दवरता: जिवीत उरपा खातीर, पोट भरपा खातीर आनी दैवीच्या सासणाच्या उदारताये खातीर.
गोंयांत कापणी उत्सव
इतिहासीक नदरेन गोंयकारांनी हंगामांतलीं उत्पादनां देवळां आनी इगर्जींनी अर्पण करून पयली कापणी केली, ही फळादीक पिकाची आनी दैवी आशीर्वादाची उपकाराची कृती. हिंदू, क्रिस्तांव आनी देशी परंपरेंतल्यान रुजल्ल्या ह्या उत्सवांक लागून कणसांचें फेस्त सारक्या उत्सवाक सुरवात जाली आनी थंय विधीं वांगडा मेजवानी, संगीत आनी लोक सादरीकरणां जातालीं.
काळा प्रमाण हो उत्सव रुपान विकसीत जालो पूण उपकार मानप, एकचार आनी भुंयचो आदर हें आपलें सार तिगोवन दवरलें. धर्मीक संस्कारा परस चड, पूर्वजांक मान दिवपी, समाजीक बंधन घटमूट करपी आनी गोंयच्या शेतकी तालाची परब मनयपी सांस्कृतीक अभिव्यक्ती जाले. कापणी मेजवानी आयज श्रद्धा आनी उत्सवाचो मेळ घालून गोंयकारांक मातये कडेन आशिल्ले खोल संबंद, सैमाचे चक्र आनी भरपूरपणाची याद करून दिता. तातूंत जिव्या दायजाचो आस्पाव जाता-पिळग्यांक एकठांय हाडप, अस्मिताय पुष्टी करप आनी कापणीचें रुपांतर लवचीकपण, कृतज्ञताय आनी वांटून घेतिल्ल्या खोशेच्या उत्सवांत करप.
ताचें एक मुखेल उदाहरण म्हणल्यार ताळगांवचो नोविदादे-पुर्तुगेज भाशेंत ‘फिएस्ता दा एस्पिगा’ आनी कोंकणींत ‘कोणसाचें फेस्त’ ह्या नांवान वळखतात. गोंयची एक खाशेली शेतकी परंपरा, जी 500 वर्सां परस चड काळ मनयल्या आनी विधी आनी समाजीक जिणेंत खोलायेन रुजल्ली आनी पुर्तुगेजच्या नियंत्रकाच्या फोराल्डे उसोस ई वेशभूशेंत नोंद जाल्या. खजिनो आफोन्सो मेक्सिया, तारीख 16 सप्टेंबर 1526. कलम 54 त म्हणलां : भात काडपाच्या मळार ताळगांव गांवाक हेर सगळ्या गांवां परस प्राधान्य आसा. दर वर्सा गोयंकार पोरन्या गोंयांत भाताच्या कणसांचे गुच्छ हाडून, से कॅथेड्रलाच्या मुखेल वेदीचेर भेटयतले. थंयच्यान व्हिकार तांकां वांगडा किल्ल्याक वचतलो, थंय फॅक्टर पाचारी (धवो/ रंगी शाल) दितलो आनी चार परदाओ (जमनीचें चलन) दितलो, जे ह्या सन्माना खातीर वेंचून काडिल्ल्या त्या गांवकारांचेर खर्च करतले. ह्या सुवाळ्या उपरांतच हेर गांवांनी कापणी सुरू जावंक शकता.
विधीपुर्वक ताळगांवची नाविदाद
20 ऑगस्टाक दनपारां तोफांचो फार करून उत्सव सुरू जाता. 21 ऑगस्टाक फांतोडेर म्युझिका-द-आल्वोराडा – एक पारंपारीक बँड लोकांक उमेदीन जागें करता. अलंकृत छत्र्यांखाला विधीपुर्वक पोशाख घालून फेस्त अध्यक्ष बँड आनी तोपांच्या स्फोटाच्या (फोझने) ताळयेक सेंट मायकल इगर्जेंत वता. ही मिरवणूक शेतांनी वता आनी थंय कॉन्फ्रेड लोक सेंट मायकलाच्या पुतळ्याची मूर्त खांद्यार व्हरतात.
पाद्री भाताच्या शेताचेर आशीर्वाद दिता आनी मेजवानी अध्यक्ष रुप्याच्या कोइटीन पयलें भात काडटा. रुप्याच्या थाळयेर दवरून मिरवणुकेंत व्हरतात, सेंट मायकल चॅपलांत अर्पण करतात आनी परतून इगर्जेंत सोलेमन मिसाक हाडटात.
22 ऑगस्टाक फेस्त अध्यक्ष, विधीच्या छत्र्या खाला, एकचार आनी खोशीचें प्रतीक म्हणून गांवांत फोव वांटता. 23 ऑगस्टाक ताच्या मार्गदर्शना खातीर उपकार मानून पॅरिश पाद्री कडेन फोवाची थाळी भेटयतात.
24 ऑगस्टाक गांवकाराचे प्रतिनिधी आनी समितीचे वांगडी फोव आनी भाताचो कांड घेवन से कॅथेड्रलाक वतात आनी थंय भांगराची घंटी तांकां खाशेल्या मिसाक येवकार दिता. उपरांत फोव मंडळी आनी कॅथेड्रलाच्या कननांत वांटून घेतात. हें शिश्टमंडळ आर्चबिशप हावसाक भेट दिवन फोव दिता, उपरांत काबो गव्हर्नराक नमस्कार करपाक वता, जो तेन्ना कोमुनिदादचो राखणदार आशिल्लो.
फेस्त अध्यक्षाच्या घरा जेवून उत्सव सोंपता, तातूंत बारा गोंयचे खाणां-जेवण आनी मिठाय आसतात, तातूंत गोड आनी नाल्ला वांगडा फोव- श्रद्धा, उपकार आनी परंपरेचो गोड शेवट.
(लेखक ताळगांवचे कोमुनिदादचे एक गांवकार आसात.)
डॉ आल्वारीनो जे. लुईस
94224 57368
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
